Aydın’ın Çine İlçesi’ne bağlı Topçam Köyü’nde Eysim Madencilik tarafından işletilen maden ocağı, köy halkının yaşam alanlarını tehdit ediyor. Şirketin maden ocağı için yaptığı patlamalar köydeki evlere, hayvanlara, su kaynaklarına ve fıstık çamı ormanlarına zarar veriyor. Çine Yaşam Platformu Sözcüsü Ahmet Uslu, köylülerden Ali Coşkun ve avukatı Hicran Danışman yaşananları Medyascope’a anlattı.
Çine Yaşam Platformu Sözcüsü Ahmet Uslu’ya göre Aydın’ın 50 bin nüfuslu Çine İlçesi’nde 28 maden şirketine ait yaklaşık 500 ruhsatlı ve ruhsatsız maden ocağı var. Madran ve Gökbel dağlarında maden arama çalışmaları 20 köyü etkiliyor, tarım ve hayvancılık zarar görüyor.
Aydın, Türkiye’de en çok zeytin ağacına sahip olan il. İldeki 24 milyon zeytin ağacının 12 milyonuna ise Çine ev sahipliği yapıyor. Yüzlerce maden ocağı ise zeytinlikleri yok ediyor. Köylülere ait zeytinliklerin içinde de patlatmalar yapılıyor.
Fotoğraftaki alan, Aydın’a bağlı Çine ve Karpuzlu ilçeleri sınırında. Çine Yaşam Platformu Sözcüsü Ahmet Uslu, Eczacıbaşı firmasına ait Esan Madencilik şirketinin işlettiği maden ocağının bulunduğu bölgede daha önce zeytin ağaçları olduğunu, ocağın çevresindeki zeytin ağaçlarının da toz nedeniyle zarar gördüğünü anlatıyor.
Bölgede faaliyet gösteren firmalardan Eysim Madencilik de Çine’ye bağlı Topçam Köyü yakınlarında bir maden ocağı işletiyor. Şirket, ocak açmak amacıyla Madran Dağı’nda patlatmalar yapıyor.
Ahmet Uslu’ya göre maden şirketi Çine’ye bağlı Topçam Köyü’ne geleli yedi yıl oluyor. En başta Topçam’da ikamet eden Coşkun ailesinin evinin 50 metre yakınında, küçük bir alanda açılan madenden köylüler rahatsız olmuyor. Eysim Madencilik zamanla ocağı büyütüyor ve “bölgenin sahipleri olduğunu” iddia ediyor. Köylüler için işin rengi o zaman değişiyor. Madencilik faaliyetlerinden maddi ve manevi zarar gördüğünü söyleyen köylüler, yıllardır öfkelerini sosyal medyada paylaştıkları videolarla dile getiriyor, kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışıyorlar.
“İlkel ve vahşi bir madencilik yapılıyor”
Eysim Madencilik’in çalışma sahası, Topçam halkının yaşam alanı. Fıstık çamlarının içinde ve köyün su kaynaklarında patlamalar yapan şirketin bölgelerde köylüler için çok değerli olan fıstık çamı ormanları var. Köylüler için bu ağaçlar önemli bir geçim kaynağı. Patlatılan alanda ayrıca köyün değerli temiz su kaynakları bulunuyor. Patlamalar yüzünden büyük miktarda temiz suyun boşa gittiğini söyleyen Uslu’ya göre maden açıldığından beri köylü zaman zaman su sıkıntısı çekiyor. Uslu, “Burada ilkel, vahşi bir madencilik yapılıyor. İnsanlar mağdur” diyor.
“Evimin ve hayvanlarımın üzerine taş yağıyor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Çine’nin Topçam Köyünde faaliyet gösteren Eysim Madencilik’e ait bir maden ocağına 50 metre uzaklıkta evi ve 60 metre uzaklıkta çam fıstığı işletmesi bulunan Topçam köylüsü Ali Coşkun, salı günkü (5 Nisan) patlamada mağduriyet yaşamış. Patlamada evinin çatısına ve hayvanlarının üzerine taş düştüğünü söyleyen Coşkun’un gelen taşlar nedeniyle hayvanları yaralanmış. Yine Eysim Madencilik’in üç yıl önce yaptığı bir patlatmada Coşkun ailesinin evinin çatısına düşen taş ise çatıda hala duruyor.
