Anayasa Mahkemesi’nden Büyükada davasında yargılanan Özlem Dalkıran için hak ihlali ve tazminat kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), kamuoyunda “Büyükada davası” olarak bilinen ve insan hakları savunucularının yargılandığı davada hapis cezası alan Özlem Dalkıran’ın, Anayasa’nın 19. maddesinde güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Büyükada davasında yargılanan insan hakları savunucusu Özlem Dalkıran’ın bireysel başvurusunu karara bağladı. AYM, tutuklamanın hukuki olmamasından dolayı kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine dair iddianın kabul edilebilir olduğunu oyçokluğu ile değerlendirdi.

AYM, oybirliği ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine ve Dalkıran’a 40 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

“Tutuklama hukuki değil”

AYM kararında, “Tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle Anayasa’nın 19. maddesinin üçüncü fıkrasının ihlal edildiğine karar verildi” denildi.

Yüksek Mahkeme, gözaltı işleminin hukuka aykırı olması ve gözaltı süresinin aşılması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, adil yargılanma hakkının ve şeref ve itibar hakkının ihlal edildiğine dair iddiaları “başvuru yollarının tüketilmemesi” gerekçesiyle, masumiyet karinesinin ihmal edildiğine dair iddiayı “açıkça dayanaktan yoksun olması” gerekçesiyle kabul edilemez buldu.

Üyeler Rıdvan Güleç ve Basri Bağcı karara sundukları farklı gerekçelerde, “sulh ceza hâkiminin tutuklama kararı verirken delillerin taşıdığı anlam ve illiyeti yeterince irdelediğini söylemenin mümkün olmadığını” belirtti. Üyelerin farklı gerekçelerinde şu ifadelere yer verildi:

Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.

Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.

“İtham olunan suçun vasfı gereği çok gizli yapılması beklenecek toplantının neden umuma açık bir otelin salonunda ve açık kapılar ardında yapıldığı, tercümanın bu olayın vasfına uygun olmayacak tarzda neden piyasadan temin edildiğinin neden makul görülmediğine dair değerlendirmelerin yeterince yapılmadığı görülmektedir.”

Ne olmuştu?

“İnsan hakları savunucularının korunması dijital güvenliği” konulu atölye çalışması için İstanbul-Büyükada’da bir otelde bir araya gelen 10 insan hakları savunucusu, 5 Temmuz 2017’de otele düzenlenen polis baskınıyla gözaltına alınmıştı. Özlem Dalkıran’ın da aralarında olduğu insan hakları savunucuları 18 Temmuz 2017’de tutuklanmıştı. Dalkıran 25 Ekim 2017’de tahliye edilmişti. 3 Temmuz 2020’de mahkeme, Dalkıran’a “terör örgütüne yardım” suçlamasıyla bir yıl 13 ay hapis cezası vermişti. Dosya halen temyiz aşamasında.