2008 krizinin sembolü Lehman Brothers, 17 yıl sonra tasfiye edildi

Londra’daki mahkeme, 2008 yılında küresel finansal krize yol açan Lehman Brothers’ın Avrupa birimi Lehman Brothers International Europe’un tasfiye sürecini sonlandırma kararı aldı. PricewaterhouseCoopers, 17 yıllık tasfiye sürecinde 28 milyar sterlin yani yaklaşık 37,5 milyar dolar geri kazanım sağladı.

2008 krizinin sembolü Lehman Brothers, 17 yıl sonra tasfiye edildi

Londra’daki mahkeme, 2008 küresel finansal krizinin başlangıcını tetikleyen Lehman Brothers’ın Avrupa kolu Lehman Brothers International Europe’un tasfiye sürecinin tamamlandığına karar verdi. ABD merkezli bankanın çöküşünden 17 yıl 1 ay sonra gelen bu karar, tarihin en uzun ve karmaşık iflas süreçlerinden birini resmen sonlandırdı.

Mahkeme, şirketin tüm alacaklılarını tatmin ettiğini tespit etti. 15 Eylül 2008’de ana şirket Lehman Brothers Holdings’in iflasının ardından başlayan tasfiye süreci, küresel finansal krizin habercisi olmuştu.

Tasfiye süreci beklenmedik başarıya ulaştı

PricewaterhouseCoopers’dan tasfiye uzmanları, Lehman Brothers International Europe’dan yaklaşık 28 milyar sterlin yani 37,5 milyar dolar geri kazanım sağladı. Şirket yetkilileri bu sonucu “olağanüstü başarılı” olarak nitelendirdi.

ABD’deki ana şirketin iflas başvurusu, 613 milyar dolar borç ve 639 milyar dolar varlıkla ABD tarihinin o güne kadarki en büyük iflası olarak kayıtlara geçmişti. Lehman Brothers çöktüğünde dünya çapında 25 bin çalışanı vardı ve ABD’nin Goldman Sachs, Morgan Stanley ve Merrill Lynch’in ardından dördüncü büyük yatırım bankasıydı.

Farklı birimlerin tasfiye süreçleri

Lehman Brothers’ın aracı kurum birimi 28 Eylül 2022’de 14 yıl süren tasfiye sürecini tamamlamıştı. Bu süreçte müşterilere ve alacaklılara 115 milyar doların üzerinde ödeme gerçekleştirildi.

Toplamda 111 bin müşteri talebinin tamamı karşılandı. Müşteriler 106 milyar dolar aldı ve teminatlandırılmış, öncelikli ve idari alacaklılar yüzde 100 ödeme aldı.

Krizin yankıları hâlâ sürüyor

ABD’deki ana şirket Lehman Brothers Holdings 2022 Mayıs ayı itibarıyla New York Güney Bölgesi İflas Mahkemesi’nde tasfiye sürecindeydi. ABD ve yurtdışındaki gözetim ofisleri, şirketin alacaklılarına ödemeleri denetlemeye devam ediyordu.

İngiliz operasyonları Aralık 2022 itibarıyla PricewaterhouseCoopers tarafından yönetiliyordu. Şirket, tasfiye sürecini 2025 yılından önce tamamlayamayacağını belirtmişti ve bu öngörü gerçekleşti.

158 yıllık bir miras sona erdi

Lehman Brothers’ın kökleri 1844 yılında Alabama, Montgomery’de Henry Lehman tarafından kurulan bir işletmeye dayanıyor. Kardeşleri Emanuel ve Mayer’in 1850’de işe katılmasıyla Lehman Brothers kuruldu.

Şirket 158 yıl boyunca faaliyet gösterdi. 19. yüzyılın büyük demiryolu iflaslarını, 1930’ların Büyük Buhranı’nı, iki Dünya Savaşı’nı ve 1994 ile 1998 finansal krizlerini atlatmıştı.

Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.

Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.

Mortgage krizi çöküşe yol açtı

2007 yılında ABD konut piyasasının çöküşü ve mortgage kredilerinin geri ödenememesi Lehman Brothers’ın sonunu hazırladı. Şirket, “subprime mortgage” piyasasında yoğun şekilde faaliyet gösteriyordu.

2008’in ilk altı ayında konut piyasalarındaki dalgalanma sonucu Lehman hisseleri yüzde 73 değer kaybetti. Şirket küçülmeye ve çalışanlarını işten çıkarmaya devam etti ancak önlemler kayıpları telafi edemedi.

Kurtarma çabaları sonuç vermedi

10 Eylül 2008’de Lehman’ın açıkladığı yeni zarar tablosu hisselerinin bir günde yüzde 7 değer kaybetmesiyle sonuçlandı. Bank of America ve Barclays ile satış görüşmeleri başladı ancak sonuç alınamadı.

ABD hükümeti daha önce birkaç mortgage şirketini kurtarmıştı. Ancak Lehman Brothers için devreye girmedi ve özel bankalar da riski üstlenmek istemedi.

Piyasalar çöktü, milyonlar işsiz kaldı

15 Eylül 2008 Pazartesi günü saat 01:45’te Lehman Brothers Holdings Chapter 11 iflas korumasına başvurdu. Küresel piyasalar hemen çöktü ve kredi piyasaları dondu.

Kriz tüm dünyayı sarstı. Milyonlarca insan işsiz kaldı ve küresel ekonomi darbe aldı. Dönemin ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan olayı “Yüzyılın Krizi” olarak nitelendirdi.

Düzenleyici reformlar getirildi

İflas, 2010 yılında Dodd-Frank Wall Street Reformu ve Tüketiciyi Koruma Yasası’nı da içeren düzenleyici reformları tetikledi. Yasa türev ürün ticaretini kısıtladı, sadece faiz ödemeli kredileri yasakladı ve balon ödemelerin boyutunu sınırladı.

Bankalar yeni likidite standartlarını karşılamak zorunda kaldı. Düzenli stres testlerine tabi tutuldular ve tüketicileri koruma yönünde adımlar atıldı.