1 Kasım seçimlerine kısa bir süre kalmışken 1 Eylül 2015’te Cumhuriyet gazetesinde yer alan habere göre, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) önde gelen kurmayları 7 Haziran seçimlerinin ardından ortaya çıkan tabloyu masaya yatırdı. Bu görüşmede, yeni seçim hazırlıkları ve AKP’nin kaybettiği oylar değerlendirildi. Haber serimizde, AKP’nin neden kaybettiğini ve neden kaybetmeye devam edeceğini konuşan önemli isimlerin öngörüleri ile varsayımlarının izlerini takip edeceğiz.
Eylül 2015’teki görüşmede yer alan kişilerin bazıları şu an iktidarın önemli isimlerinden. Görüşmedeki isimler şöyle: Ömer Çelik, Mustafa Şentop, Taha Özhan, Erol Olçok, Lütfi Elvan, Taner Yıldız, Ali Sarıkaya, İbrahim Dalmış, İbrahim Uslu, Hatem Ete, Efkan Ala, Ertan Aydın, Faruk Çelik, Mücahit Arslan ve Mahir Ünal.
Araştırmamızın bu bölümünde yukarıdaki birçok ismin de dikkat çektiği bir konuyu ele alacağız. Yıllar içinde AKP’nin genç seçmen ile arasındaki diyalog ve seçim sonuçlarına göre genç oylarının düşüşünü takip edeceğiz.
2010 yılından başlayarak 24 Haziran 2018 seçimlerine kadar AKP’nin genç oy oranını haberleştirdik. Araştırmamızı, KONDA’nın her seçimden sonra paylaştığı “Seçmen Kümesi” raporuna dayanarak hazırladık.
Ömer Çelik: “Siyasetçi olup somut öneriler sunmamız gerekiyor”
2015 yılında Kültür ve Turizm Bakanı olan Ömer Çelik bu görüşmelerden kısa bir süre sonra, 13 Eylül 2015’te AKP’nin parti sözcüsü olarak atandı. Bu görüşmede Çelik, AKP’nin oylarının erimesinin nedeni olarak şu cümleleri kuruyor:
“Elimizde 50’ye yakın gündem maddesi var. Kadın, genç, çözüm süreci, DAEŞ, dış politika ve ekonomi gibi başlıklarımız mevcut. Heyetteki arkadaşlarımız kendilerine uygun gördükleri formasyonu, yönelimleri ile uyumlu başlıkları belirleyip o konular hakkında ‘Şöyle bir siyaset izliyorduk, devam ettirelim, ya da şu değişiklikleri yapalım’ diye somut öneriler getirirlerse hem kongre hem de seçim kampanyası çok faydalı olur. Birçoğumuzun yazın geçmişi ve entelektüel geçmişi var. Ama bu masada sadece siyasi analiz yapmak yerine siyasetçi olup somut öneriler sunmamız da gerekiyor.”
İbrahim Uslu: “Başarısız olduğumuz illerdeki sıkıntılar çözülmüyor, katlanarak artıyor”
İbrahim Uslu, 2015 yılında Ankara Sosyal Araştırmalar Merkezi (ANAR) Genel Müdürü olarak görev aldı. Eşi Zeynep Karahan Uslu, 7 Haziran 2015 seçimlerinde AKP Aydın Milletvekili Adayı olmuştu. Zeynep Karahan Uslu halen AKP Genel Başkan Danışmanı olarak parti yönetiminde yer alıyor.
Genç oylarının düşmesine dikkat çeken İbrahim Uslu şöyle konuşuyor:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Gençlerde AK Parti’nin başarı oranı çok düşük. Sadece 18-24 yaş arası grup değil. 25-35 yaş arasında da oy kaybetti. Bunun siyasi açıklaması AK Parti’nin soyunun kurumasıdır. Başarısız olduğumuz illerdeki sıkıntılar çözülmüyor, aksine katlanarak artıyor.”
Ali Sarıkaya: “Cemaat 100 kişilik dört dörtlük bir liste yollayabiliyordu”
Yine 7 Haziran seçimlerinde AKP İstanbul 2. Bölge Milletvekili Adayı olan Ali Sarıkaya da genç oylarındaki düşüşe, medya, üniversite ve yurtlarda teşkilat mensubu AKP’li gençlerin azaldığına dikkat çekiyor:
“Gençler gençliğin getirdiği dinamiklerle hareket etmek yerine hiç de ilgilenmemeleri gereken konularda konuşuyor. ‘Başbakan nerede yanlış yaptı, koalisyon konusunda nasıl hatalar yapıldı’ gibi konular tartışılıyor. Her biri yüksek siyasi otorite gibi fikirlere sahipler. Medyada, üniversitede, yurtlarda teşkilat mensubu tek bir gencimiz bulunmuyor. Bu tabii ki de iki ay içerisinde çözebileceğimiz bir mevzu değil. Dışişlerindeyken 100 tane vakfa haber edip eleman alacağımızı duyuruyordum, beş tane isim gelmiyordu. Gelenlerin de ya puanı eksik oluyordu ya da dil puanı olmuyordu. Fakat cemaat 100 kişilik dört dörtlük bir liste yollayabiliyordu. Gençliğe yönelik ciddi tek bir çalışmamız bulunmuyor.”
