İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in dış politika danışmanı Kemal Harrazi, İsrail’in Azerbaycan’daki artan varlığından duydukları endişeyi dile getirdi. Azerbaycan ise İran’ın iddialarını reddederek ülke topraklarında yabancı unsurlara üs tahsis edilmediğini vurguluyor.
İran ile Azerbaycan arasında iplerin gerildiği şu günlerde yeni bir gerginlik daha yaşandı. İran dini liderinin dış politika danışmanı Kemal Harrazi, Azerbaycan Cumhuriyeti’ndeki İsrail varlığından duydukları endişeyi dile getirdi. Harrazi, Tahran’da Azerbaycanlı Cumhurbaşkanı yardımcısı Hikmet Hacıyev ile yaptığı görüşmede “Ülkeler komşularının hassasiyetlerini göz önünde bulundurmalı” açıklamasında bulundu.
Geçen ay Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İranlı din adamı Seyyed Hassan Ameli’nin açıklamalarına sert tepki gösterdi. Erdebil Cuma namazı imamı Ameli, Azerbaycan’ı İsrail’le işbirliği yapmakla suçlamış ve Aliyev’in politikalarını “İsraillilerle milyarlarca dolarlık kumar” olarak nitelendirmişti. Tahran uzun zamandır Bakü’nün İsrail’le yakın ilişkilerini eleştiriyor. Azerbaycan ise İranlı din adamları ve medyanın kışkırtıcı söylemlerini provokasyon olarak değerlendiriyor. Bu sebeple Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, 25 Ocak’ta İran Büyükelçiliği maslahatgüzarını bakanlığa çağırarak İran medyasındaki Azerbaycan karşıtı içerikleri protesto etti.
İran, uzun süredir Azerbaycan’ı İsrail’in istihbarat ve askeri üslerine ev sahipliği yapmakla suçluyor. Azerbaycan’ın Tel Aviv Büyükelçisi Muhtar Mammadov, ülkesinin İsrail’e İran’a yönelik olası bir saldırı için üs vermeyeceğini açıkladı.
Times of Israel’in 2023’teki iddiasına göre Bakü, İsrail’in İran üzerinde keşif uçuşları yapması ve nükleer programı engellemek için ajan göndermesi için topraklarını kullanmasına izin vermiş olabilir.
Azerbaycan polisi ocak ayında suikast girişimi önlendi
Ocak ayında Azerbaycan güvenlik güçleri, ülkedeki bir Yahudiyi öldürmeyi planladığı iddia edilen iki şüpheliyi tutukladı. Azerbaycanlı yetkililer, şüphelilerin “yabancı bir ülkenin yönlendirmesiyle” hareket ettiğini öne sürdü.
İsrail Azerbaycan arasında ticari ve askeri işbirliği derinleşiyor
Azerbaycan ile İsrail arasındaki ilişkiler stratejik ortaklık seviyesine ulaştı. 2022’de iki ülke arasındaki ticaret hacmi yüzde 85 arttı. Bu oran 2023 ve sonrasında daha da arttı. Azerbaycan’da 140 İsrailli şirket faaliyet gösteriyor.
Haaretz gazetesine göre Azerbaycan, 2016’dan bu yana İsrail’den 92 uçak seferiyle milyarlarca dolar değerinde silah aldı. Karşılığında petrol ve İran’a erişim sağlıyor. Öyle ki Gazze savaşında bile bu petrol ticareti devam etti.
Gazete ayrıca Mossad’ın İran’da ele geçirdiği nükleer arşiv ve bilgileri Azerbaycan üzerinden İsrail’e götürdüğünü iddia etti.
İran’ın bölgesel endişeleri
İran, Kafkasya’daki jeopolitik dengelerin değişmesinden rahatsızlık duyuyor. Son iki yılda Aras Nehri hattında dört askeri tatbikat düzenledi. Azerbaycan da karşı tatbikatlarla yanıt verdi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İran özellikle Zengezur Koridoru konusunu bir tehdit olarak kabul ediyor.
Kaynak: İran International
