Suriye’de Beşar Esad hükümetinin devrilmesinin ardından birçok Avrupa ülkesi Suriyelilerin iltica için başvuru süreçlerini dondurdu. Peki Avrupa ülkelerinde kaç Suriyeli sığınmacı var ve ülkelerine geri dönecekler mi?
Eski Almanya Başbakanı Angela Merkel bundan tam 9 yıl önce “Wir schaffen das!” yani “Başarabiliriz” demiş ve Almanya/Avrupa’ya iltica başvurusunda bulunan Suriyelilere yardımcı olabileceklerini duyurmuştu.
Merkel’in bu sözleri, 13 yıldır süren iç savaştan kaçarak Avrupa’ya sığınan yüzbinlerce Suriyeliye umut olmuştu. Bugünlerde Merkel’in sığınmacılara yönelik “açık kapı politikası” Avrupa ülkelerinde değişikliğe uğruyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesinden birkaç gün sonra Avrupa ülkeleri Suriyelilerin iltica başvurularını durdurma kararı aldı. Avrupa ülkelerinin bu adımı atmasının gerekçesi, Suriye’deki belirsiz durum ve artan sığınma taleplerini kontrol altına almak.
Esad’ın devrilmesinin ve Esad ailesinin Rusya’ya sığınmasının ardından birçok Avrupa ülkesi Suriyeli mültecilerle ilgili politikalarını gözden geçirme yoluna gitti. Sığınma başvurularını askıya alan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında Almanya da var. Almanya, Suriyelilerin en fazla sığınma talebinde bulunduğu ülkelerin başında geliyor.
Kaç Suriyeli sığınma talebinde bulundu?
Birleşmiş Milletler (BM) 2011’den beri en az 7,4 milyon Suriyelinin ülke içinde yerinden edildiğini ve yaklaşık 4,9 milyonunun da komşu ülkelere sığındığını söylüyor. 1,3 milyon Suriyeli ise Avrupa’da.
Aşağıdaki grafikte 2011’den beri Suriyeli mültecilerin hangi ülkelere sığındığını görebilirsiniz:
Almanya’da kaç Suriyeli var?
Almanya Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin (BAMF) istatistiklerine göre 2023 sonu itibarıyla ülkede 973 bin Suriyeli yaşıyor. 712 bini koruma arayışında, yani “mülteci” statüsünde.
Kasım 2024 itibarıyla 75 bin Suriyeli, sığınma başvurusunda bulundu. BAMF, 47 bin Suriyelinin sığınma başvurusunu dondurma kararı aldı. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, Suriye’deki gelişmeleri yakından izleyeceklerini ve Suriye’nin geri dönmek için güvenli olup olmadığını söylemek için çok erken olduğunu belirtti.
Almanya’daki aşırı sağcı partiler ise Suriyelilerin bir an önce ülkelerine geri dönmesi gerektiğini düşünüyor. Aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif Partisi’nden (AfD) Alice Weidel, “Almanya’da özgür Suriye’yi kutlayanların artık kaçmak için bir nedeni kalmadı. Derhal Suriye’ye dönmeliler” dedi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Hıristiyan Denokratlardan Jens Spahn ise dönmek isteyen Suriyelilere 1000 euro verilmesini önerdi.
Almanya 23 Şubat’ta erken seçime gidecek. Göç konusu, ekonomiden sonra seçmen tercihinde en önemli konulardan biri.
Yunanistan, İsveç ve diğer ülkeler: Kim, ne istiyor?
Suriye kaynaklı göçün Avrupa Birliği ülkelerine giriş noktası Yunanistan. Yunanistan Hükümet Sözcüsü Pavlos Marinakis, Esad’ın devrilmesinin Suriyeli mültecilere evlerine tam güvenlik içinde geri dönüş yolunu açması gerektiğini söyledi. Atina’da da 9 bin kişinin iltica başvurusu donduruldu.
İsveç, İngiltere, Finlandiya ve Danimarka da başvuruları askıya aldı. Mart 2014 ila Şubat 2021 arasında İngiltere’ye 20 bin 319 Suriyeli sığınmacı iltica etti.
Fransa, Belçika, İtalya, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti de askıya alma kararını devreye soktu.
Peki politikalarını değiştirmeyeceklerini açıklayan ülkeler var mı?
Evet, var. Şu ana kadar sadece 72 Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği yapan Estonya politikasını değiştirmeyeceğini duyurdu. İspanya da sığınma başvurularını değerlendirmeye devam edeceğini açıkladı.
İltica başvurularını durdurmak ne anlama geliyor?
AB üyesi 27 ülkenin liderleri, bundan sonraki süreçte ne yapacaklarını tartışmak için aralık ayı sonunda bir araya gelecek.
Avrupa’daki Suriyeliler bundan sonra ne yapacak?
Bundan önce sığınma hakkı elde eden Suriyelilerin durumunda ise bir değişiklik yapılmayacak.
Askıya alma hakkı nedir?
Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerinin iltica başvurularını askıya alma hakkı var ancak alınan kararların AB müktesebatına uyumlu olması gerekiyor. Örneğin dosyaların topluca değil, bireysel olarak değerlendirilmesi bir zorunluluk.
Bir sığınma başvurusunun altı ay içinde olumlu ya da olumsuz şekilde sonuçlandırılması gerekiyor. Bazı durumlarda bu süre dokuz aya kadar uzatılabiliyor. Askı gibi yöntemler devreye sokulsa bile bir sığınma başvurusuna, yapıldığı andan itibaren en geç 21 bir ay içinde mutlaka cevap verilmesi şart.
AB, geri göndermeler konusunda da Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği’ni referans alıyor. Geri göndermelerin gönüllü, güvenli ve onurlu şekilde yapılmasına önem veriliyor.
Türkiye’deki Suriyeliler ne düşünüyor?
Esad’ın devrilmesi kadar Türkiye’de yaşayan Suriyeliler arasında da büyük yankı uyandırdı. Uzun süredir ülkelerinden uzakta yaşayan Suriyeliler, hem geleceğe dair umutlarını hem de geri dönüş planlarını dile getiriyor.
İstanbul-Fatih’te konuştuğumuz Suriyeli esnaf, Esad rejiminin sona ermesine dair umutlu olduğunu söyledi. Geleceğe dair kararını hemen vermek istemediğini söyleyen esnaf, “Şu anda bir şey düşünmüyorum, bir-iki ay bekleyeceğim, ondan sonra bakacağım. Esad’ın gitmesi iyi oldu. Çünkü o zalim bir insandı ve artık bitti” dedi.
Suriye’nin gelecekte düzelmesi durumunda geri dönme planları yaptığını da belirten esnaf, “Suriye düzelirse dönmeyi düşünüyoruz” diye konuştu.