Hindi büyüklüğündeki ilginç dinozor Sinosauropteryx’in fosili ilk olarak 1996 yılında bulunmuştu. Kabarık tüylü derisiyle Sinosauropteryx paleontolojide bir devrim yaratarak, birçok dinozor türünün tüylü olabileceğini ortaya koymuştu.
Soyu tükenen türler üzerine yapılan yeni bir araştırma, Sinosauropteryx’in görünüşüne dair çok daha net bir resim ortaya koydu: Bu dinozorun kahverengi çizgili bir kuyruğu ve gözlerinin çevresinde tıpkı bir rakununki gibi koyu renkli haydut maskesi vardı.
İngiltere’deki Bristol Üniversitesi’nden fosilbilimciler dinozorun renklerini, üç Sinosauropteryx örneğinin korunmuş tüylerini analiz ederek buldu. Perşembe günü Current Biology dergisinde yayımlanan bulgulara göre, bu 126 milyon yaşındaki, hindi büyüklüğündeki etoburun sırtında belki de kamuflaj için açık renklere dönüşen koyu renkler vardı.
Sinosauropteryx’de olduğu tahmin edilen bu kamuflaj şekline büyük ovalarda yaşayan ceylanlar ya da antiloplar gibi günümüz hayvanlarında rastlanıyor. Araştırmayı yöneten ve Bristol Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Fiann Smithwick, “bu gösteriyor ki, dinozorlar bugün hayal edebildiğimizden çok da uzak bir noktada değildi” diyor.
Birkaç yıl önce Smithwick’in danışmanı Jakob Vinther Çin’e gitmiş ve Sinosauropteryx örneklerinin, renkleri öne çıkaran özel bir ışık altında yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını çekmişti. Fosillerin üzerinde korunmuş olan koyu tüyler, cildimize ve saçlarımıza rengini veren melanin ile kaplıydı. Çürümeye dayanıklı olan melanin, fosilin üzerinde yüz milyonlarca yıl kalabiliyor.
Smithwick tüyleri incelediğinde, Sinosauropteryx’in sırtını ve yanlarını kaplayan koyu tüylerin, vücudunun yarısında bittiğini ve geri kalan tüylerin açık renkli olduğunu fark etti. Bilindik bir kamuflaj çeşidi olan bu renk geçişi, Smitwick’e göre dinozorun yaşadığı çevreyle ilgili önemli ipuçları verebilir.
Smithwick dinozorun renk geçişlerinin üç boyutlu modellerini yaparak farklı ışıklar altındaki kamuflajlarını denedi ve en iyi kamuflajın açık alanda, güneşin hafif bir engelle, yukarıdan direkt geldiği ortamda olduğunu keşfetti.
Smitwick, güneş ışığı bir hayvanı sırtından aydınlattığında altında gölge bıraktığı için hayvanın üç boyutlu görüneceğini, fakat bahsedilen kamuflaj şeklinin hayvanı daha az üç boyutlu gösterdiğini söylüyor. Bu yüzden açık havada yaşayan hayvanların sırtında sert renk geçişleri olduğunu, ormanlık alanlarda yaşayan geyik gibi hayvanların vücudunda ise daha kademeli ve alçak geçişler olduğunu anlatıyor. Dolayısıyla araştırma, sert renk geçişleriyle sağlanan kamuflajın evrimsel bir gelişim olmadığını ortaya koyuyor.
Smithwick ayrıca Sinosauropteryx’in gözlerinin yakınındaki tüylerin, rakunlarda veya kırmızı pandalarda görmeye alışık olduğumuz “haydut maskesi” olduğunu gösterdiğini söylüyor. Araştırmacılara göre göz çevresindeki bu koyu renkler sayesinde memeliler yırtıcı hayvanlara agresif mesajlar gösterip onları kendilerinden uzak tutabiliyor. Smithwick’e göre Sinosauropteryx bu haydut maskesini ya kamuflaj için ya da güneş ışığından gözlerini korumak için kullanıyordu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
İskoçya’daki Edinburgh Üniversitesi’den, araştırmaya dahil olmamış olan fosilbilimci Steve Brusatte, bu araştırmanın Sinosauropteryx ile ilgili önemli bir sıçrama olduğunu söylüyor. “Tüylerinin desenli olduğunu biliyorduk, ama bu araştırma kamuflajlı hatta çizgili olduğunu ortaya koydu” diyor ve ekliyor: “Bu bulgular dinozora adeta can verdi”.
