Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Uber Belgeleri (3) | Cüneyt Zapsu ve Mehmet Şimşek: Uber’in Türkiye’deki pazarlıkları

Uber yetkilileri, diğer birçok ülkede yaptıkları gibi Türkiye’de de agresif lobi faaliyetlerine girişti. The Guardian’a sızdırılan ve Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’yla (ICIJ) paylaşılan belgelere göre, dönemin bakanları Ali Babacan ve Mehmet Şimşek ile irtibatta olan Uber yetkilileri, medyada ve iş dünyasında da aktif roller üstlendi.

Deutche Welle’den Pelin Ünker’in haberine göre Uber, Türkiye’deki varlığını garantilemek için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yakın isimleri radarına aldı. Dönemin bakanları Ali Babacan ve Mehmet Şimşek’in Erdoğan’ı ikna etmesi için harekete geçen şirket, ilk olarak AKP kurucularından olan ve bir danışmanlık firması bulunan Cüneyt Zapsu’ya ulaştı.

Uber, Türkiye pazarına girmeden stratejilerini belirledi

Uber, Türkiye’de faaliyete geçtikten hemen sonra bir lobi kitapçığı hazırlatarak stratejilerini de belirledi. Şirketin temel hedeflerinden biri, “kilit iş ve siyasi paydaşları” belirleyerek lüks taşımacılıkta “daha iyi bir” lisanslama planı için “yasa yapma sürecinin aktif bir oyuncusu olmak”tı.

Ekim 2014’teki yazışmalarda Türkiye’den sorumlu bir yönetici, Uber’in P2P lansmanının Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Twitter ve Youtube vakası gibi aktarılma riskine karşı, AKP kabinesinden “entelektüel ve teknoloji meraklısı kişilerle” iletişime geçeceklerini söyledi.

Bu isimler dönemin Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ti. Yazışmalara göre Babacan, o tarihten önce şirket kurucusu Travis Kalanick ile görüşmüş, Şimşek ise yakın zamanda Londra’da Uber’i destekleyen bir tweet atmıştı.

Birçok kez bakanlarla ve siyasilerle toplantı gerçekleştirdiler

Toplantılarda “Amacımız, taksi lobisinden önce bu iki kişinin Uber’i Erdoğan’a anlatmasını sağlamak” diyen Uber yöneticisi, dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ile konuşmanın taksi lobisini harekete geçirebileceğinden Topbaş’tan önce daha kıdemli insanlarla irtibata geçmeyi deneyeceklerini söyledi.

Şirket, Babacan ve Şimşek’e “AKP’nin kurucularından ve Erdoğan’ın yakın arkadaşı olan” Cüneyt Zapsu üzerinden ulaşmaya karar verdi.

Öte yandan eski İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu’nun oğlu Murat Aksu’ya ait bir hukuk bürosu olan ASC Hukuk ile de olası bir yardım için iletişime geçeceklerini belirttiler.

AKP kurucularından Zapsu, 2001 ile 2008 yılları arasında partinin merkez yürütme kurulu üyesiydi. Zapsu, Erdoğan’ın başbakanlık döneminde danışmanlığını üstlendi. 2008 yılına kadar AKP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’nda (MKYK) olan ve Genel Başkan Erdoğan’ın Özel Asistanlığı ve Veri Koordinatörlüğünü yapan Zapsu, 2008 yılında aktif siyasi görevlerinden istifa ederek kurduğu Cüneyt Zapsu Danışmanlık A.Ş. ile uluslararası yatırım ve yönetim danışmanlığı hizmeti vermeye başladı.

Cüneyt Zapsu, Uber’den 150 bin dolar ücret talep etti

Kayıtlara göre UBER yöneticileri İstanbul’da Zapsu ve şirket yetkilisi ile bir yemekte bir araya geldi. Görüşmede Zapsu’nun şirketi, Uber’in Türkiye pazarında işlerini kolaylaştıracak kilit kişileri belirledi. Valilerden belediye başkanlarına, taksi plakası sahiplerinden medya şirketlerinin başkanları ve içişleri, ulaştırma ve maliye bakanlarına yaklaşık 30 kişilik bir liste sunan Zapsu’nun şirket yöneticisi, bu kişilerin kim oldukları ve şirketten duymak istedikleri mesajın ne olduğu konusunda Uber’e yardım edeceklerini belirtti. Ayrıca 2015 seçimlerinin öncesi ve sonrasında doğru iletişim kanalları kurmaları için şirkete rehberlik edeceklerini söyledi.

Görüşmenin ardından Aralık 2014’te Zapsu’nun danışmanlık firması Uber’e bir anlaşma taslağı gönderdi. Taslağa göre Zapsu, üç aylık lobi faaliyeti için ayda 50 bin dolarlık ücret talep ediyordu.

Uber yetkilileri, Mehmet Şimşek ve Ali Babacan ile görüştü

Şubat 2015’te ise dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüşme gerçekleşti. Şimşek’le görüşmenin hangi lobici ya da bağlantılar aracılığıyla gerçekleştirildiği sızan belgelerde belirsiz kaldı. Şimşek’in bu görüşmesi kamuya açık kaynaklarda da yer almadı.

“Yenilikçilik ve şeffaflık yanlısı” olarak tanımladıkları Şimşek ile görüşmenin olumlu geçtiğinin belirtildiği şirket notlarında Şimşek’in, Uber’in Türkiye’de faaliyet göstermesi konusunda “çok destekleyici” olduğunun altı çizildi. Şirket notlarında “Bizden Gelir İdaresi ile görüşmemizi istedi. (Onlardan da Uber konusunda olumlu olmalarını talep etti.) Twitter yasasını incelememizi tembih etti. Uber, e-araç çağırma düzenlemeleri ve P2P hakkında bakana bir teklif sunacak” denildi.

Dönemin Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın o dönem Uber CEO’su olan Travis Kalanick ve şirket kurucusu Garrett Camp ile yemek yediği de Uber yöneticilerinin iç yazışmalarında ortaya çıktı. Üst düzey bir Uber yöneticisi, 30 Haziran 2016’da şirketin başka bir üst yöneticisine yazdığı bir e-postada şöyle dedi:

“Yemekte Türkiye eski Başbakan Yardımcısı’nın yanında oturuyorum. Yaklaşık üç yıl önce Travis ve Garrett ile yemek yediğini söylüyor. Herhangi bir değeri var mı? Eğer öyleyse, ondan bizim için ne yapmasını isteyebilirim?”

Diğer yönetici, “Sanmıyorum ama onunla sohbet etmeye değer. Ekonomiden sorumlu eski Başbakan Yardımcısıydı, ancak aldığımız bilgilere göre Erdoğan’ın gözünden düştü ve son kabine değişikliğinde başka bir bakanlık görevine atanmadı” yanıtını verdi.

Görüşmelerden sonuç alamayan Uber yetkilileri, yeni siyasi paydaşlar aradılar

Cüneyt Zapsu, Mehmet Şimşek ve Ali Babacan ile bir sonuca varamayan Uber, bu konuşmadan yaklaşık bir ay sonra, lobi faaliyetlerine devam etmek için kutuplaştırıcı bir siyasi figür olmadığını düşündükleri eski ABD Büyükelçisi Namık Tan ve ortağı, dönemin Türk Amerikan İşadamları Derneği Başkanı Ekim Alptekin ile anlaştı. Tan ve Alptekin’in birlikte çalıştığı NT Danışmanlık firmasıyla aylık 35 bin dolardan üç aylık bir sözleşme imzalandı.

Uber yöneticileri, Ocak 2016’daki yazışmalarda, üç aylık süre sonunda ilerleme kaydedildiği, ama hedefe ulaşmak için daha uzun zamana ihtiyaç olduğunu belirterek aylık ödenecek miktarı “20 bin dolar + bonuslar” olarak belirleyip şirketle bir yıllık anlaşma yapmayı önerdiler. Sızdırılan belgelerde bu sözleşmenin imzalanıp imzalanmadığı yer almadı.

Uber, medya sektöründe de yer aldı

Uber, bu süreçte medya çalışmaları da yürütüyordu. İç yazışmalara göre bire bir görüşmeler sonrası Hürriyet ve Sabah’ın aralarında olduğu gazetelere şirket hakkında pozitif haberler yaptırıldı.

Ocak 2016’daki yazışmalarda “hükümete yakın gazeteci” olarak tanımladıkları Fatih Altaylı’nın da iki köşe yazısı kaleme aldığı belirtildi.

Kaynak: Duetche Welle

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.