Macaristan’da Başbakan Victor Orban’ın partisi Fidesz’in, 8 Nisan’da yapılacak seçimleri kolayca kazanıp anayasayı değiştirebilecek üçte ikilik parlamento çoğunluğunu elde etmesi beklenirken, geçen hafta yapılan yerel seçimlerde büyük bir sürpriz yaşandı. Fidesz’in yıllardır en önemli kalelerinden olarak bilinen güneydeki Hódmezővásárhely şehrinde, muhalefet partileri tarafından desteklenen bağımsız aday Péter Márki-Zay oyların %57’sini alarak seçimi kazanırken, Fidesz’in adayı %41 oy aldı.
Seçim sonucu Fidesz tarafından şaşkınlıkla karşılanırken, muhalefet partileri ise medeni haklar, hukuk devleti, akademik özgürlükler ve mülteciler konusunda anti-demokratik tutumuyla bilinen Orban liderliğindeki Fidesz’i mağlup etmek ya da hiç olmazsa zayıflatmak için umut tazelemişe benziyor.
Önde gelen bir Fidesz yöneticisi yerel seçim sonuçlarını “halkın yolsuzluk davalarına karşı tepkisi” olarak yorumluyor. Orban Hükümeti bugüne kadar birçok kez, kamu ihalelerinde ve özel sektörü regülasyonlarında taraftarlarını kayırmakla suçlanmıştı. İsmini vermek istemeyen Fidesz yöneticisinin Politico.eu’da yer alan açıklamasında, halkın yolsuzluk suçlamalarına olan tepkisinin muhalefet tarafından iyi mobilize edildiğini ve Fidesz’in seçim sonuçlarının yarattığı momentumu ciddiye alması gerektiğini belirtti. Orban ise bu sonuçlardan sonra genel seçim için iki kat daha fazla çalışacaklarını söyledi.
Hódmezővásárhely’deki seçim sonuçlarının, Fidesz’te yarattığı endişe ise hükümete yakın medyada kendini gösterdi. Seçim sonuçlarını neredeyse görmeyen devlet televizyonu ve hükümete yakın televizyon kanallarına rağmen, Péter Márki-Zay’in zafer konuşması internetten canlı olarak 100.000’den fazla Macar tarafından izlendi. Márki-Zay konuşmasında, seçim zaferinin Macaristan için hala umut olduğunu gösterdiğini söyledi.
Bir başka Fidesz yöneticisi ise, yerel seçimlere çok anlam yüklenmemesi gerektiğini belirtti. Yerelde seçim sonuçları etkileyecek birçok faktörün olduğunun altını çizen yönetici, bu faktörlerin genel seçimleri etkilemesinin zor olduğunu düşünüyor. Hódmezővásárhely’deki seçim sonuçlarının anketleri haksız çıkardığını söyleyen yönetici, tüm anketlerde halen açık ara önde olan Fidesz’in anketlerin doğruluğunu sorgulaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Muhalefet için yeni bir model mi?
Hükümete muhalif siyasi parti ve toplumsal kesimler, Hódmezővásárhely’deki modelin genel seçimler için de uygulanabileceğini düşünüyor. İktisat tarihi alanında doktorası ve bildiği yabancı dillere ek olarak, Muhafazakar bir Hristiyan olarak tanınan yedi çocuk babası Márki-Zay, ilk kez siyasi bir pozisyona aday oldu. Márki-Zay’ın kampanyası, Fidezs’in kullandığı medya ve devlet imkanlarına rağmen seçime katılım oranını %36’dan (2014), %62’ye çıkardı.
Nisan’daki genel seçimler için ise muhalefetin çıkarması gereken en önemli dersin ise, Márki-Zay’ın yolsuzluk karşıtı koalisyon adı altında bağımsız olarak seçime girmesine rağmen, aşırı sağdan yeşillere, sosyalistlerden liberallere tüm muhalefet partileri tarafından desteklenmiş olması. Birçok uzman, Orban’ı genel seçimlerde yenmenin tek yolunun siyasi yelpazenin farklı yerlerinden adayların Fidesz’e karşı koordineli bir biçimde çalışması.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Fakat Hódmezővásárhely’deki başarıya rağmen, muhalefetin Orban’a karşı işi halen çok zor görünüyor. Birçok liberal ve sosyalist, aşırı sağcı Jobbik partisinin merkeze yaklaşma çabalarına rağmen, partinin anti-semitik ve ırkçı geçmişine kuşkuyla yaklaşırken, yeni politikacılar ise geleneksel adaylar lehine seçimden çekilmeye halen çok sıcak bakmıyorlar.
Yine de muhalefet yerel seçimlerdeki sürprizleri bir dönüm noktası olarak görüyor. Yeşiller Partisi’nin Eş Başkanı Bernadett Szél, Fidezs’in muhalefete karşı başlattığı nefret kampanyasının başarısız olduğunun bu sonuçlarla ortaya çıktığını ve bunun da genel seçimler için iyi bir işaret olduğunu belirtti.
