Sudan’ın başkenti Hartum’da protesto gösterileri devam ediyor. Devlet başkanlığı sarayına doğru yürüyen protestoculardan oluşan korteji dağıtmak için Sudan güvenlik güçleri gerçek mermi ve biber gazı kullandı. Uluslararası Af Örgütü’ne göre, Ömer el Beşir’in 29 yıllık yönetimine karşı yapılan en büyük gösterilerde şu ana kadar en az 37 kişi hayatını kaybetti.
Al Jazeera televizyonunda yer alan habere göre, 19 Aralık’ta Atbara şehrinde başlayan protestolar kısa sürede başkent de dahil olmak üzere birçok şehre ve kasabaya yayıldı. Sudanlılar internete girişlerinin sınırlandırıldığını belirtiyor ve hükümetin sosyal medya platformlarını blokladığını iddia ediyor. Suçlamaları reddeden yetkililer ise protestocuları casuslukla suçluyor.
Pazar günü Sudan devlet televizyonu SUNA’da, yetkililere dayandırılarak başkentte şiddet eylemleri yapmayı planladığı iddia edilen “sabotajcı bir hücre”nin yakalandığı haberleri yapıldı. Uluslararası Af Örgütü ise Sudan yönetimine, yakalanan kişilerin hemen serbest bırakılması ve internet üzerindeki kısıtlamanın kaldırılarak insanların haber alma hakkının ihlal edilmemesi çağrısında bulundu.
Al Jazeera’de yer alan bir başka habere göre, gösterilerin yapıldığı alandan salı günü gelen görüntülerde protestocuların yürürken vatansever şarkılar söylediği belirtiliyor. Ayrıca protestocular, “Huzurlu, hırsızlara karşı huzurlu” ve Arap Ayaklanmaları döneminin sloganlarından biri olan “İnsanlar rejimi yıkmak istiyor” sloganlarını atıyor.
Devlet Başkanı Ömer el Beşir yönetimine karşı mitinglerin beşinci gününden sonra rahatsızlık başladı. Protestocular temel gıdalardaki kıtlık, fiyatların yükselmesi, enflasyonun yüzde 70’lere varması, nakit krizi ve son olarak ekmek fiyatlarının yaklaşık 3 katına çıkmasından dolayı şikayetçi ve kızgın.
Sudan’daki gösteriler yedinci gününde. Resmi verilere göre en az 12 kişinin hayatını kaybettiği bilgisi mevcut. Uluslararası Af Örgütü ise, pazar günü yaptığı açıklamada güvenilir kaynaklara dayanarak hükümet karşıtı protestolar sırasında yaşanan çatışmalarda güvenlik güçlerinin en az 37 protestocunun ölümüne sebep olduğunu belirtti.
Protestolarda polisin gerçek mermi ve biber gazı kullanması sonrasında yüzlerce Sudanlının yaralandığı haberleri geliyor.
Salı günü yapılan protestolar Sudanlı Profesyoneller Derneği tarafından organize edildi. Bu, ülkedeki sendikalar için bir şemsiye örgütlenme. Protestolar ülkenin en büyük muhalefet partisi olan Ulusal Umma Partisi tarafından da destekleniyor.
Protestocuların hedefinin devlet başkanlığı sarayına yürüyüp, Ömer el Beşir’e son uygulamalarından derhal geri adım atması için bir uyarı notu iletmek olduğu belirtiliyor.
Atbara şehrinde yedi gün önce hükümet karşıtı protestolar başladığından beri Devlet Başkanı Ömer el Beşir. reel reformların yapılacağı sözünü verirken, bir yandan da protestocuları uyardı. El Beşir geçen salı günü kendi destekçilerinden oluşan bir kalabalığa seslenirken, protestocuları dış güçlerin etkisinde olmakla suçladı. Ömer el Beşir kalabalığa “Dış ajanlara, hainlere, haydutlara ve yıkıcı nitelikteki insanlara cevap niteliğindeki destekleriniz ve heyecanınız için size teşekkür ederim” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Ekonomik sebeplerle başlayan protestolar hükümetin devrilmesi talebiyle devam ediyor
Sudan Komünist Partisi üyesi Sıdkı Kabilo, “İnsanlar protestolara ekmek, gaz fiyatları ve ekonomik istikrarsızlık sebepleriyle başladı fakat şu anda rejimin devrilmesini talep ediyorlar” dedi. Ekonomik sebeplerle başlayıp hükümetin devrilmesi talebiyle devam eden gösterilerde ülkedeki geniş çaplı yolsuzluk da protesto ediliyor.
