Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden’ın ani bir kararla 11 Eylül saldırılarının 20’nci yıl dönümü olan 11 Eylül 2021 tarihine kadar Afganistan’daki ABD askeri birliklerinin tamamen çekileceğini duyurmasının ardından ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA), terör örgütü Taliban’a karşı yürütülen operasyonların devam edebilmesi için Pakistan’da veya Orta Asya ülkelerinde yeni askeri üsler kurmanın yollarını aradığı öne sürüldü. Konu hakkında New York Times’ta yer alan analizi Mehmet Yaşar Altundağ derledi.
ABD Başkanı Joe Biden, geçen nisan ayında yaptığı açıklamada, yaklaşık 20 yıldır devam eden ABD – Afganistan savaşını sonlandırmak amacıyla 11 Eylül saldırılarının 20’nci yıl dönümü olan 11 Eylül 2021 tarihine kadar ABD askerlerinin ve üslerinin bölgeden çekileceğini açıklamıştı. Çekilme kararının 11 Eylül olarak belirtilmesine karşın Taliban’ın baskısıyla birlikte ABD birliklerinin temmuz ayının sonunda çekilmeyi tamamlanmış olması bekleniyor. Geçen hafta ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) tarafından yapılan açıklamada, bölgeden çekilme sürecinin yüzde 30 ila yüzde 44’ünün tamamlandığı aktarılmıştı.
New York Times’ta yer alan analize göre ise ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), ABD ordusunun çekilmesiyle beraber bölgede Taliban ve El Kaide gibi terör örgütlerine karşı operasyonların devam edebilmesi için yeni yollar arıyor.
ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) analizlerine göre, ABD desteği olmadan Afganistan hükümetinin Taliban’a karşı ayakta kalmasının çok zor olduğu belirtilirken CIA operasyonlarının, bölgedeki istikrarsızlığı önlemek ve Taliban’ın başkent Kabil’i ele geçirmesini engellemek açısından kritik önem taşıdığı aktarılmıştı.
Uzmanlara göre CIA için operasyonları devam ettirmenin alternatif yollarından biri Afganistan’ın komşusu olan Pakistan’da yeni üsler kurmak. Ancak Pakistan’ın uzun yıllardır Taliban’a verdiği destek, bu opsiyonun hayata geçirilmesini bir hayli zorlaştırıyor.
Pakistan, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın döneminde CIA’nın insansız hava araçlarıyla (İHA) Afganistan ve Pakistan’ın belirli bölgelerinde saldırı düzenlemesine izin vermiş ancak saldırıların yol açtığı sivil kayıplar ve ikili ilişkilerde tansiyonun artmasının ardından üslerini CIA’ya kapatmıştı.
Uzmanlar, saldırıların devam etmesi için Pakistan ile yeni bir anlaşma yapılabileceği ancak İslamabad yönetiminin saldırı düzenlenecek bölgeler konusunda onay hakkı isteyebileceği görüşünde.
CIA Direktörü William Joseph Burns’ün geçen ay İslamabad’a sürpriz bir ziyaret yapmasının bu ihtimali güçlendirdiği belirtilirken Pakistan Dışişleri Bakanı Shah Mehmood Qureshi’nin geçen ay yaptığı bir açıklamada “Geçmişi bir kenara bırakırsak ABD’nin Pakistan’da herhangi bir üs kurmayacağını bütün Pakistanlılara söylemek isterim” demesi dikkatleri çekmişti.
Pakistan’ın yanında, CIA’nın hedefleri arasında Orta Asya ülkeleri Tacikistan ve Kırgızistan da bulunuyor. Geçen ay ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Tacikistan’ı ziyaret etmişti ancak yetkililere göre bu ülkeler, üs kurma konusunda ABD yönetimi ile anlaşsa bile Rusya’nın bu süreci engelleme ya da yavaşlatma ihtimali bulunuyor.
“Afganistan’da yaklaşık 20 yıldır süren savaş, özünde istihbarat örgütü olan CIA’yı paramiliter bir örgüte dönüştürdü” değerlendirmesinin yer aldığı analize göre, istihbarat faaliyetlerinin yanında CIA’nın bölgedeki operasyonlarının büyük bölümünü İHA’larla yapılan saldırılar ve Afganistan ordusuna askeri eğitim vermek gibi uygulamalar oluşturuyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
