Avrupa Parlamentosu (AP) seçim sonuçları dün (9 Haziran) açıklandı. Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkeden seçmenler AP’ye gidecek milletvekillerini seçti, Fransa’da ise Marine Le Pen’in Ulusal Birlik’i yüzde 32-33 bandında oy alarak birinci sıraya yerleşti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, birçok kişiyi şaşırtan bir karar alarak Ulusal Meclis’i feshetti, ülkenin erken seçime gideceğini duyurdu. Peki bundan sonra ne olacak? Macron neden erken seçim kararı aldı?
Avrupa Parlamentosu (AP) seçim sonuçlarının açıklandığı 9 Haziran Pazar gecesi Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bir videoyla kamuoyuna seslendi, Ulusal Meclis’i feshederek erken seçim kararı aldığını duyurdu. Bu gelişme, AP seçimlerinin Fransa gibi ülkelerdeki iç siyaseti etkilemesi açısından önemli.
Öte yandan Fransa’nın aşırı sağ cephesi Marine Le Pen’in Ulusal Birlik’i oyların yaklaşık yüzde32-33”ünü alarak birinci sıraya yerleşti. Le Pen’in başkanlığı bırakarak genç siyasetçi Jordan Bardella’ya alan açmasıyla büyük bir ivme kazanan Ulusal Birlik, AP seçimlerindeki başarısıyla ülkedeki iç siyaseti de etkiledi. Macron’un Rönesans Partisi ise yaklaşık yüzde 14,8-15,2 bandında bir oy alarak ikinci sıraya yerleşti. Bu seçim sonucu Macron ve partisi için bir yenilgi olarak görülüyor.
Macron neden bir erken seçim kararı aldı? Bundan sonra neler olacak?
Macron’un erken seçim kararı almasındaki amaç ne?
Macron erken seçim kararını açıklarken aldığı kararın “ciddi ve ağır bir yük” olduğunu ancak “Avrupa’nın her yerinde yükselen aşırı sağ varken” istifa etmeyi düşünmediğini söyledi. Fransa’daki seçmene güveninin tam olduğunu söyleyen Macron, bu kararın “bir güven göstergesi” olduğunu vurguladı. Macron sözlerine şöyle devam etti:
“Demokrasimize güvenim tam. Bu nedenle egemenliği halkımıza bırakıyorum. Mesajınızı aldım, endişelerinizi gördüm. Bunu yanıtsız bırakmayacağım.”
Macron ve merkez koalisyonu Ulusal Meclis’teki çoğunluğunu 2022 seçimlerinde kaybetmişti. O günden beri kritik kararları Fransa Anayasası’nın 49/3 maddesine dayanarak Ulusal Meclis’e danışmadan geçirme stratejisi izliyordu. Fransa’yı takip eden birçok uzman, bu AP seçimlerinde Macron’un ve koalisyonun birçok zorluk yaşayacağını öngörmüştü.
Öte yandan Macron’un dün geceki erken seçim hamlesi büyük bir kumar. Bu seçimle birlikte Macron’un Rönesans Partisi mecliste daha fazla koltuk kaybedebilir, hatta bu Macron’un iktidarını da etkileyebilir. Buna rağmen Macron ise bu seçimi Fransa seçmenleri için bir varoluşsal seçim olarak göstermeye çalışıyor. Macron, seçmene şunu soruyor: “Gerçekten aşırı sağ bir parti veya koalisyon tarafından yönetilmek mi istiyorsunuz?”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Görünen şu ki, Macron’un koalisyonu eskiden Ulusal Brilik’in ilerlemesini engelleyen bir varlık gösterse de artık yok olma düzeyine doğru ilerliyor. Bununla birlikte Macron’un popülerliği de bu süreçte oldukça zayıfladı. Birçok uzmanın yorumuna göre aşırı sağ parlamentoda daha fazla yer elde edecek ancak yine de hükümeti kuracak çoğunluğu bulamayacak. Bu da Macron’un iktidarda kalmasını sağlayabilir.
Şu an görünen o ki Macron, orta yolcu bir strateji izlemeyi deniyor. Macron’un siyasette “birlikte yaşama” stratejisi de denebilecek bu stratejisinde Ulusal Birlik’in Başkanı Bardella’ya başbakanlık teklif etme ihtimali bulunuyor.
Seçim nasıl ve ne zaman gerçekleşecek?
Fransa Anayasası’nın 12. maddesi cumhurbaşkanına Ulusal Meclis’i yürütme ile yasama arasında çözülemeyecek sorunlar oluştuğu takdirde feshetme hakkı tanıyor. Macron bu maddeye dayanarak ilk tur 30 Haziran, ikinci tur 7 Temmuz olmak üzere erken seçim kararı aldı.
Aşırı sağ bu karara nasıl tepki verdi?
Fransa kamuoyuyla paylaşılan ilk projeksiyonlarda Ulusal Birlik’in iyi sonuçlar elde ettiğini gören Bardella, Macron’u erken seçim kararı almaya davet etmişti. Bardella, “Fransa halkının bir değişim arzusu var” diyerek bu seçim sonuçlarıyla “halkın kararını verdiğini” vurgulamıştı.
Partinin eski başkanı Marine Le Pen ise bu kararı “Beşinci Cumhuriyet’in kurumsal mantığı içinde bir seçim gerçekleştirildiği takdirde” destekleyeceğini vurguladı. Le Pen, “Eğer Fransa halkı da talep ederse, ülkeye yönetmeye talibiz” dedi.
Le Pen destekçileri ise işte böyle sevindi:
Fransa’da daha önce meclis feshedildi mi?
Fransa’nın geçmiş başkanları da parlamentoyu 1962, 1968, 1981 ve 1988’de feshetmişti. Bu kararın genelde cumhurbaşkanı için yarar sağlayacağı düşünülse de her zaman başarıya ulaşmayabiliyor. Örneğin Jacques Chirac 1997’de parlamentoda çoğunluğu sağlamak için erken seçim kararı aldı, seçim sonucunda uzlaşmacı bir siyaset izlemek zorunda kaldı.
O günden bu yana hiçbir başkan parlamentoyu feshetmedi.
Kaynak: Guardian
