Eskişehir’deki Alpu Termik Santrali davasında bilirkişiye ‘ulaşılamıyor’

Eskişehir’e kurulmak istenen Alpu Termik Santraline karşı açılan davada, bilirkişi raporunun koordinasyonuyla görevli Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş’e mahkeme ulaşamıyor. Çoktan mahkemeye sunulması gereken bilirkişi raporu, Tanrıvermiş mahkeme dosyasını heyettekilere göndermediği için tamamlanamıyor, dava da sürüncemede kalıyor. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’e göre raporun kasıtlı olarak geciktirilmesi, santralın yargı kararı çıkmadan pazarlanmak istenmesiyle alakalı.

Eskişehir’de Alpu Ovasına kurulmak istenen Alpu Termik Santralı hakkında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyeleri, TMMOB ve yurttaşlar tarafından ÇED Olumlu Kararının iptali için açılan dava kapsamında gerçekleştirilen bilirkişi heyetindeki uzmanlardan birine mahkeme ulaşamıyor. Mahkemenin iletişim çabalarını karşılıksız bırakan Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, bilirkişi raporunun oluşturulmasını koordine etmekle görevli heyet üyesi olduğu için, bilirkişi raporu da tamamlanamıyor.

Mahkeme tarafından kendisine teslim edilen dava dosyasını bilirkişi heyetindeki diğer üyelerle paylaşmayan, dolayısıyla raporun yazılmasını engelleyen Tanrıvermiş’e ulaşmak için Eskişehir 1. İdare Mahkemesi pek çok yöntem denedi. Tüm denemeleri boşa çıkan Eskişehir 1. İdare Mahkemesi nihayet 9 Kasım 2018’de Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne bir yazı göndererek Tanrıvermiş hakkında bilgi istedi ve dosyanın akıbetini sordu. Mahkeme adım atılmazsa, sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulacağı uyarısında da bulundu.

Eskişehir’de kimsenin istemediği termik santral projesi için yürütülen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci 177 gün gibi rekor bir sürede sonuçlanmış ve santral projesi hakkında ÇED Olumlu Kararı verilmişti. ÇED Olumlu Kararının iptali için açılan davalar kapsamındaki bilirkişi keşfi 28 Ağustos 2018’de gerçekleştirildi. Alpu Ovasındaki tarım arazileri üzerine kurulması planlanan ve pek çok çiftçi, besici ve lüle taşı madencisini yerinden etmesi beklenen proje hakkındaki yargı kararı için bilirkişi raporu bekleniyor. Ancak bilirkişi raporunun hazırlanıp mahkemeye teslim edilmesi için belirlenen yasal süre olan 30 gün çoktan aşılmış olmasına karşın rapordan ses seda yok.

Dosyayı heyetle paylaşmamış

Bilirkişi heyetinden ek süre talebi de gelmediği için, davaya bakan Eskişehir 1. İdare Mahkemesi geciken rapor hakkında bilirkişi heyetiyle irtibat kurmak istedi. Mahkeme dosyasının teslim edildiği ve hazırlanacak raporla ilgili koordinasyonu sağlaması beklenen Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dekanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş’e ulaşmaya çalışan mahkeme iletişim denemelerinde başarısız oldu. Çok geçmeden, Tanrıvermiş’in kendisine teslim edilen mahkeme dosyasını bilirkişi heyetindeki diğer üyelerle de paylaşmadığı anlaşıldı. Tüm çabaları sonuçsuz kalan Eskişehir 1. İdare Mahkemesi, en sonunda Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne bir yazı göndererek Tanrıvermiş hakkında bilgi istedi.

Eskişehir 1. İdare Mahkemesinin Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne gönderdiği yazıda şu ifadeler yer aldı: “28 Ağustos 2018 tarihinde yapılan keşfi müteakiben dava dosyasının bilirkişi heyeti adına üniversitenizde görevini sürdüren Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş’e teslim edildiği, fakat Mahkememizin bilirkişi raporu için 30 günlük bir süre tanımış olmasına rağmen raporun iki ayı aşkın bir süredir Mahkememize gönderilmediği gibi, adı geçen öğretim üyesine herhangi bir iletişim yoluyla da ulaşılamadığı, birlikte görev yaptığı bilirkişi heyetinin diğer üyeleriyle de iletişim kurmadığı ve bu süreçte dosyayı uhdesinde bulundurduğu, bu haliyle davanın niteliği de düşünüldüğünde yargılamanın sürüncemede bırakıldığı anlaşıldığından, üniversiteniz rektörlüğünce adı geçen öğretim üyesiyle irtibat kurularak, söz konusu dosyanın akıbetinin araştırılıp ivedilikle Mahkememiz dosyasına bildirilmesi…”

Bu gelişme üzerine bilirkişi heyetinden bir başka uzman 12 Kasım 2018 tarihinde, “çoğunluk adına” bilirkişi raporunun henüz hazırlanamadığını belirterek üç aylık ek süre tanınması istemiyle Eskişehir 1. İdare Mahkemesine başvurdu.

