The New York Times’ın haberine göre, Amerika’nın Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA, İslam Devleti ve El-Kaide’ye karşı Sahra çölünde yeni ve genişletilmiş hava üssünden insansız hava araçları (drone) ile tekrar saldırmak için hazır. Eski ABD başkanı Barack Obama döneminde başlayan ve Başkan Donald Trump tarafından tekrar hayata geçirilen bu projede askeri güçlerin sert bir biçimde kullanıldığı iddiaları dile getirilmişti.
Barack Obama başkanlığının sonlarına doğru gittikçe gizliliğini kaybeden ve bir grup sivilin ölümüne sebep olan insansız hava aracı saldırılarından orduyu sorumlu tutmaya çalışmıştı.
Şu an C.I.A. insansız hava aracı saldırılarını genişletiyor, hava güçlerini kuzey Nijer’e taşıyarak Güney Libya’daki İslamcı militanlara saldırmayı hedefliyor. Bu genişlemeyle birlikte C.I.A.’in Pakistan saldırılarına karşı Afganistan’ın doğusundaki ve Yemen’deki saldırılar için olan Suudi Arabistan’ın güneyindeki dahil olmak üzere ‘sınırlı’ sayıdaki askeri üslerine bir yenisi eklenmiş oluyor.
Nijerli ve Amerikalı görevlilerin açıklamalarına göre C.I.A. aylardır Dirkou’daki ticari havalimanından bölgede keşif yapmak üzere insansız hava araçları uçuruyor. Uydu görüntüleri şubat ayından beri havalimanının yapılan yeni taksi yolu, duvarlar ve güvenlik noktalarıyla gözle görülür bir biçimde büyüdüğünü gösteriyor.
Bir Birleşik Devletler görevlisi yaptığı açıklamada, insansız hava araçlarının şu an için ‘insan öldürme’ amaçlı kullanılmadığını, fakat yakın gelecekte güney Libya’da artan tehditler göz önünde bulundurulduğunda çok yüksek bir ihtimalle kullanılacağını söyledi. Yetkili isminin gizli kalması koşulu ile bu açıklamayı yaptı.
C.I.A. sözcülerinden Timothy Barret bir açıklamada bulunmayı reddetti. Savunma Bakanlığı sözcülerinden Şeriyed Krinkel ise ordunun Dirkou hava sahasında birkaç ay bulunduğunu kabul etti fakat insansız hava aracı operasyonlarını yalanladı.
İnsansız hava araçları Dirkou’da genellikle 22.00 ve 04.00 arasında çölün üzerinde dolaşıyor. Bir New York Times muhabirinin ifadesine göre gri hava taşıtları yaklaşık 8 metre uzunluğundalar ve Ağustos ayının başlarında 6 gün boyunca gün içerisinde 3 defa olmak üzere çölün üzerinde uçarken görüldüler. Küçük yolcu uçaklarından farklı olarak bu insansız hava araçlarının, havaalanına inmediği ve uçarken varlığını belli eden yanıp sönen ışıkları olmadığı da gözlemlenenler arasında.
Nijer İçişleri Bakanı Muhammed Bazoum ise yaptığı bir röportajda tek bildiklerinin bu insansız hava araçlarının ABD’ye ait olduğunu söylüyor.
Dirkou’nun belediye başkanı Boubakar Jerome ise insansız hava araçlarının şehrin güvenliğini arttırdığını söyledi. “Böyle şeyler her zaman iyidir. Eğer insanlar bu tarz şeyleri daha çok görürlerse korkacaklardır.”
Eski başkan Obama, C.I.A.’in sebep olduğu ölümleri azaltmak amacıyla özellikle Yemen’deki insansız hava aracı uçuşlarını sınırlandırmıştı. Pakistan’daki ve başka bazı yerlerdeki saldırıların sivil ölümleriyle sonuçlanması yabancı diplomatlar ve askeri görevliler tarafından tepki toplamıştı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
C.I.A.’in gizliliğini koruması için yapılan değişimin bir parçası olarak operasyonların yönetimi net bir biçimde Pentagon’a verilmişti. Bu hamleyle ABD medyası tarafından da gündeme getirilen sivil ölümleri hakkında ABD’nin sorumluluk almamasıyla ortaya çıkan garip görüntüye son vermek amaçlanmıştı. Fakat C.I.A.’in yürüttüğü bu program C.I.A. ve kongredeki destekçilerinin yaptığı baskılar sonucu tam olarak sonlandırılmamıştı.
İnsansız hava aracı politikaları geçtiğimiz sene dönemin C.I.A. başkanı Mike Pompeo’nun teşkilatın terörle geniş kapsamlı mücadelesini gereksiz bir biçimde sınırlandırdığını iddia ederek Başkan Trump’a baskı yapmasıyla değişmişti. Dirkou üssü, Pompeo C.I.A.’deki görevinden istifa edip dış işleri bakanı olduğunda zaten halihazırda çalışmalarına başlamıştı.
