Kuzey Kore meselesi dünya gündemini uzunca bir süredir en çok meşgul eden konulardan bir tanesi. Kuzey Kore’nin nükleer silah üretme girişimleri sadece bölgedeki komşularını değil, dünyadaki her ülkeyi korkutuyor. Gerek BM’de gerekse diğer uluslararası konferanslarda uzun zamandır en fazla konuşulan gündem maddelerinden bir tanesi olan Kuzey Kore meselesiyle ilgili çözüme yönelik en somut adım 27 Nisan’da atılmıştı. Güney Kore ve Kuzey Kore arasında imzalanan barış anlaşmasında “Kore Yarımadası’nda bundan böyle savaş olmayacak” denilmişti. Bu anlaşmanın imzalanması aşamasında ilk kez yabancı basının karşısına çıkan Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un, Güney Kore Devlet Başkanı Moon’a, “Füze denemeleri yüzünden erken kalktığınızı duydum, bundan böyle uykunuzu bölmeyeceğime söz veriyorum” sözleriyle çözüm için hevesli olduğunun sinyallerini vermişti.Sadece iki ülkeyi ve bölge ülkelerini değil, başta Çin ve ABD olmak üzere pek çok büyük gücü de yakından ilgilendiren antlaşmanın detayları, 12 Haziran tarihinde ABD başkanı Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, Singapur’daki tarihi zirvede ilk kez bir araya geldikleri masada ortaya çıkmaya başlamıştı. İki tarafın da herhangi bir taahhütte bulunmadığı belirtilirken, ABD, Kuzey Kore’ye balistik füze denemelerine ve nükleer programına son vermesi durumunda ekonomik iş birliği ve güvenlik garantisi vaat ettiğini açıklamıştı.
Verilen sözler
Trump ile gerçekleştirilen ortak zirvede Kuzey Kore lideri, Kore yarımadasının nükleerden arınmasına sıcak baktığını belirtirken ve kademe kademe ellerinde bulunan nükleer silahları azaltıp bunların kapasitelerini düşürebileceklerini aktarırken herhangi bir uluslararası araştırmacının bunları gözlemlemesini kabul etmemişti.
Kim’in, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılıp arındırılmayacağına ilişkin gazetecilerin ısrarlı sorularına medya önünde herhangi bir cevap vermemiş olması ise kafaları karıştırmıştı. Tam da hem Trump’ın, hem de ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun, sürecin ”zorlu” olacağını ve ”tek bir görüşmede bitmeyeceğini” sürekli dile getirmelerinin sebebini kanıtlayacak bir haber bugün itibariyle ortaya çıktı.
Washington Post’ta yer alan, Ellen Nakashima ve Joby Warrick imzalı habere göre, Kuzey Kore yeni füzeler yapıyor. Gazetenin güvenilir kaynaklara dayandırdığı habere göre farklı Amerikan istihbarat örgütleri, Kuzey Kore’nin ABD’ye kadar ulaşabilecek yeni kıtalararası balistik füzeler (ICBM) ürettiğinin sinyallerini alıyor.Yeni ulaşılan uydu görüntülerine ve istihbaratlara göre, Kuzey Kore, Sanumdong fabrikasında üretmekte olduğu füzelerin kapasitelerini arttırmıyor ancak yine de Trump ile birlikte yapılan anlaşma ile kıyaslandığında daha ileri seviyede füzeler üretmenin peşinde. Bu görüntülerin, Kuzey Kore’nin gizlice uranyum zenginleştirme faaliyetleri gerçekleştirdiği iddiasının peşinden gelmesi ise şüpheleri ve endişeleri arttırıyor.
Mike Pompeo, geçen hafta Kuzey Kore’nin fisyon reaktörlerinde ve nükleer silahlarda yakıt olarak kullanılabilinen fisil izotoplar ürettiğini kabul etmiş ancak yeni füzeler üretmekte olup olmadıklarını belirtmekten kaçınmıştı.
