Taliban’ın sözcüleri arasında yer alan Vahidullah Haşimi, ülkede demokrasinin oturabileceği bir taban olmadığı için yeni yönetim biçiminin demokrasi olmayacağını söyledi. Rusya, Taliban’dan gelen ilk açıklamaların ülkedeki sorunların görüşmeler yoluyla çözülebileceğine bir işaret olarak görüyor. İngiltere Genelkurmay Başkanı, Taliban’ın bu sefer farklı olabileceğini söyledi. İngiliz milletvekilleri, Afganistan konusunda Başbakan Boris Johnson ve ABD Başkanı Biden’ı kınadı. Öte yandan İngiltere’nin, Afganistan’a yaptığı insani yardımı bu yıl ikiye katlayarak 286 milyon sterline çıkaracağı açıklandı. Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Karzai’nin Taliban ile görüştüğü bildirildi. Afganistan ile ilgili diplomatik gelişmeleri derledik.
Taliban’ın sözcülerinden Vahidullah Haşimi, ülkenin Taliban konseyi tarafından yönetilme olasılığının yüksek olduğunu, İslamcı militan hareketin yüksek lideri Hibetullah Ahundzade’nin ise cumhurbaşkanına benzer bir rolde, genel görevde kalmasının beklendiğini söyledi.
Taliban liderliği, yönetim sistemini tartışmak ve belirlemek için bu hafta toplanacak ancak yeni yönetim için herhangi bir demokrasi şekli düşünülmüyor.
Haşimi, “Ülkemizde tabanı olmadığı için demokratik bir sistem olmayacak” dedi ve “Afganistan’da ne tür bir siyasi sistem uygulamamız gerektiğini tartışmayacağız çünkü açık. Bu şeriat kanunudur ve bu kadardır” diye ekledi.
Haşimi, Taliban’ın Afgan silahlı kuvvetlerinden eski pilot ve askerlerin de saflarına katılmalarını isteyeceğini söyledi. Kadınların ve kız çocukların hakları konusunda ılımlı bir tavır sergilemekten uzak olan Haşimi, “Kızların okula gitmesine izin verilip verilmeyeceğine ulemamız karar verecek” dedi. Haşimi ayrıca, “Başörtüsü mü, burka mı yoksa sadece peçe artı abaya mı giyeceklerine karar verecekler. Bu onlara kalmış” diye konuştu.
Rusya: Taliban’ın ilk açıklamaları sorunların görüşmelerle giderilebileceğini gösteriyor
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan dün (18 Ağustos) yayımlanan açıklamada, Taliban’ın ilk açıklamalarının ve eylemlerinin Afganistan’ın iç sorunlarının tüm yerel siyasi, etnik ve dini güçleri içeren müzakereler yoluyla çözülebileceğine dair sinyaller verdiği belirtildi.
Bakanlığın açıklamasında, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kazak mevkidaşı Muhtar Tleuberdi’nin Afganistan konusunu telefonla görüştüklerini ve her ikisinin de bu görüşü paylaştığı söylendi.
Rus ve Türk dışişleri bakanları Afganistan’ı görüştü
Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nun dün (18 Ağustos) Afganistan’daki durumu ele aldıkları ve kilit oyuncuları ülkede güvenliği sağlamaya çağırdıkları dile getirildi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Açıklamada, Lavrov ve Çavuşoğlu’nun Afganistan konusunu ayrıntılı olarak ele aldıkları ve ülkede durumun istikrara kavuşturulmasında karşılıklı ilgilerini dile getirdikleri belirtildi.
Fransa Dışişleri Bakanı, Taliban’dan değiştiğine dair kanıt göstermesini istedi
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, dün sosyal medya üzerinden paylaştığı mesajında, Taliban’dan davranışları aracılığıyla iddia ettikleri gibi değiştiklerini göstermelerini istediğini söyledi.
Drian, değiştiklerini kanıtlamanın Taliban’ın sorumluluğunda olduğunu hatırlatarak, “Bunu kanıtlamak onlara kalmış” dedi.
