İstanbul, Ankara ve İzmir, hem Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) hem de Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) için kritik önemde.
Ve bu üç ilde de kaç aday yarışırsa yarışsın iki kutuplu bir seçim yaşanacağını söylemek yanlış olmaz. Bir tarafta iktidarın adayı olacak diğer tarafta CHP’nin. Seçmen sandığa gittiğinde ilçe bazında farklı tercih yapsa da büyük çoğunluk büyükşehir belediye başkanını seçerken o iki adaydan birini tercih edecek.
Bu gerçek iki tarafın da malumu ve stratejiler bunun üzerinden şekilleniyor. Bu çerçeveden bakıldığında AKP kanadında adaylar henüz belirlenmese de CHP’nin Ankara’da yola Mansur Yavaş, İstanbul’da da Ekrem İmamoğlu ile devam edeceği net. İzmir’de ise durum karışık.
Kutuplaşmanın olacağı illerden biri İzmir’le başlayalım.
Muharrem İnce İzmir adayı mı?
CHP’de İzmir için konuşulan adaylar şimdilik mevcut belediye başkanı Tunç Soyer ve İBB’den istifa eden İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce. Ancak Ekrem İmamoğlu ile Muharrem İnce’nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı için görüştüğü iddiası bir anda ortalığı karıştırdı.
Hemen belirtelim, CHP kanadında, İnce’nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı konuşulmakta olan bir başlık değil.
O rivayet, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’nin, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in de bilgisi dahilinde 1 Aralık Cuma günü baş başa kahve içmesinin ardından çıktı.
Görüşmede net olan tek şey İnce’nin İmamoğlu’na İstanbul’da koşulsuz, kayıtsız, şartsız destek vereceğini beyan etmiş olması. Ancak o görüşmede adaylık konusu başta İzmir olmak üzere hiçbir il için dillendirilmedi ve zaten CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın da “Orada herhangi bir il ve büyükşehir belediye başkanlığı konusu geçemez, çünkü mesele Parti Meclisi’nin (PM) yetki alanındadır” diyerek bu iddiayı kesin bir dille yalanladı.
Yine de siyaset bu! Genel merkezin tercihi doğrultusunda PM’nin başvuru yapmayan kişileri de aday gösterme yetkisi olduğunu akılda tutmakta yarar var.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İYİ Parti’nin Ümit Özlale’yi çoktan aday gösterdiği İzmir’de AKP de henüz aday açıklamadı. Kısacası İzmir’de işler biraz karışık…
***
Peki İstanbul’un seçimi ne olur?
Kamuoyuna yansıyan anketlere bakıldığında AKP’nin İstanbul’daki aday adayları arasındaki oylar birbirine epey yakın. Yani kimse kimseye fark atacak kadar öne çıkmıyor ve bu tablonun iktidarın elini zorladığı konuşuluyor. Yani AKP, mevcut tabloda “Şu adayla yola çıkarsam seçimi kazanırım ya da diğer adayla yola çıkarsam seçimi kaybederim” diyemiyor. Özellikle İstanbul’daki aday belirleme süreci sıkıntılı geçeceğe benziyor.
CHP kanadı ise belirsiz, İYİ Parti’den gelen ret cevabının ardından henüz öngörülemeyen bir tablo var.
İki ihtimal var…
İlk ihtimal, özellikle üç büyük ilde İYİ Parti’nin alacağı oyun -oran düşük olsa bile- seçim sonucunu CHP’nin aleyhine çevirmesi. Bu da tıpkı 1994 seçimlerinde oyların Sosyaldemokrat Halkçı Parti adayı Zülfü Livaneli (yüzde 22,14) ile Anavatan Partisi adayı İlhan Kesici (yüzde 25,19) arasında bölünüp, Refah Partisi’nden adaylığını koyan Recep Tayyip Erdoğan’ın yüzde 25,19 oyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı kazanması gibi, parçalanan oylar nedeniyle seçimin burun farkıyla kaybedilmesine neden olabilir.
Tabii, aynı ihtimalin Yeniden Refah Partisi’nin (YRP) seçimlere kendi çıkaracağı adaylarla katılma kararı aldığı Cumhur İttifakı’nda, AKP’nin elini zorladığını da dikkate almak gerekli. Çünkü kamuoyuna yansıyan anketlerde özellikle İstanbul’da oyunu giderek artırdığı gözlenen YRP’nin, AKP tabanından oy aldığı bilinen bir gerçek.
