Aile hekimlerinin çalışma şartlarını belirleyen ve 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe giren “Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği”, koronavirüs aşısı uygulayan aile hekimlerinin çalışma şartlarını ağırlaştırdı. İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Yönetim Kurulu’ndan bir üye, yeni yönetmelik ile çalışma koşullarını Medyascope’a değerlendirdi.
“Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği“, 30 Haziran’da AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasının bulunduğu kararla Resmi Gazete’de yayımlandı. 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe giren yönetmelik, aile hekimlerinin çalışma koşullarını zorlaştıran hükümleriyle tepkilere yol açtı.
Yönetmeliğe göre basına üç kez izinsiz konuşan aile hekiminin sözleşmesi yenilenmeyebilir. Beş kez ihtar uygulanan, toplam 150 ihtar puanına ulaşan aile hekiminin sözleşmesinin yenilenip yenilenmeyeceğine ise il sağlık müdürlüğünün oluşturduğu komisyon karar verecek.
Yönetmelikte yer alan bir diğer bölüm, kronik hastaların sağlık durumunun özel yazılım ile takip edileceği Hasta Yönetim Platformu‘nun (HYP) kullanımı. Yönetmelik, HPY üzerinden hastalarının yüzde 40’nı takip etmeyen aile hekimlerinin maaşından yaklaşık yüzde 10 kesinti olmasını öngörüyor.
Kronik hastaların takip edilmesini, birinci basamak sağlık hizmetlerinin en önemli görevlerinden biri olarak niteleyen bir İSTAHED Yönetim Kurulu üyesi, “Aile hekimliği sisteminin uygulandığı bütün ülkelerde kronik hastaların izlemleri yapılıyor ancak oralarda hekim başına ortalama bin 500-2 bin hasta düşüyor. İstanbul için konuşmak gerekirse bizlerin ortalama 3 bin 500’ün üzerinde hastamız var. Hasta sayıları bu kadar yüksekken kronik hasta izlemlerinin ciddi oranda yapılabilmesi imkansız” dedi.
İstanbul’daki bir aile hekiminin 18 yaş üstü ortalama 2 bin 500 hastası bulunuyor. Örneğin, 18 yaşından büyük herkesin hipertansiyon taramasına girmesi gerekiyor. Sadece bu taramaya girecek kişi sayısının Avrupa’da aile hekimi başına düşen hasta sayısından daha fazla olduğunu, diyabet, obezite gibi farklı takip alanlarının da olduğunun altını çizen İSTAHED Yönetim Kurulu üyesi şunları söyledi: “HYP’nin ayrı bir sitesi var. Mevcutta kullandığımız muayene programı dışında bir program kullanmamız isteniyor. Bu ayrı bir zorluk, aynı hasta için hem muayene hem de HYP kaydı yapılması isteniyor. 70 yaşında bir hastaya benim gerekli değerlendirmeleri yapmam en az bir saat sürer. Bunu her hastaya yapmamız şu an için imkansız.”
Mesai saatinin yarısında koronavirüs aşısı uygulayan bir aile hekimi eğer HYP takibi yaparsa günde ortalama 8-10 hasta görebilir. Takibin tamamlanabilmesi için gereken bazı testler ise Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) yok. Buna göre vaka sayılarının artış gösterdiği bu günlerde hastaların farklı hastanelere giderek test yaptırması gerekiyor ve eğer hastanın sağlık durumu iyiye gitmez ise aile hekiminin izlemi bakanlık tarafından “başarısız” olarak kabul ediliyor.
Aile Hekimleri Federasyonu (AHEF) ise yönetmelik konusunda Sağlık Bakanlığı’na sundukları raporların göz ardı edilmesinden dolayı eylem takvimi oluşturdu. AHEF’in internet sitesinde yer alan eylem planına göre 16 Ağustos ve 27 Ağustos günlerinde bir gün iş bırakma eylemi düzenlenecek. Eylem kapsamında bin 227 aile hekimi ve aile sağlığı çalışanının istifa dilekçesi vereceği, bin 472 aile hekimi ve aile sağlığı çalışanının ise iş bırakacağı belirtildi.
