Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Asbest Tepesi’ndeki yasadışı atıklar hakkında “Çalışma başlattık” dedi, atıkların temizliği için fizibilite çalışması yapıldı ama sorumluların nasıl tespit edileceği hala belirsiz.
Medyascope ile The Black Sea’nin ortaya çıkardığı, 1980’li yıllardan itibaren Dilovası’na gömüldüğü tespit edilen ve laboratuvar analizleri neticesinde asbest içerdiği belirlenen endüstriyel atıklar hakkında yapılan bilgi edinme başvurularına Bakanlık birimlerinden ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nden yanıt geldi. Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, atıkların temizlenmesi için Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin görevlendirildiğini açıkladı. Belediye ise sorumluların tespiti için yetki sahibi olmadığını söyledi. İdareden gelen ilk yanıtlar asbestli atıkların bölgeden temizleneceği ancak sorumluların belirsiz kalabileceği ihtimalini akla getiriyor. Medyascope’un görüştüğü asbest temizleme firması yetkilisi Serhat Yavuz ise alanda temizlik faaliyetlerine başlayabilmek için gerekli fizibilite çalışmasında sona geldiklerini aktardı.
Medyascope ile The Black Sea tarafından yapılan araştırma, 1980’li yıllardan itibaren Kocaeli’nin Dilovası ilçesinde, mesken bölgelere oldukça yakın bir alana endüstriyel atıkların gömüldüğünü ortaya çıkarmış, araştırma kapsamında yapılan analizlerdeyse çevre ve insan sağlığına etkileriyle bilinen, kanserojen asbest maddesinin atıkların arasına karışmış olduğu anlaşılmıştı. Haberin yayınlanmasının bir hafta sonrasında atık sahasına giden Medyascope muhabirleri bölgede herhangi bir önlem alınmadığını, hatta atıkların bir kısmının etrafa saçıldığını, dolayısıyla hava yoluyla asbest kirliliğinin yayılabilmesi ihtimalinin arttığını tespit etmişti.
Haberin üzerinden geçen ilk birkaç haftada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birimlerinin ya da Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin herhangi bir çalışma başlatmaması üzerine, Dilovası Ekoloji ve Sağlık Derneği (EKOSDER) ile İstanbul Barosu Çevre Kent ve İmar Hukuku Komisyonu’nda görevli Avukat Mustafa Çağrı Yılmaz, bilgi edinme başvuruları ve idari başvurular yoluyla hem atıkların gömülü olduğu alanla ilgili işlem yapılmasını istemiş hem de idarenin önlem alıp almadığını sormuştu.
Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi hem EKOSDER’in hem de Avukat Mustafa Çağrı Yılmaz’ın dilekçelerini geçtiğimiz günlerde yanıtladı. Kurumlardan gelen yanıtlarda asbestli atıkların bulunduğu bölgeyle ilgili çalışma başlatılacağı bilgisi yer alsa da yanıtlar yan yana konduğunda idarelerin yetki paylaşımını öne sürerek kafa karışıklığı yarattı. En büyük soru işaretiyse tehlikeli atıkların sorumlularının nasıl tespit edileceği konusunda ortaya çıktı.
Valilik: “Belediye’den istedik,” Belediye: “Sorumluluk Bakanlıkta”
Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Avukat Mustafa Çağrı Yılmaz’a 15 Kasım 2019 tarihli yanıtında, “Dilovası İlçesi Orhangazi Mahallesi yakınındaki vadide atık dökümü yapıldığına ilişkin basında çıkan haberlere istinaden İl Müdürlüğümüz, Dilovası Belediyesi personeli tarafından alanda inceleme yapılmıştır. Alanın daha önce kullanılan vahşi depolama alanı olduğu (1990’lı yıllardan sonra kullanılmadığı), yeni bir atık dökümü olmadığı tespit edildiğinden Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nden alanın rehabilitasyonu için gerekli çalışmanın yapılması istenmiştir ve konuyla ilgili Bakanlığımıza yazı yazılmıştır” ifadeleri yer aldı. Bakanlık aynı tarihte EKOSDER’in başvurusuna da kelimesi kelimesine aynı yanıtı verdi.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı’ndan 19 Kasım 2019 tarihinde Avukat Mustafa Çağrı Yılmaz’a gönderilen yanıtta ise atıkların bulunduğu alanın imar planlarında “atık depolama alanı” olarak işlenmediği bildirilerek, “Söz konusu endüstriyel atığın sahibinin tespitine yönelik denetim ve idari yaptırım kararı verme yetkisi ve alanın rehabilitesine dair iş ve işlemler ilgili Bakanlık ve taşra teşkilatının görev, yetki ve sorumluluğundadır” satırlarına yer verildi.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin aynı birimi, 18 Kasım 2019’da EKOSDER’in bilgi edinme başvurusuna verdiği yanıttaysa “Söz konusu endüstriyel atıkların bahse konu alana uzun yıllar önce atıldığı, ayrıca söz konusu sahanın zamanın yerel belediyesi tarafından evsel atık sahası olarak kullanıldığına ilişkin bir bilgi ve belge olmadığı anlaşılmıştır. Yine ifade edilen atıkta asbest bulunduğunun belirlenmesi, atığın sahibinin tespiti ve alanın rehabilitesine dair iş ve işlemlerin Bakanlık tarafından yürütülmesi, sorumluların tespit edilememesi durumunda ise atığı zilyetliğinde veya mülkiyetinde bulunduran tarafından çevre izin/lisanslı tesislerde bertarafının sağlanması gerekmektedir” denildi.
Yanıtlardan, Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ni olayla ilgili çalışma başlatmak için görevlendirdiği ancak Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin sorumluların tespiti için Bakanlığı yetkili gördüğü, ayrıca atıkların temizlenmesi için Dilovası Belediyesi’ni yetkili olarak işaret ettiği anlaşılıyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Her iki kurum da savcılığa herhangi bir başvuru yapıldığına dair bilgi vermedi; yani atıkların sorumlarının tespiti için kurumların suç duyurusunda bulunulup bulunulmadığı da şimdilik bilinmiyor.
Firma yetkilisi: “Atıkların temizliğine başlayacağız”
Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin bilgi edinme ve idari başvuru dilekçelerine verdiği yanıtlarda yetki karmaşası gözleniyor fakat Medyascope’un ulaştığı İLİM İSG Danışmanlık şirketi yetkilisi Serhat Yavuz, atık sahasında ön inceleme yaptıklarını ve temizlik çalışmalarına yakında başlayacaklarını söyledi. Yavuz, Dilovası’nda ortaya çıkarılan atık sahasının Türkiye’de tespit edilmiş en büyük asbest yığını olabileceğini, alanda ilk tahminlerine göre 5,000 kamyonu doldurmaya yetecek kadar atık bulunduğunu, bu atıkların temizlenmesi için uzun bir takvim öngörülerek fizibilite çalışması gerçekleştirdiklerini aktardı. Yavuz’a göre alandaki temizlik çalışmaları kısa süre içinde başlayacak.