“Gözler taban ittifakında”
İkinci ihtimal ise siyasi partiler düzeyinde sağlanamayan ittifakın, iktidar karşıtlığı üzerinden şekillenip tabanda sağlanması. İYİ Parti Genel İdare Kurulu’nun (GİK), CHP’den gelen işbirliğine sırt çevirmesinin il ve ilçe teşkilatlarındaki etkisine bakıldığında bu ihtimalin de yabana atılamayacağı ve hatta tabanda kurulan masaya Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) seçmeninin de oturacağı yönündeki beklentiler gün geçtikçe güçleniyor.
İstanbul bu ittifakın en güçlü karşılık bulacağı illerin başında geliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geri almak istediği ve bunu başarabilmek için adeta tüm tuşlara aynı anda bastığı İstanbul’da, iki taraf da ince ve hassas bir çalışma yürütüyor.
CHP de AKP de ilçe ilçe, mahalle mahalle seçmenin beklentisini ölçmeye o beklentiye uygun aday belirlemeye çalışıyor. Bunu yaparken de kazanılacağına kesin gözüyle bakılan ilçeler bir yana ayrılıyor, burun farkıyla kazanılacak ve hiçbir koşulda kazanılamayacak ilçeler diğer yana. Ancak kazanılamayacak ilçelerdeki çalışmalar bile -artırılacak her oy belediye meclis üyeliği sayısına etki edeceği için- çok sıkı tutuluyor.
İstanbul’daki çalışmanın mimarı, bizzat Ekrem İmamoğlu. Partisinin il yönetimiyle koordineli yürütülen çalışmada, ilçe yönetimlerinin konsensüsü de aranacak ve çalışma nihayete erdiğinde isimler genel merkezin onayına sunulacak.
“İstanbul’da 5 belediye başkanına ‘yola devam’ denilecek”
İstanbul’daki 39 ilçeden halen 14’ünü elinde bulunduran ve 31 Mart’ta bu sayıyı en az 20’ye çıkarmayı hedefleyen CHP’de genel eğilim şu:
CHP İstanbul’da Beşiktaş, Kartal, Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Büyükçekmece’de büyük olasılıkla yola mevcut belediye başkanlarıyla devam edecek.
Bu sonuçlarda belirleyici olan partinin yaptırdığı memnuniyet anketinin de payı büyük. Elindeki diğer dokuz ilçenin adaylarının kim olacağı üzerinde de ince ince hesap yapılıyor.
Bir de 2019’da burun farkıyla kaybedilen ve 2023 Genel Seçimleri’nde AKP’de olmasına karşın CHP’nin öne geçtiği ilçeler var. O ilçelerin adayları da kritik önemde olacak.
Bu ilçeler, Fatih, Üsküdar, Çekmeköy, Beyoğlu, Tuzla, Beykoz, Sancaktepe, Zeytinburnu, Eyüpsultan ve Silivri.
İmamoğlu’nun kurmayları da aday adayları arasında. Örneğin İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat Fatih’ten, İBB CHP Grup Sözcüsü ve Pendik Belediye Meclis Üyesi Tarık Balyalı Pendik, İGDAŞ Genel Müdürü Bülent Özmen Eyüpsultan, Şehir Hatları Genel Müdürü Sinem Dedetaş Üsküdar’dan aday adayı olmak için yola çıktı.
İstanbul’un kadın belediye başkanı olacak mı?
Mayıs seçimlerinin küskün seçmen kitlesinin büyük çoğunluğunu oluşturan kadınlar, başvurularını yaptı ve şimdiden kimin nereden adaylık başvurusunda bulunduğunu kayıt altına alıp sonucu yakından izlemeye başladı. CHP bu seçimde kadın adaylarla ilgili önemli bir sınav verecek.
Bizden söylemesi… CHP İstanbul İl Başkanı Özgür Çelik, Medyascope’ta katıldığı yayında “İstanbul’da en az bir kadın başkan olacak” dedi ve kadınlar bu sözün ardından İstanbul’u da yakın markaja aldı…