Sanumdong fabrikası, Hwasong-15 isimli son derece etkili füzenin yanı sıra bir kıtalararası füzenin daha bulunduğu, Kuzey Kore’nin bir numaralı nükleer silah alanı. Burada yetiştirilen iki füzenin de ABD’nin doğusunu vurabilecek kapasiteye sahip olduğu belirtiliyor. Haberde, ismi verilmeyen bir ABD resmî görevlisi “Tıpkı önceden olduğu gibi çalıştıklarını görüyoruz.” İfadesini kullanarak iddiaları doğruluyor.
Yine ABD’li yetkililere dayandırılan bir başka habere göre ise, Sohae İstasyonu istisnaî bir durum oluşturuyor. Yapılan gözlemlere göre, Kuzey Kore’nin batısında yer alan bu bölgede, Trump’a söz verildiği gibi nükleer silahların test edildiği bölgeler yavaş yavaş kapatılıyor. Ancak pek çok uzman bunların göstermelik ve sembolik olduğu kanaatini taşıyor. Onlara göre bu test bölgeleri yaklaşık iki ay içinde, kolayca, yeniden işleyebilir hale getirilebilir.
Doğu Asya Silahsızlanma Programı (East Asia Nonproliferation Program) direktörü Jeffrey Lewis ise, kamyonların ve diğer araçların günlük hareketlenmelerinden ve gelen diğer uydu görüntülerinden anladığına göre, Sanumdong’daki füze inşalarının, gelen istihbaratlarla uyumlu olduğunu dile getirdi. Lewis’in ekibi aynı zamanda Amerikan istihbarat servislerinin Kangson Uranyum Zenginleştirme İstasyonu’nda gerçekleştiğini düşündüğü çok sayıda endüstriyel faaliyet içeren görüntü yayınladı. ABD istihbaratına göre burada iki tane gizli nükleer bölge mevcut.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Kuzey Kore’nin resmî ağızlarından nükleer silahlanmaya son vereceklerine yönelik kesin bir açıklama yapılmadığı müddetçe gelen bu tip raporlar ve istihbaratlar gerçekliğini pekiştirmeye devam edecek. Kuzey Kore uzmanı olan Ken Gause’ye göre, Kuzey Kore’nin hiçbir şekilde ülkesini nükleer silahlardan arındırmak için söz vermediği hesaba katıldığında, sadece gerçekleştirilen tek bir görüşme ile Kuzey Kore’nin hevesli şekilde bu yolda keskin adımlar atacağına inanmak saflık olur. Gause’ye göre, Kuzey Kore için nükleer silah sahibi olmak Kim rejiminin varlığını sürdürmesinin garantörü durumunda. O’na göre ABD’nin olası bir rejim değişikliği planını boşa çıkartabilecek en caydırıcı unsur Kuzey Kore’nin nükleer silah gücü.
Yine pek çok bağımsız analiste ve uzmana göre, Trump yönetimi Kuzey Kore ile girdiği ilişkiyi yanlış yorumluyor. Kim’in hızlı bir şekilde bölgesini nükleer silahlardan arındırması mümkün değil. Kim’in esas amacı, nükleer silahlarına belli sınırlamalar koydurarak bu silahların varlığını bütün dünyaya kabul ettirmek. Yani aslında Lewis’in deyimiyle, Kuzey Kore bir bombaya sahip, ancak bunun konuşulmasını istemiyor.
Her ne kadar Güney Kore ve Kuzey Kore arasında imzalanan antlaşma ile barış ve nükleer silahlardan arınma için büyük bir umut belirse de, bu umudu gerçeğe dönüştürmek kısa vadede mümkün olmayacak gibi gözüküyor. Kuzey Kore’nin, rejiminin devamı için nükleer silahları hayatî görüyor oluşunun yanı sıra, Trump’ın İran anlaşmasından çekilmesi de bu görüşmeleri tıkayabilecek bir başka unsur olarak öne çıkıyor. Görünen o ki, Kuzey Kore’nin nükleer silah meselesi, kısa vadede sonuçlanmayacak ve çok uzun zaman daha dünya gündeminde en çok konuşulan konulardan bir tanesi olmayı sürdürecek.