İngiltere Genelkurmay Başkanı, Taliban’ın bu sefer farklı olabileceğini söyledi
İngiltere Genelkurmay Başkanı Nick Carter, dünyanın Taliban’a Afganistan’da yeni bir hükümet kurması için alan açması gerektiğini ve Batı tarafından on yıllardır militan olarak lanse edilen isyancıların daha makul hale geldiğinin keşfedilebileceğini söyledi.
Carter, eski Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ile de temas halinde olduğunu belirtti ve “Sabırlı olmalıyız, öfkemizi tutmalıyız ve onlara hükümet kurmaları için alan açmalıyız ve onlara kimliklerini göstermeleri için şans vermeliyiz” dedi.
Carter ayrıca, “Bu Taliban, insanların 1990’lardan hatırladığından farklı bir Taliban olabilir” diye konuştu. İngiltere Genelkurmay Başkanı, Taliban’ın esasen Peştun halkının geleneksel aşiret yaşam tarzı ve davranış kurallarını yansıtan ve “Peştunvali” olarak adlandırılan “köylü çocukları” olduğunu söyledi.
Carter, Taliban’ın homojen bir örgüt olmadığını ve Afganistan’ın kırsal kesimlerinden gelen farklı kişileri bünyesinde barındırdığını vurguladı.
Carter, “Daha makul, daha az baskıcı bir Taliban olabilir. Gerçekten de şu anda Kabil’i yönetme biçimine bakarsanız, bunun daha makul olduğuna dair bazı işaretler var” dedi.
Carter’in aksine İngiliz ordusunun bazı eski mensupları ise Taliban’ın değişip değişmediği konusunda şüpheli.
Afganistan’da görev yapan ve aynı zamanda üst düzey bir NATO danışmanı olarak çalışan İngiliz ordusunın eski tümgenerallerinden Charlie Herbert, “İnsanlar bu yumuşak sözlerle baştan çıkarılmamalı” dedi. Herbert ayrıca, Taliban’ın şu anda uluslararası toplum tarafından tanınmaya muhtaç olduğuna dikkat çekerek, şimdiye kadar ortaya koydukları ılımlı çizgiye inanılmaması gerektiğini vurguladı. Herbert, “Taliban’ın uluslararası tanınırlığa ihtiyacı var. Çin’den, Rusya’dan ve Batı’dan, buna ihtiyaçları var. İktidarı zorla ele geçirdiler ve şimdi uluslararası tanınma için umutsuzlar. Bu yüzden elbette kadınlar için fırsat eşitliği hakkında bu büyüleyici kelimeleri kullanacaklar” diyerek şüphelerini dile getirdi.
Herbert Taliban’ın daha ılımlı hale geldiğine dair bir kanıt olmadığını söylerken, örgütün uluslararası meşruiyetini sağlayana kadar bu ılımlı çizgiyi sürdüreceğini ancak meşruiyetini sağladıktan sonra ülkede kan dökmeye başlayacağını öne sürdü.
Başbakan Johnson, Taliban’ın sözleriyle değil eylemleriyle yargılanacağını söyledi
İngiltere Başbakanı Boris Johnson dün (18 Ağustos) açıklamada bulunarak, Taliban’ın sözleriyle değil eylemleriyle değerlendirileceğini söyledi.
Afganistan’daki durumu görüşmek üzere yaz tatilinden geri çağrılan parlamentoya hitap eden Johson, “Bu rejimi, sözlerine göre değil eylemlerine ve teröre, suça ve uyuşturucuya karşı tutumuna, insani yardıma, kız çocuklarının eğitim hakları konusundaki seçimlerine göre değerlendireceğiz” dedi.
İngiliz milletvekilleri, Afganistan konusunda Başbakan Johnson ve ABD Başkanı Biden’ı kınadı
Diğer yandan, Afganistan için olağanüstü toplanan İngiltere Parlamentosu’nda Başbakan Johnson ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden eleştirilere maruz kaldı.