Eskişehir 1. İdare Mahkemesinin Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne gönderdiği yazı, bilirkişi raporunun hazırlanmasına henüz başlanamadığını, dolayısıyla Alpu Termik Santralının ÇED Olumlu Kararının iptali için açılan davanın beklenenden daha uzun süreceğini gösteriyor. Eskişehirlilerin endişesi de, dava sonuçlanmadan santral projesinin ihalesinin gerçekleştirilmesi ya da bir başka yöntemle projenin özel bir şirkete devredilmesi. Medyascope.tv’ye açıklamalarda bulunan Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’e göre bilirkişi raporunun geciktirilmesi, yargı kararı çıkmadan santralın pazarlanmak istenmesiyle alakalı olabilir.

EÜAŞ her şeyi halletti ama termik santrala alıcı bulunamadı

Eskişehir’e kurulması planlanan Alpu Termik Santralı projesini planlayan, bir kamu kuruluşu olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ). Projenin kuruluş aşamalarını üstlenen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvuru yaparak proje için ÇED süreci başlatan EÜAŞ, bürokratik ayak tamamlanınca ihale yoluyla termik santral projesini kuruluma hazır biçimde özel bir şirkete satacak.

2013’ten itibaren Seyitömer, Kangal, Yatağan, Yeniköy, Kemerköy, Soma-B, Tunçbilek ve Çatalağzı Termik Santrallerini özelleştirme yoluyla devreden EÜAŞ, son yıllarda termik santraller konusunda kendine yeni bir misyon belirledi. Yeni modelde EÜAŞ termik santralleri inşa edip işletmek yerine, bir kamu kuruluşu olmanın avantajlarından yararlanarak bürokratik süreci hallediyor ve santral projeleri için gerekli izinleri alıyor. Sonrasındaysa kuruluma hazır projeleri özel sektöre devrediyor.

Bu modelin ilk örneği, Ankara’daki Çayırhan-B Termik Santralının planlanması ve kurulum süreçlerinde görüldü. EÜAŞ’ın sahibi olduğu termik santral projesi hakkında sadece 165 gün içerisinde ÇED Olumlu Kararı verilmiş, onay kararının iki ay sonrasındaysa santral özelleştirilerek Kolin-Kalyon-Çelikler Konsorsiyumuna, 15 yıllık elektrik alım garantisiyle devredilmişti.

Büyükerşen: Yargı kararından önce santral projesini pazarlamak istiyorlar

Projenin planlama ve izin safhaları EÜAŞ tarafından halledildi ama Alpu Termik Santralı projesinin gerçek sahibinin kim olacağı hâlâ belirlenebilmiş değil. Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, daha önce pek çok kez santral ile santrala kömür sağlayacak rezerv alanlarını ihaleye çıkarmış fakat ihalede teklif verme tarihleri beş defa uzatılmıştı. Son olarak 26 Eylül 2018’de Özelleştirme İdaresi Başkanlığı bir duyuru daha yapmış ve ihaledeki son teklif verme tarihini 7 Şubat 2019’a dek uzatmıştı.

Bu durum henüz santral projesi için uygun bir alıcı bulunamadığı biçiminde değerlendiriliyor. Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen geçtiğimiz günlerde yaptığı bir değerlendirmede, santral projesinin ihalesiz satılabileceğinde ilişkin duyumlarını paylaşmıştı. Büyükerşen’e göre, bilirkişi raporunun usulsüz biçimde geciktirilmesi de santral projesinin satışına dair girişimlerle ilgili olabilir. Medyascope.tv’ye konuşan Büyükerşen, bilirkişi raporunun geciktirilmesi sayesinde yargı kararı çıkmadan santralın pazarlanmak isteniyor olabileceğini kaydediyor: “Termik santral projesinin ihalesiz olarak birtakım şirketlere pazarlanmasına dair duyumları işitiyoruz. Santral projesine karşı açılan iptal davasında büyük önem taşıyan bilirkişi raporunun usulsüz biçimde sürüncemede bırakılması da davada karar verilmesini geciktiriyor. Proje yargı tarafından henüz iptal edilmemişken pazarlıkları bitirmeye çalıştıkları, projenin satılması halinde baskı yaratıp yargının iptal kararı vermesinin önüne geçmek istedikleri akla geliyor.”