Türkiye‘de kadınlara, ilk olarak 1930 yılında belediye seçimlerine katılma, daha sonra köylerde muhtar olma ve ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanındı. 85 yıl önce bugün, 5 Aralık 1934‘te ise anayasa ve seçim kanununda yapılan değişiklikle de kadınlar milletvekili seçme ve seçilme hakkına kavuştu.
1934’ten bugüne geçen 85 yılın sonunda, kadınların siyasetteki yeri ne? Kadınlar Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) ve mahalli yönetimlerde ne kadar temsil ediliyor?
Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), kurulduğu 1997 yılından itibaren kadınların siyasetteki temsil oranını takip ediyor, seçimle ve atamayla gelinen tüm karar organlarındaki kadın temsil oranlarını yükseltmek için çalışıyor.
Mahalli yönetimde 8257 adaydan 674’ü kadın
KA.DER’in 31 Mart 2019 yılında yapılan son yerel seçimlerdeki kadın adaylar ve belediye başkanlarına ilişkin yayınladığı veriler ise siyasetteki erkek egemenliğini gözer önüne seriyor.
KA.DER’in verilerine göre, son yerel seçimlerde
HDP’den 24,
CHP’den 10,
AKP’den 6,
Bağımsız 2,
MHP’den 1 kadın, belediye başkanı seçildi.
Yerel seçimlerde toplam 8257 adaydan 652’si kadındı ve 30 büyükşehiri yönetmeye talip 316 aday arasında ise yalnızca 34 kadın aday yer aldı. 50 bin 292 muhtarın ise sadece 674’ü kadındı.
Kadınlar TBMM’de yüzde 17 oranıyla temsil ediliyor
TBMM’de kadın temsili yüzde 17 oranında; 589 koltuktan yalnızca 102’si kadınlara ait. TBMM’nin resmi sayfasındaki verilere göre bu 102 milletvekilinin partilere göre dağılımı şöyle:
AKP: 290 milletvekilinden 53’ü
CHP: 139 milletvekilinden 17’si
HDP: 61 milletvekilinden 24’ü
MHP: 49 milletvekilinden 4’ü
İYİP: 39 milletvekilinden 3’ü.
Bağımsız: 5 milletvekilinden 1’i.
İki milletvekili bulunan Türkiye İşçi Partisi ile Saadet Partisi‘nde ve birer milletvekili bulunan Demokrat Parti ile Büyük Birlik Partisi‘nde kadın milletvekili bulunmuyor.
Bakanlar kurulunda da 17 bakandan yalnızca ikisi kadın. Kabinede uzun zamandır Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı dışında kadın bakan nadiren görülüyor. Şu an kabinede kadın olarak Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan görev alıyor.