İngiliz milletvekilleri, Johnson ve Biden’e, Afganistan’ın Taliban’ın eline geçmesi nedeniyle öfkelerini dile getirirken, istihbarat, liderlik ve ahlaki bakımdan yaşanan başarısızlıklara dikkat çekti.
Johnson, muhalefetteki İşçi Partisi lideri Keir Starmer tarafından dikkatsiz olmakla suçlandı. Starmer, “Afgan güçlerinin dayanıklılığı konusunda büyük bir yanlış hesaplama ve hükümetimizin Taliban konusunda şaşırtıcı bir rehaveti var” dedi.
Eski Muhafazakâr Başbakan Theresa May de hükümeti eleştiren isimler arasında yer aldı. May, İngiltere’nin Kabil’i ele geçiren Taliban’ın gücünü nasıl bu kadar yanlış hesapladığını sordu.
May, “Afgan hükümeti hakkındaki bilgimiz bu kadar mı zayıftı? Sahadaki pozisyon hakkındaki bilgimiz bu kadar mı yetersizdi?” diyerek eleştirilerini yöneltti.
İngiltere Parlamentosu Dış İlişkiler Seçme Komitesi Başkanı ve Muhafazakâr Parti milletvekili olan, bir dönem Afganistan’da görev yapmış olan Tom Tugendhat, ülkede görev almış herkes gibi kendisinin de öfkeli olduğunu söyledi.
Tugendhat, “İyi insanların toprağa girmelerini izledim, yanımda benim ve hepimizin bir parçasını götürdüler” derken, Biden’e yönelik eleştirilerde bulundu. Biden’in Afgan birliklerinin cesaretsizlik göstererek ülkelerinin geleceği için savaşmadığı açıklamasına atıfta bulunan Tugendhat, “Biden’in birlikte savaştığım adamların cesaretini sorguladığını görmek, kaçtıklarını iddia etmek utanç verici” dedi.
İngiltere, Afganistan’a insani yardımı bu yıl ikiye katlayarak 286 milyon sterline çıkaracak
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab sosyal medya hesabından paylaşımda bulunarak, İngiltere’nin Afganistan’a yaptığı insani ve kalkınma yardımını bu yıl 286 milyon sterline çıkararak ikiye katlayacağını söyledi.
Raab, “Diğerlerini, en savunmasız Afganlar’ın ihtiyaç duydukları insani yardımı almalarını sağlamak için bizi izlemeye çağrıyoruz” dedi.
İngiltere, kadınlara, kız çocuklarına, dini ve diğer azınlıklara öncelik veren yeni bir yeniden yerleştirme programının ilk yılında Taliban’dan kaçan 5 bin Afgan’ı ağırlamayı planladığını açıklamıştı. İngiltere ayrıca diğer ülkeleri Afgan mültecileri kabul etmeye yardım etmeye çağırmıştı.
Öte yandan, G7 ülkelerinin dışişleri bakanlarının bugün (19 Ağustos) yapılacak sanal bir toplantıda Afganistan’dan tahliyelerin sonraki adımlarını tartışacağı öğrenildi.
Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Karzai, Taliban ile görüştü
Bir Taliban yetkilisi, Taliban’ın bir hükümet kurmak için yürüttüğü çalışmalar kapsamında eski Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ile bir araya geldiğini bildirdi.
Toplantıda Karzai’ye eski hükümetin Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah‘ın da eşlik ettiği belirtildi.
Karzai’nin bir Taliban komutanı ve Hakkani Ağı militan grubunun üst düzey lideri olan Anas Hakkani aracılığıyla Taliban ile görüştüğü açıklandı.
Hakkani Ağı, Taliban’ın önemli bir fraksiyonu olarak biliniyor. Pakistan sınırına dayanan ağ, son yıllarda Afganistan’daki en ölümcül saldırılardan bazılarını düzenlemek ile suçlanıyor.
Derleyen: Gökalp Badak
