79 yaşındaki Almanya vatandaşı emekli tarih öğretmeni Barbara Brix, 1980 yılında yaşamını yitiren doktor babasının Naziler’in “infaz birliği” olarak bilinen Einsatzgruppen’in bir üyesi olduğunu öğrendiğinde hissettiklerini ve yaşadıklarını Fransız haber ajansı AFP’ye anlattı.
Naziler’e ait kirli geçmişi geride bırakabilme arzusuyla geçen 1950’li yıllardan sonra, 1960’larda birçok çocuk, ailelerinden geçmişte neler olduğuna dair açıklama bekliyordu. Emekli tarih öğretmeni Barbara Brix de bu çocuklardan biriydi. 79 yaşındaki Brix, babası İkinci Dünya Savaşı’ndan döndükten sonra uzun bir süre, onun savaş boyunca Nazi Almanyası’nın askeri kuvvetleri olarak bilinen Wehrmacht’ta doktor olarak görev yaptığına inanıyordu.
Ancak Brix, ismi Peter Kroeger olan babasının aslında Naziler’in ölüm timi olarak bilinen ve Naziler tarafından işgal edilen bölgelerde düzenli ordunun bir adım arkasında hareket ederek bölgede yaşayan birçok insanı acımasızca öldüren Einsatzgruppen’in bir üyesi olduğunu yıllar sonra öğrendi.
Brix, ölümcül Nazi birliği Einsatzgruppen’in bir üyesi olduğunu öğrendiği babası hakkında AFP’ye şöyle konuştu: “Babamla altı yaşına kadar tanışmadım. Savaştan döndüğünde iki bacağını da kaybetmişti. Babam bacaklarını nasıl kaybettiğinden hiç bahsetmemişti ve ben de bu basit soruyu asla sormadım: ‘Baba, bacaklarını nasıl kaybettin?”
1980 yılında kaybettiği babası için, “Bana Tolstoy’u, Dickens’i okurdu. O benim ruhani akıl hocamdı” diyen Brix, Peter Kroeger’in kimliğinin yıllar içinde deşifre olmasıyla kendi hayatını da sorgulamaya başladı: “Babam hakkındaki gerçekleri ilk kez 2006 yılında, yani emekli olmadan hemen önce öğrendim. Naziler’in Baltık ülkelerindeki geçmişini araştıran tarihçi bir arkadaşım bana, ‘Barbara, babanın Einsatzgruppen’in bir üyesi olduğunu biliyor muydun?’ diye sordu. Bu, doğal olarak benim için bir şoktu.“
Brix, babasının geçmişinin yalnızca bir kısmını biliyordu. Peter Kroeger, Almanya’daki Letonyalı azınlıklardandı ve 1933’te yani 21 yaşındayken Naziler’e katılmıştı. Aynı zamanda bir doktor olan Kroeger, İkinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde Nazi Almanyası’nın iki askeri kolundan biri olan Waffen SS’e doktor olarak girmiş ve Adolf Hitler yönetimindeki Naziler, Haziran 1941’de Sovyetler Birliği’ni işgal etmeye başladığında hamile olan eşini doğu cephesine gitmek için yalnız bırakmıştı.
Denazifikasyon (Nazilik’ten çıkarma) süreci
Barbara Brix, babası hakkındaki diğer sırların yanıtlarını Nazi Suçlarını Araştırma Merkez Ofisi‘nde buldu.
Nazi Suçları Araştırma Merkezi’nde yıllar boyunca saklanan dosyalarda, Dr. Kroeger’in hayatına dair önemli bilgiler de vardı. Brix, yaptığı araştırmada babasının 1960’lı yıllar boyunca şahit olarak defalarca sorgulandığını ve sonunda mahkeme kararıyla denazifikasyon (Nazilik’ten çıkarma) sürecine tabi tutularak mesleğine devam etmesine izin verildiğini öğrendi.
“Bir doktor olan babamın toplu katliamda bulunabileceğini hayal edemiyordum”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Brix’in araştırmaları sırasında, Kroeger’in, görev yaptıkları dönemde A-B-C-D harfleriyle dört birime ayrılan Einsatzgruppen’in Ukrayna ve çevresinde görev yapan C biriminde olduğu ortaya çıktı. Daha sonra C birimi tarafından gerçekleştirilen katliamların izini sürmeye ve babasının bu olaylardaki rolünü öğrenmeye çalışan Brix, yüzleşme sürecini şöyle anlattı:
“Yahudiler’e yapılan zulmü mutlaka biliyordu ancak bir doktor olan babamın bir toplu katliamda bulunabileceğini hayal edemiyordum. Babamın toplu katliam geçmişine ışık tutabilmek için Holokost’un (Yahudi soykırımı) mimarlarından Reinhard Heydrich’i araştıran Hollandalı bir gazeteciyle görüştüm. Evrak çantasından İngilizce bir belge çıkardı. Sonra babamın tam adını gördüm. Bu belge, babamın görev yaptığı birliğin komutanı tarafından Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki ilk büyük toplu katliamla ilgili verilen bir ifadeydi. Katliam yapmayı ilk başta reddeden ancak gelen emirlerden sonra mecbur kalan birlik komutanı ifadesinde, her şeyin ‘hijyenik’ ve düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak için doktoru yani babamı aradığını söylüyordu. Babamın bir toplu katliama katıldığına dair ilk kanıt buydu.”
Brix daha sonra, babasının Ukrayna ve yakınlarında gerçekleştirilen diğer katliamlarda da yer aldığını öğrendi.
Naziler’in 1941 yılının Eylül ayında Kiev’de 33 binden fazla Yahudi’yi katlettiği, birçok tarihçi tarafından “Holokost’un en büyük kan banyosu” olarak anılan katliamla ilgili de konuşan Brix, babasının bu olaya katılıp katılmadığını henüz öğrenemediğini söyledi.
Babasının geçmişi hakkında bilmediği çok şey olduğunu söyleyen eski tarih öğretmeni Brix, Almanya’nın Nazi geçmişiyle yüzleştiği “hatırlama kültüründe” aktif olarak rol alıyor. Brix, Nazi askerlerinin ve zarar gören Yahudiler’in torunlarına sosyal yardım sağlamak için kurulan bir Fransız-Alman derneğinin de üyesi.
