Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

İsrail’e hükümet dayanmıyor: Netanyahu geri mi dönecek? Türkiye ile ilişkiler nasıl etkilenecek?

İsrail’de Binyamin Netanyahu’nun 12 yıllık iktidarına son vermek üzere bir araya gelen sekiz partili koalisyon dağıldı. İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid, meclisi feshetme ve erken seçime gitme konusunda anlaştıklarını duyurdu. Bu açıklama İsrail siyaseti için sürpriz mi oldu? Netanyahu geri dönecek mi? Yeni hükümetin Türkiye ile ilişkileri nasıl olacak? Tel Aviv Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak ile konuştuk.

İzleyin: Üç yılda beş seçim | İsrail’de neler oluyor & Netanyahu geri mi dönecek? Soli Özel yorumladı

İsrail’de sular durulmuyor. İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, hükümet üyelerine de sürpriz olan bir kararı dün (20 Haziran) kamuoyuna duyurdu. İsrail’de meclis bu kararı onaylarsa, ülkede dört yılda beşinci kez seçime gidilecek. Ülkedeki siyasi analistlere göre en erken seçim Ekim 2022’de. 

Yair Lapid ve Naftali Bennett

Koalisyon neden dağıldı?

İsrail’de 23 Mart 2021’de düzenlenen seçimlerin ardından kurulan Ulusal Birlik Koalisyonu, sekiz partinin bir araya gelmesi ile oluşmuş ve Netanyahu’nun 12 yıllık iktidarına son vermişti. Tel Aviv Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak, “Aslına bakarsanız bu hükümetin, bu kadar ideolojik bir farkla bir yılı devirmesi bile mucize” dedi ve koalisyonun dağılma sebebini şöyle özetledi:

“İsrail Parlamentosu (Knesset) 120 sandalyeden oluşuyor. Şu anda düşmüş olan hükümetin sadece 61 sandalyesi vardı. 61 sandalye demek, hükümetin içinde var olan milletvekillerinin eline inanılmaz derecede önemli bir siyasi koz verilmesi anlamına geliyor. Her milletvekili kendini Hint kumaşı zannedip, kendisini o noktaya getiren siyasi liderini tehlikeye atma pahasına rest çekmeye başladı.”

“Her yasa tasarısı muhalefet için güvenoyuna dönüştü”

Parlamentodaki koltuk sayısına ve koalisyon hükümetinin bir bütün halinde davranamamasına vurgu yapan Dr. Yanarocak, “Örneğin hükümetin parçası olan Ra’am Partisi içinde kimi yasa tasarılarında çatlak sesler oluştu. Koalisyonda bir bütünlük göremedik. Muhalefete baktığımız zaman ise Binyamin Netanyahu liderliğindeki muhalefet tam anlamıyla bir blok halinde, hiçbir fire vermeden, her yasa tasarısına 59 oyla ret kararı verdi. Parmaklarını kırmızı düğmenin üzerinde unuttular gibi bir durum oldu. Her yasa tasarısı hükümet için bir güvenoyu sınavına dönüştü. İşte bu da malumun ilamı” diye konuştu.  

Üç yılda beşinci kez seçime gittiklerini belirten Dr. Yanarocak, ülkede yaşanan siyasi istikrarsızlığın da altını çizdi.

Netanyahu geri dönecek mi? 

İsrail’i 12 yıl başbakan olarak yöneten Binyamin Netanyahu ise koalisyonun dağılmasından ötürü mutlu. Hakkında açılan yolsuzluk davaları ile uğraşan Netanyahu, ülkede yaşanan bu siyasi gelişmelerin sonucunun İsrail’deki milyonlarca vatandaş için “harika bir haber” olduğunu söyledi.

Binyamin Netanyahu

Peki “Bu hükümet eve gidiyor” diyen Netanyahu, tekrar hükümete liderlik edebilir mi?

Netanyahu’nun geri dönüş ihtimalinin olduğunu düşünen Dr. Yanarocak, sağ seçmenin birçoğunun Arapların koalisyona dahil edilmesinden şikayet ettiği ve bu yüzden de sağ partilerde fire yaşanabileceği görüşünde. Sokakta konuştuğu kişilerden izlenimlerini aktaran Dr. Yanarocak, “Bir daha Bennett’i desteklemeyeceğini söyleyen çok insan duyuyorum. Dolayısıyla Netanyahu dönebilir mi? Evet, dönebilir. Fakat dönemeyedebilir. Neden bu kadar ikircikli konuşuyorum? Çünkü halen kamuoyu yoklamalarında aritmetik 61’e 59 olarak gözükmekte. Seçimlere gideceğimiz günlerin siyasi konjonktürü ve son dakika olayları, terazinin hangi kefesinin ağır basacağına hükmedecek” dedi. 

Türkiye ile ilişkiler nasıl etkilenecek?

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in perşembe günkü (23 Haziran) Türkiye ziyareti hakkında da açıklamalarda bulunan Dr. Yanarocak, “Umuyorum ki Lapid, içinde bulunduğu siyasi durumdan ötürü bu ziyareti iptal etmek zorunda kalmaz. Fakat İsrail hükümeti çok zor günler yaşıyor. Kendisi de başbakan olacak” diye konuştu.  

Ziyaretin gerçekleşmesinin iki ülke arasındaki ilişkileri daha iyi bir seviyeye taşıyacağını vurgulayan Dr. Yanarocak, “İlişkilerde yeni bir güvenin tesis edildiğini, iki ülkenin istihbarat örgütünün birlikte çalışabildiğini görüyoruz. İran tarafından yapılacak olan terör saldırılarının engellendiğini görüyoruz” dedi. 

Isaac Herzog ve Recep Tayyip Erdoğan

Karşılıklı güvenin tesis edilmesi için olumlu gelişmeler yaşandığına değinen Dr. Yanarocak, olası bir hükümet değişikliğinde bu gidişatın değişmeyeceğine vurgu yaptı:

“İsrail’in devlet politikası olarak Türkiye’yle iyi ilişkiler içerisinde bulunmak istediğini düşünüyorum. Netanyahu’nun bu konuda ilişkileri sabote edecek bir adımı atmayacağını düşünüyorum. Kaldı ki bence Cumhurbaşkanı Erdoğan da bu tarz bir gelişmeyi göz önünde bulundurup kendisi zaten İsrail ile normalizasyonu İsrail Başbakanı Naftali Bennett üzerinden değil, İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog üzerinden yaptı. Dolayısıyla yine yarın bir hükümet değişikliği olması durumunda bence Türkiye ile İsrail devlet başkanları düzeyinde konuşmaya devam edecektir.”

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.