Efkan Ala: “Üniversiteler sadece imam hatipli gençleri değil, her genci bize kazandıracak politika ile yönetilsin”
Efkan Ala, 10 Kasım 2020 tarihinde AKP Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı olarak atandı. 2015 yılında yani bu görüşmelerin gerçekleştiği dönemde AKP Erzurum Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. Kasım seçimlerinden sonra ise AKP Bursa Milletvekili oldu. Efkan Ala, gençlik konusunda partinin bir dil değişimine gitmesinin şart olduğunu düşünüyor ve şöyle konuşuyor:
“Gençlik konusunda partinin bir dil değişimine gitmesi şart. Gençlik Kolları Başkanı kesinlikle vekil olmasın. Alperen ve Ülkü Ocakları tarzında bir yan yapılanmamız olsun. Üniversitede her üyemize ‘+1’ kotası koysak, gençleri bir şekilde yurtdışı gezileriyle tavlasak, ayaklarını buraya alıştırsak ve ‘Ne istiyorsan, neyi değiştirmek istiyorsan gel buraya, demokratik yöntemlerle değiştir’ dersek bu aşı tutar. Bizimle uyumlu çalışabilecek rektörler atansın. Sadece imam hatipli gençleri değil her genci bize kazandırabilecek bir politika ile yönetilsin üniversiteler. Genç kızlara önem verdiğimizi ayrıca belirtelim. Yurtlarda gençler birinci sınıfta açıkta kalırken, üçüncü sınıf öğrencileri yurda alırken öncelik veriyoruz. Bunun tam tersi olmalı.
Seçmeli siyer ve Kur’an derslerinde ilk başlarda katılım yüzde 60 iken, şimdilerde yüzde 30’a düşmüş bu konuların üniversite sınavında soru olarak gelmesi durumunda çocuklar bu dersleri tekrar seçmeye başlarlar. Dünyayla entegre önü açık gençlerin AK Parti’ye kazandırılması projesini kavramsallaştırıp bir mesaj olarak duyuralım.”
2010 yılından başlayarak, 24 Haziran 2018’deki seçimlerde AKP’nin genç oylarının düşüş oranı şöyle:
Türkiye genelinde seçmenlerin üçte birini 18-32 yaş arasındaki bireyler oluşturuyor. AKP’li seçmenler arasında bu oran, dörtte birden biraz fazla. Dolayısıyla, AKP seçmenleri arasında gençlerin oranı Türkiye ortalamasının altında. Diğer yaş gruplarındaki AKP seçmenlerinin oranı ise Türkiye ortalamasının üzerinde.
- 2010- 2018 yılları arasındaki yaş grubu oranları karşılaştırıldığında, 18-32 yaş grubu seçmenlerin oranında düzenli bir düşüş görülüyor.
- 2010-2012 yılları arasında 18-32 yaş aralığındaki AKP seçmenlerinin oranı, yüzde 36-37.
- 2013 yılında yüzde 32’ye düştü.
- 2014-2016 yılları arasında yüzde 30 düzeyine inen bu oran, 2017 yılında yüzde 28’e geriledi. AKP’li 49 yaş ve üstü seçmen oranlarında ise düzenli bir artış görülüyor.
24 Haziran seçimlerine baktığımızda ise ilk kez oy kullanacak seçmenlere dair Yüksek Seçim Kurulu’nun açıklama paylaşmadığını görüyoruz. TÜİK nüfus verileri ve KONDA hesaplamalarına göre 1 Kasım seçimlerinden bu yana 2,6 milyon kişi, ilk kez seçmen yaşını doldurdu. Bu sayı toplam seçmenin yüzde 4,5’ine denk geliyor.
2018 yılındaki seçim sonuçlarına bakıldığında gençler ve öğrenciler arasında AKP gerilemiş. Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi’nde ise sıçrama olduğu görülüyor.
23 Haziran 2019 İstanbul ara yerel seçimlerinin sandık analizi ve seçmen profillerine bakıldığında Binali Yıldırım’ın yaşlıların olduğu kümeden daha çok oy aldığı görülüyor.
Ekrem İmamoğlu’nun seçmeni İstanbul geneline göre daha genç. İmamoğlu’nun gençler arasındaki oyu yüzde 37’den yüzde 58’e çıkıyor.
Diğer yandan Binali Yıldırım’ın ise 18-32 yaş grubu gençler arasında oyu yüzde 36’dan yüzde 30’a inmiş.