Pentagon’un Afrika Komutanlığı en sonuncusu iki hafta önce olmak üzere bu sene boyunca Libya’daki El-kaide ve İslam Devleti militanlarına beş adet insansız hava aracı saldırısı düzenledi. Ordu MQ-9 Reaper model insansız hava araçlarını Sicilya’daki askeri üssünden ve Dirkou’nun yaklaşık bin üçyüz kilometre güneybatısındaki başkent Niamey’den kaldırıyor.
Fakat C.I.A.’in üssü, El-kaide ve diğer aşırılıkçı İslam çeteleri için bir sığınak görevi gören Libya’nın güneybatısına yüzlerce kilometre daha yakın. Ayrıca yine Güney Libya’ya Pentagon’un Dirkou’nun 563 kilometre uzağındaki Agadez’deki 110 milyon dolarlık insansız hava aracı üssünden de yakın, buranın operasyonlarının önümüzdeki sene başlaması bekleniyor.
Bir başka Amerikan yetkilisi ise C.I.A.’in kısmen geçen sonbaharda Nijer’de pusuya düşürülen dört Amerikan askerine tepki olarak kısmen de bölgedeki gözetlemeyi arttırmak adına ocakta üssü kurmak için hazırlıklara başladığını ifade etti.
Projede yer almış eski bir Amerikan yetkilisi ise, C.I.A.’in bu operasyonda, Amerikan ordusunun özellikle üslerini açtığı konumlarla ilgili hassasiyetlerinin hiçbirine sahip olmadığını belirtti.
Güvenlik uzmanlarına göre ise ABD’nin Libya’daki isyan güçleri için neden hem orduya hem de C.I.A.’ye ihtiyaç duyduğu belli değil. Ayrıca Fransa’nın da bölgede Niamey’den kaldırdığı insansız hava araçlarını uçurduğu biliniyor fakat bu uçaklar silahsız ve keşif amaçlı uçuruluyor.
İsminin gizli tutulmasıyla konuşan bir Nijerli güvenlik yetkilisi, ABD’nin inkar etmesine rağmen, C.I.A.’in 25 Temmuzda Libya’nın güneyindeki Ubari’de bir hedefi vurmak için silahlı insansız hava araçlarını kullandığını iddia ediyor.
Afrika Komutanlığı sözcüsü Karl Wiest ise Ordunun Ubari saldırısının gerçekleşmediği hususunda ısrar etti.
Ubari, Amerikan ordusunun Mart ayında Libya’nın güneyine El-kaide’yi hedef alarak insansız hava araçlarıyla gerçekleştirdiği saldırının yapıldığı yerle aynı bölgede. Burası bölge Libya’daki cihatçıların ve aşırılıkçı İslami grupların kesişim noktası aynı zamanda bölgede uyuşturucu, silah ticareti ve göçmen kaçakçılığı gibi yasa dışı eylemler de fazlasıyla yaygın.
Dirkou’daki insansız hava araçlarının gürültüsünden ise bölge sakinleri rahatsız. Eskiden göçmen kaçakçılığı yapmış 45 yaşındaki Ajimi Koddo “Bu uçaklar geceleri uyumamızı engelliyor. Gitmeleri gerekli, köyümüze geliyorlar ve bu bizi oldukça sinirlendiriyor” dedi.
Uydu görüntüleri Dirkou’nun hava pistindeki inşaatın şubat ayında başladığını gösteriyor. Eklenen taksi yolları ve hava araçlarının uçmasına uygun alanlar inşaatı dışında güvenlik için de beş farklı kontrol noktası ve yeni güvenlik kapıları da havaalanına eklendi.
Fakat Washington daha önce 1980’lerin sonunda Libya’nın lideri Kaddafi ile savaşmak için Nijer’i desteklerken 3.2 milyon dolar harcayarak hava üssünü yenilemişti.
Fakat Afrika’nın diğer bölgeleriyle karşılaştırıldığında Amerika’nın bölgedeki varlığı nispeten daha az hissediliyor.
Bir Nijer güvenlik görevlisi ise C.I.A.’in üssünden ayrı olarak bu senenin bir düzine Amerikalı Yeşil Bereli askerin yerel güçlere ait terörle mücadele taburunu eğitmesi için Dirkou’da konuşlandırıldığını söyledi. Fakat bu askerler yaklaşık üç ay önce bölgeden ayrılmış.
Bu askerlerin bölgeye geri dönmesi beklenmiyor. Pentagon Ekim ayında gerçekleşen ve dört askerin ölümüyle sonuçlanan pusudan sonra bölgeden çekilmeyi düşünüyor.