Coşkun, yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
“Arazi eğimli, madenin bulunduğu yer rakım olarak biraz daha yüksek. Taş gelmemesi mümkün değil. Evimizin üzerine üç yıl önce düşen taş da orada duruyor. Jandarma buradayken geldi taş. Taş buraya gelmemiş gibi rapor ediyorlar, herhangi bir vatandaşın rahatsızlığı yoktur diye.”
“Sesimizi çıkardığımızda jandarma bizi karakola götürüyor, cezalandırıyor”
Ali Coşkun, Eysim Madencilik’i yıllardır valiliğe, kaymakamlığa şikayet etse de bir sonuç alamamış:
“Her gidişimde kaymakamlıktan ya da valilikten ‘izin var’ diyorlar, gerçekten var mı bilmiyorum. Jandarma orayı, burayı rapor ediyor. Biz oraya gittiğimizde ‘herhangi bir olumsuzluk söz konusu değildir’ diye o şekilde bilgi veriyorlar. ‘Herhangi bir olumsuzluk yoktur, mevzuata uygundur’ diye rapor veriyorlar, jandarmanın raporları var elimizde.
Sesimizi çok çıkardığımız zaman jandarma bizi alıyor buradan karakola. Sabaha kadar karakolda tutuyor, sözlü ifade alacak bizden, saat gecenin birinde, ikisinde bırakıyor. Neydi suçumuz? ‘Siz izinsiz maden sahasına gitmişsiniz, o yüzden sizin hakkınızda şikayet var’. Şikayetin sonu da gelmiyor. Biz karakola gidiyoruz ama ne duruşmaya gidiyoruz, ne bir şey. Sadece jandarma bizi götürüyor, üç-beş saat karakolda cezalandırıyor, bırakıyor. Cezalandırmaktan kastım, bizi keyfi olarak karakola indiriyor. Götürüyor, ifade alınacak. İfade alan da olmuyor. Geceleri biz oturup oturup geliyoruz karakolda.”
“Eysim Madencilik’in faaliyetleri mevzuata aykırı”
Anayasa’nın 56. maddesi ve Çevre Kanunu’nun 30. maddesine göre “çevreyi kirleten veya bozan bir faaliyetten zarar gören veya haberdar olan herkes, ilgili mercilere başvurarak faaliyetle ilgili gerekli önlemlerin alınmasını veya faaliyetin durdurulmasını isteyebilir.”
Aydın Valiliği, Eysim Madencilik’e 3 Şubat’ta verdiği “Patlayıcı Madde Satın Alma ve Kullanma Belgesi”, Ali Coşkun’un Aydın İl Emniyet Müdürlüğü’ne şikayet dilekçesi vermesi üzerine 10 Şubat’ta iptal edilmiş.
Ancak köylülerin anlatımına göre şirket dinamit kullanmayı sürdüyor.
Peki, Eysim Madencilik, belgenin iptali sonrası patlayıcı kullanmaya nasıl devam edebiliyor?
Ali Coşkun’un avukatı Hicran Danışman’a göre Eysim Madencilik’in faaliyetleri mevzuata aykırı. Faaliyete devam etmesi halinde şirketin ruhsatının iptali için davacı olacaklarını belirten Danışman, şunları söylüyor:
“Aydın Valiliği’ne yaptığımız başvuruyla dinamit patlatma izni geçici olarak durdurulmuştu. Kaymakamlık ve jandarma Ali Coşkun’a sözlü olarak ‘yeniden izin verildi’ şeklinde beyanları oldu. Yazılı olarak izin belgesi göstermelerini istediğimizde belge göstermediler. Aydın Valiliği’ne dilekçemizi ulaştırıyoruz ama diğer taraftan vali yardımcısı da böyle bir izinden haberleri olmadığını söyledi.
Yazılı izin belgesini talep etmemize rağmen valilik vermedi. Can ve mal güvenliğine ilişkin önlemleri alarak yapmak zorundalar. Eysim Madencilik faaliyetlerine devam ettiği takdirde ruhsatlarının iptaline ilişkin davamızı açacağız.”
