Rize’de deniz dolgusu ile elde edilen, üzerinde yüzlerce konut, kamu binaları, ticari bina ve işyerlerinin bulunduğu yaklaşık 350 bin metrekare alan tehlike altında.
Rize’de, 1960’lı yıllarda, dönemin belediye başkanı Ekrem Orhon tarafından ‘’denizden kara, karadan para’’ sloganıyla deniz dolgusu başlatıldı. Dolgu alanına ilk etapta üç katlı binalara yapı izni verilirken, daha sonraki dönemlerde yüksek katlı binalar da inşa edildi. Şehir merkezinin üçte birini oluşturan, üzerinde ÇAYKUR Genel Müdürlüğü, Kültür Merkezi, Valilik ve Emniyet Müdürlüğü gibi kamu binalarının da üzerinde bulunduğu alan, olası bir afette 30-40 bin insanın yaşamını tehdit ediyor.
Tehlike arz eden bu durum, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Rize Temsilciliği tarafından, ’’Rize’deki deniz dolgu alanlarının denizin büyük taşlarla doldurulması sonucunda oluşturulduğunu, taşların arasına kum veya balçık gibi malzemelerle karışım yapılarak alanın oturulmasının beklendiğini, bu alanlarda önce üç kat yapı izni verildiği, daha sonra ise bu iznin 10-12 kata kadar çıkarıldığı, söz konusu binaların mühendislik ilke ve hesaplamalarından uzak bir zihniyetle inşa edildiği’’ belirtilerek rapor edildi. Raporun devamında, ‘’deniz dolgusunda deniz kumu kullanılarak ve basit mühendislik kurallarına bile uyulmadan yapılan bu sağlıksız binaların temellerinde korozyon dolayısıyla büyük ölçüde bozulmalar oluştuğu ve Rize şehir merkezi için büyük risk oluşturduğu’’ ifade edildi.
Bakanlık: ‘’Dolgu alanlarının zemin koşulları yapılaşmaya elverişli değil’’
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, konuyla ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin yanıtlaması istemiyle TBMM’ye yazılı soru önergesi verdi. Bakanlığın yazılı soru önergesine verdiği yanıtta mevcut yapıların tasfiyesinin sağlanması gerektiğine vurgu yaparken şu ifadelere yer verildi: ‘’Dolgu alanlarının zemin koşullarının yapılaşmaya elverişli olmaması nedeniyle bu alanların kentsel dönüşüm kapsamına alınabilmesi için öncelikle yeni yerleşim alanı olarak kullanabilecek alternatif ‘’Rezerv Yapı Alanı’’ sınır tespit çalışmalarının yapılması gereklilik göstermektedir. Bahse konu dolgu alanlarının, olası afet riskleri bertaraf edilerek yeniden yapılandırılması amacıyla 6306 sayılı kanun kapsamında ‘’Riskli Alan’’ olarak değerlendirilmesi, bununla birlikte dolgu alanlarının zemin koşulları nedeniyle yeniden yapılaşmaya açılmayacak olması nedeniyle bu alanlar üzerinde bulunan yapıların tasfiyesini sağlamak ve afet risklerini bertaraf etmek üzere öncelikle yeni yerleşim alanı olarak kullanabilecek alternatif ‘’Rezerv Yapı Alanları’’nın belirlenmesi amacıyla belediye ve valilik ile işbirliği yapılarak öncelikle yerinde inceleme ve sınır tespit çalışmalarının yapılması, akabinde bu alanların dönüşüm programına alınması için gerekli adımların atılması sağlanacaktır’’.
Konuyla ilgili Rize İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Murat Yazıcı’nın değerlendirmeleri ise şöyle:
