Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), “kurye krizini”, “kadrolu kurye çalıştırma sınırını artıracak bir düzenleme yaparak çözmek için harekete geçti. Henüz içeriği tam netleşmeyen bu çalışmaya ilişkin Medyascope’a konuşan Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (TÜMTİS) Genel Sekreteri Gürel Yılmaz “Esnaf-kurye uygulamasını daraltan bir etkisi olmayacak, uygulamanın işverenler açısından daha rahat yapılmasına neden olacak. Bu çalışmayla, esnaf-kuryelerin koşullarının iyileştirilmesine yönelik değil, işverenlere ilişkin bir iyileştirme yapılıyor” dedi. Konuya ilişkin daha ileri bir yasal düzenlemelerin yapılması için çalıştıklarını vurgulayan Yılmaz “Esnaf-kurye sistemi, sömürünün azgınlaşması demektir ve bunun yasaklanması gerekmektedir” diye konuştu.
Türkiye’nin dört bir yanında kurye eylemleri sürerken, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı BTK’nin e-ticaret üzerinden hizmet veren işletmelerde esnaf kurye sınırlamasını genişletme yönünde bir düzenleme yapacağı belirtildi. Yapılacak “düzenleme” ile firmalara kendi ekipmanını bulundurma, istihdam sağlama şartı getirilecek ve böylece daha fazla kurye, şirketlerin bünyesinde “kadrolu olarak” çalışacak.
Bu gelişmenin, Türkiye’de artan kurye eylemlerinin toplumsallaşmasından kaynaklandığını söyleyen TÜMTİS Genel Sekreteri Gürel Yılmaz, Medyascope’a şöyle konuştu: “Kara Taşımacılığı Kanunu’na göre yüzde 10 olan kendi aracıyla çalışma zorunluluğunu, yüzde 20’lere çıkarmayı öngören bir çalışma var. BTK’nin düzenlemesi işi daha yasal bir statüye kavuşturmuş olacak. Bu olumlu bir gelişme olabilir ama yeterli değil. Esnaf-kurye olarak çalışanların kıdem tazminatı, iş güvencesi ve sosyal güvenliğini sağlayan bir düzenleme değil.”
“Amaç tepkileri yatıştırmak”
Düzenleme ile yükselen tepkilerin yatıştırılmasının hedeflendiğini belirten Yılmaz, şöyle devam etti:
“Maalesef Türkiye’de yönetenler tercihlerini çalışanlardan yana değil sermayeden yana kullanıyorlar. Çalışanların tepkisi yükseldikçe de onların tepkisini yatıştıracak ufak tefek adımlar atıyorlar. Bu adımları atarken de esas amaç çalışanların taleplerini gerçekleştirmesini sağlamak değil, çalışanların tepkilerini birazcık yatıştırmak oluyor. Böyle olduğu için de gerçek çözümler üretilmiyor düzenlemeler ise kadük kalıyor.”
“Esnaf-kurye uygulaması yasal değil”
Esnaf-kurye modelinin iş kanununda tarif edilen bir çalışma modeli olmadığını vurgulayan Yılmaz, “İş kanunumuza göre yasal olmayan bir çalışma sistemi. Borçlar kanuna göre bir adi sözleşme yapılarak uygulanan bu yöntem ve birçok ülkede bununla ilgili ciddi eleştiriler sebebiyle yasaklanmaya kadar götürüldü” diye konuştu. Türkiye’de gelişmelerin aksi yönde olduğuna dikkat çeken Yılmaz “Türkiye’de çok ileri bir boyutta uygulanmaya başlandı. Daha önce kadrolu eleman çalıştıran yerler bile esnaf-kurye modeli yaygınlaştıkça, o modele geçmeye başladılar. Çalışanlarını da esnaf kurye olmaya zorladılar” dedi.
Devlet vergi kaybediyor
Uygulama sebebiyle devletin de vergi ve SSK prim kaybı olduğunu belirten Yılmaz, sözlerini öyle tamamladı: “Örgütlü olduğumuz işyerlerinde esnaf-kurye modelinin geriletilmesi için çalışmalarımız sürüyor. Esnaf-kurye olarak çalışanların taleplerinin yükselmesi sebebiyle böyle bir düzenleme yapılacağını düşünüyoruz. Konuya ilişkin daha ileri yasal düzenlemelerin yapılması için çalışıyoruz. Esnaf-kurye sistemi sömürünün azgınlaşması demektir ve bunun yasaklanması gerekmektedir.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
