Amsterdam’da Rokin metro istasyonunun merdivenlerinden inip çıkarken şehrin geçmişine dair binlerce obje görmek mümkün. Merdivenlerin her iki yanındaki sergide vazolar, borular, çapalar, çiniler, düğmeler hatta insan kemikleri görürseniz şaşırmayın.
Bu görüntüler Amsterdam’ın Kuzey-Güney metro hattının kazıldığı 2003 ile 2015 arasında tamamlanan kentsel arkeolojik bir çalışma olan “Yüzeyin Altında” adlı serginin sadece bir kısmına ait. Geçmiş günlere açılan sıra dışı bir pencere olan çalışma, Amsterdam’da nadiren kuru oldukları için incelenemeyen fakat metronun inşaatı sırasında kurutulan ve bu sayede incelenme imkanına kavuşulan nehir yataklarında bulunan objeleri gösteriyor. Büyük ölçüde oksijensiz ve ışıksız ortamda, yumuşak siltle (alüvyon) kaplı, düşük sıcaklıkta tutulan nesneler bu sebeple çok iyi korunmuş durumda.
Nehir yataklarında M.Ö. 119.000’den 2005 yılına kadar uzanan zaman dilimine ait 500 bin obje bulundu. Çoğunluğu çöp olan; tarih öncesi, Rönesans ve retro dönemlere ait objeler bir araya geldiklerinde şehrin tarihi hakkında fikir veren bir materyal tablosuna dönüşüyor. Projeyi yöneten arkeologlardan Jerzy Gawronski, nehir yataklarındaki bu objeleri “şehrin aynası” diye nitelendiriyor.
Amsterdam’ın tarihi objelerini keşfetmenin birçok yolu var. Objeler Harold Strak tarafından altı yıllık bir sürede özenle fotoğraflandı. Bu fotoğraflardan 19 bini Stan Grootes ve Fabrique firmasınca tasarlanan bir internet sitesinde yayınlanıyor. Ziyaretçiler sitede objelerden istediklerini aratabiliyor ya da kendi koleksiyonlarını oluşturabiliyor. Ayrıca projeyle ilgili çekilmiş bir belgesel ve hakkında yazılmış ‘Amsterdam STUFF’ isimli bir kitap da mevcut.
Rokin Metro istasyonundaki sergide ise objeler kullanımlarına göre -ulaşım, dağıtım, tüketim vs.- 11 kategoriye ayrılmış durumda. Gawronski, bu objelere bakarak şehrin tarihi, arkeoloji pratiği ve zaman anlayışı hakkında kolaylıkla fikir sahibi olunabileceğini söylüyor.
İletişim ve takas:
Silah ve zırh
Buluntular arasında en şaşırtıcı olanı, bir Samuray kılıcının koruyucu levhası. Bu objenin Japonya’ya ait olması gerekirken nasıl olup da Amsterdam’da bulunduğuna dair Gawronski’nin bazı tahminleri var: “18 veya 19. yüzyıla ait bir obje. O zamanlar şehrin bu kısmında yeni bir antika dükkanı açılıyor, bu dükkanda dünyanın her yerine ait objeler satın almak mümkün. Amsterdam kozmopolit bir nakliye kentiydi, bu yüzden dünyanın değişik bölgelerine ait eşyaları burada bulmak mümkündü.”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Kişisel eşyalar ve kıyafetler:
Doğa ve şehirleşme öncesi yaşam:
