Suriye’de siyasi geçiş sürecinin başlamasıyla bölgesel ve uluslararası aktörler arasında diplomatik temaslar hız kazandı. Katar’ın ekonomik ve siyasi hamleleri, Golan Tepeleri’ndeki gerilim ve ABD’nin askeri varlığına ilişkin gelişmeler, ülkenin geleceğini şekillendirebilecek dinamikleri ortaya koyuyor. İşte son 24 saatte Suriye diplomasisinde öne çıkanlar.
Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad es Sani’nin bugün (30 Ocak) Şam’a gitti. Ziyaret, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşme sürecinde önemli bir adım olarak görülüyor. Katar, 2011’de Esad rejiminin protestoculara yönelik şiddetini protesto ederek büyükelçisini çekmiş ve elçiliği kapattı. 8 Aralık 2024’te Esad’ın devrilmesinin ardından Katar, Şam’daki diplomatik temsilini yeniden açma kararı aldı.
Ziyaret öncesinde, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin Ocak ayında gerçekleştirdiği Şam temasları, ekonomik iş birliği sinyalleri vermişti. Katar, Suriye’nin yeni hükümetinin kamu çalışanlarına yönelik maaş artışı taahhüdünü finanse etmeyi planlıyor. Ayrıca, ülkenin enerji ihtiyacını karşılamak için 200 megavatlık elektrik tedariği başlatacak. Bu tedarik miktarı kademeli olarak artacak.
Katar’ın ABD ile yürüttüğü temaslarda, Suriye’ye resmi kanallardan fon aktarımı için yaptırım muafiyeti talebi gündeme geldi. Washington yönetiminin bu konudaki tutumu netleşmiş değil.
İsrail medyası: “Trump Suriye’den çekilmeye karşılık olarak Erdoğan ve Netanyahu’nun barışmasını istiyor”
İsrail’in Maariv gazetesi ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den asker çekme şartını duyurdu. Çekilme bölgedeki güç dengelerini etkileyecek bir hamle olarak öne çıkıyor. Trump’ın seçim vaadi doğrultusunda, 2 bin askerin çekilmesi gündemde. Ancak bu planın Türkiye ile koordineli yürütülmesi hedefleniyor.
Diplomatik kaynaklara göre, Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, çekilme için Türkiye-İsrail ilişkilerinin düzeltilmesi şartını iletti. Erdoğan, Ekim 2023’ten bu yana İsrail’e yönelik sert eleştirileriyle öne çıktı. Habere göre ABD baskısıyla tutumunu yumuşatması bekleniyor. Türkiye’nin İsrail ile ticari ve diplomatik bağları tamamen kestiği iddialarına rağmen, “gizli ekonomik ilişkiler” olduğu yönündeki iddialar sürüyor.
Biden döneminde ABD’nin Suriye’deki asker sayısını 900’den 2 bine çıktı. Bu artış Trump yönetimine bir mesaj olarak algılandı. Pentagon, artırılan askerlerin IŞİD ile mücadele için bölgede konuşlandırıldığını açıkladı.
İsrail’in, ABD’nin çekilme planına ilişkin endişeleri ise devam ediyor.
Yeni Suriye yönetimi: “Güvenliği sağlamaya hazırız, İsrail işgal ettiği bölgelerden çekilsin”
Suriye’nin yeni yetkilileri, BM Barış Gücü yetkilisi Jean-Pierre Lacroix ile görüştü. Suriye yönetimi İsrail’in 1967’de işgal ettiği Golan Tepeleri’nden çekilmesini talep etti. Suriye tarafı, 1974’te imzalanan ve tampon bölge oluşturan anlaşmaya uygun olarak asker konuşlandırmaya hazır olduğunu, ancak İsrail’in derhal geri çekilmesi koşulunu vurguladı.
İsrail, Esad rejiminin çöküşünün hemen ardından, 8 Aralık 2023’te askerlerini tampon bölgeye göndermişti. BM, bu hareketi 1974 anlaşmasının ihlali olarak değerlendiriyor. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bölgedeki askeri varlığın “süresiz” devam edeceğini ve özellikle Şam’a 30 km mesafedeki Katan’a kadar olan bölgede kontrolü sağlamayı hedeflediklerini açıkladı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
BM Ateşkes Gözlem Misyonu (UNDOF), anlaşmaya uyumun izlenmesi için bölgede faaliyet gösteriyor. Lacroix’in ziyareti kapsamında, UNDOF personeliyle yapılan görüşmelerde, Suriye’nin iş birliği isteği resmi olarak teyit edildi. Ancak İsrail’in askeri faaliyetlerinin artması, uluslararası hukuk tartışmalarını yeniden alevlendirdi.
