Yükselen girdi maliyeti, düşük alım fiyatları ve kredi yapılandırması sonrası artan faizler yüzünden çiftçi artık borçlarını çeviremiyor. Amasya’da seralarında domates ve yaş sebze üreten çiftçiler, traktörlerine haciz geldiğini, ödenemeyen krediler yüzünden hacizlik olan tarlalarının da yakında ellerinden gideceğini anlatıyor.
Çiftçi Dayanışma Platformu kuruldu
Amasya’nın Büyükkızılca Köyü’ndeki üreticilerin neredeyse tamamının tarım kredilerini ödeyemediği için hacizlik duruma geldiğini gören Ömer Sarı, Çiftçi Dayanışma Platformu’nu kurdu. Türkiye’nin farklı bölgelerindeki çiftçilerin kendisine yazdığı mesajlardan, tüm üreticilerin Amasya’daki çiftçier gibi hacizlik olduğunu anlayan Sarı, Ankara’daki yetkililerle görüşüp borç sarmalını kırmaya çalıştığını anlatıyor. Ancak platform şimdiye kadar aşama kat edemedi. Sarı’ya göre borç sarmalının yaratılmasında en önemli faktörlerden biri Tarım Kredi Kooperatifleri oldu. Tarım Kredi Kooperatifleri’nden alınan borçların yapılandırılmasıyla tüm çiftçilerin borçlarının katlandığını söyleyen Sarı, Amasyalı çiftçilerin daha fazla borca batmamak için seralarına yeni fide ısmarlamadığını anlatıyor.
Hacizler kapıda
Medyascope‘un görüştüğü Amasyalı tüm çiftçiler de bu tabloyu doğruluyor.
25 dönümlük bir alanda yaş sebze yetiştiren Rafet Bakır, çiftçiyi rahatlatacak bir adım atılmazsa hacizlerin artacağını aktarıyor. Bakır’a göre domateste maliyetler ile satış fiyatları başa baş. Bu da borçların atlatılması için kısa vadeli çözümler aranmasına yol açıyor. Borcunu atlatmak, çiftçilerin deyimiyle takla attırmak isteyen üretici, 20 bin lira borcu varsa bunun çeyreğini ödeyip kalan kısmını yapılandırıyor. Yapılandırma daha büyük bir anaparaya faiz işlemesi demek. Çiftçi, belki bir yılını bu şekilde kurtarıyor ama sonraki yıl karşılaştığı borç yükü büyüyor. Amasyalı tüm çiftçilere göre, artık bu borç döndürülemeyecek bir büyüklüğe ulaştı.
Girdi maliyetleri yüzde 600
Birkaç yıl önce tarım kredisi kullanıp yaptırdığı serasında domates ve marul yetiştiren çiftçi Necati Sarı, yüzde 600’e yaklaşan girdi maliyet artışlarına rağmen domates alım fiyatlarının neredeyse aynı olduğunu, marketlerde tüketiciye 10 lira civarında satılan domatesin kendi ellerinden çıkış fiyatının iki buçuk lira civarında olduğunu söylüyor. Necati Sarı’ya göre aracılar kâr ediyor ama artık çiftçi borç yükünü daha da artırmamak için serasına yeni mahsul ekmiyor.