Kitlelerin ekonomi ile politika arasındaki güçlü bağın farkına vardığını ifade eden Kabilo, “Rejim defalarca gittiği yolu düzeltme sözü verdi. Ancak kriz artık, kendisini korumak, sadakat ve destek satın almak için çok fazla harcama yapan rejimi aşmış durumda” diye konuştu.
Göstericilerin reform sözlerine karnı tok
Al Jazeera muhabiri Hiba Morgan, Devlet Başkanı Beşir’in vatandaşların hayatını iyileştirecek ekonomik reformlar yapacağını belirtmekle birlikte bu reformların içeriği ve nasıl gerçekleştirileceği konusunda net bilgilerin mevcut olmadığını belirtti. Morgan, dolayısıyla insanların artık yıllardır deva m eden yönetimde yapılmayan reformları istemediğini sözlerine ekledi. Morgan, başkent Hartum’da protestocularla yaptığı görüşmelere dayanarak, “Protestocular değişimi görme isteğinde hemfikir görünüyor” dedi.
Sudanlı-Amerikalı gazeteci İsmail Kuşkuş da, ülkede şu anda yaşananın eşi görülmemiş bir rahatsızlık dalgası olduğunu belirtti. Kuşkuş, uzun zamandır Sudan muhalefetinin bölünmüş bir halde olduğunu ve bu bölünmüşlüğü iktidarın kendi lehine kullandığını söyledi. Muhalif grupların tabanlarını protestolara katılmaya davet ettiğini belirten Kuşkuş, bu yeni durumun aktüel politik kazanç olarak ne anlama geldiğinin görüleceğini söyledi.
Bununla birlikte Kuşkuş, “politikada aktif olsun ya da olmasın tüm Sudanlıların yıl boyunca yaşanan ekonomik sıkıntıların yükünü yakından hissettiğini” belirtti.
Sudan’da protestoların uzun bir tarihi var
Sudan 1956’da bağımsızlığını kazandı.İki yıl sonra askeri darbeyle İbrahim Abbud yönetimi ele geçirdi. Abbud yönetimi süresince de Sudan ekonomisi kötü durumdaydı ve geniş çaplı bir hoşnutsuzluk vardı.
21 Ekim 1964’te politik tartışmaların merkezindeki Hartum Üniversitesi Öğrenci Topluluğu’na polis tarafından müdahale edildi. Takip eden yıllarda Sudan tarihi darbeler ve çatışmalarla geçti. 1989’da Ömer el Beşir bir darbe ile yönetimi ele aldığında ülkede iç savaş yaşanıyordu.
Sudan’da 1989’dan beri Ömer el Beşir iktidarda. İç savaş resmi olarak 2005’te sona erdi ama Darfur olayları da dahil olmak üzere Sudan’da çatışmalı alanlar ve konular devam etti.
2011’de Güney Sudan, Sudan’dan ayrıldı ve böylelikle Sudan devleti petrol çıkarılan üç önemli noktayı kaybetmiş oldu. Bugünkü ekonomik darboğazda kaybedilen bu petrol gelirlerinin de etkisi bulunuyor.
2013’te de benzin ve gaz fiyatlarının artması üzerine protesto gösterileri yapıldı. Hükümet gösterileri bastırmak için şiddet kullandı, birçok kişi tutuklandı ve insan hakları örgütlerine göre 200’den fazla insan öldürüldü.
Sudan, 2016 yılında da geniş çaplı sokak gösterilerine sahne oldu. Ekim 2017’de ABD, Sudan’a 20 yıldır uyguladığı ekonomik yaptırımları kaldırdı. Ancak yaptırımların kaldırılması da ekonomide beklenen rahatlamayı getirmedi.