Alpu Termik Santralı davasında davacılardan başvuru: “Çıkar çatışması var. Bilirkişiyi azledin, yürütmeyi durdurun”

Alpu Termik Santralı davasında bilirkişi raporu yazılmasını geciktiren ve santralı planlayan EÜAŞ’ın projelerinde görev almış olduğu ortaya çıkan bilirkişi heyeti üyesi Prof. Harun Tanrıvermiş’in görevine son verilmesi ve bilirkişi raporu dosyaya sunulana dek santralın ÇED Olumlu Kararı’nın yürütmesinin durdurulması istendi 

Eskişehir’in Alpu Ovasına kurulmak istenen Alpu Termik Santralı projesi davasında, bilirkişi raporunun kasıtlı olarak geciktirildiğini, bilirkişi raporunun gecikmesinden sorumlu uzmanın termik santral projesini planlayan EÜAŞ projelerinde görev aldığı için çıkar çatışması oluştuğunu ileri süren TMMOB vekilleri, ilgili uzmanın bilirkişilik görevine son verilmesi ve bilirkişi raporu mahkemeye sunulana kadar projenin ÇED Olumlu Kararı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmesi için mahkemeye başvurdu.

Eskişehir’e kurulması planlanan Alpu Termik Santralı hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı’nın iptali için Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyeleri, TMMOB ve yurttaşlar tarafından açılan davada bilirkişi keşfi 28 Ağustos 2018’de gerçekleştirilmiş, yasal süre içinde tamamlanıp mahkemeye sunulmayan bilirkişi raporu hakkında Eskişehir 1. İdare Mahkemesi harekete geçmişti. Dava dosyasının teslim edildiği bilirkişi heyeti üyesi Prof. Harun Tanrıvermiş’e bir türlü ulaşamayan mahkeme çareyi Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne bir yazı yazıp Tanrıvermiş ile bilirkişi raporunun akıbetini sormakta bulmuş, bu sırada kendisine teslim edilen dava dosyasını Tanrıvermiş’in bilirkişi heyetinin diğer üyeleriyle paylaşmadığı da ortaya çıkmıştı. Dava dosyası olmadan bilirkişi heyeti üyeleri çalışmaya başlayamayacağından, davanın seyrini belirleyecek bilirkişi raporunun hazırlanmasına henüz başlanmadığı anlaşılmıştı. Bilirkişi krizinin bir sonraki perdesindeyse, bilirkişi raporunun gecikmesine yol açan Prof. Dr. Tanrıvermiş’in geçmişte, Alpu Termik Santralı projesinin sahibi EÜAŞ’ın en az dört ayrı projesinde görev aldığı anlaşılmıştı.

TMMOB vekilleri: “Davanın işlerliği kasten durduruldu”

Bilirkişi keşfi gerçekleştirilmeden önce Eskişehir 1. İdare Mahkemesine itirazda bulunan TMMOB, Prof. Tanrıvermiş’in enerji ve maden şirketleriyle olan ilişkilerinin bilirkişinin güvenilirliği hakkında şüpheler uyandırabileceği itirazını yapmıştı. Keşif öncesi yaptığı itiraz reddedilen TMMOB, yeni gelişmeler üzerine mahkemeye yeni bir başvuruda bulundu. Başvuruda, Prof. Harun Tanrıvermiş’in tarafsızlığını ve güvenilirliğini yitirmiş olması nedeniyle bilirkişilik görevine son verilmesini ve aynı alanda uzman yeni bir bilirkişinin atanması istendi. Ayrıca bilirkişi raporu dosyaya sunulana kadar Alpu Termik Santralı ÇED Olumlu Kararı hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmesi mahkemeden talep edildi.

TMMOB vekillerince mahkemeye gönderilen başvuruda şöyle denildi:

“Bilirkişi listesine yapmış olduğumuz itirazımızda, Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş’in enerji ve maden firmalarına danışmanlık yaptığı (kişinin Ankara Üniversitesine ait internet sitesinde yer alan biyografisinden edinilmiş bilgidir) gerekçe sunularak, dava konusu yönünden tarafsız ve güvenilir bir bilirkişi adayı olmadığı açıkça dile getirilmiş ancak bu başvurumuz mahkemenizce kabul görmemişti. Gelinen süreçte, aylardır dosyayı uhdesinde saklayan, diğer bilirkişilerle dahi iletişim kurmayan Harun Tanrıvermiş, kasten davanın işlerliğini durdurmuştur. İvedi yargılama usulüne tabi iş bu davada, iş bu bilirkişi nedeniyle üç aydır bilirkişi raporu dosyaya sunulamamaktadır.

 Gelişen süreçte, iş bu dava konusu ÇED Olumlu Kararı’nın da dayanak sayıldığı ihale tarihi defalarca ertelenmektedir. Bilirkişi raporunun dosyaya sunulmaması esas hakkında karar verilmesini geciktirmekte, anılan proje ile ilgili diğer çalışmaların yürütülmesine hukuki bir alan sağlamaktadır.

 Gelinen noktada, bilirkişi heyetince, 3 aylık ek süre talep edilmiştir. Bu durum, esas hakkındaki kararın daha da geç verilmesine yol açacaktır. Bu nedenle, adalet ve hakkaniyetin sağlanabilmesi için, bilirkişi raporu sunulana kadar yürütmeyi durdurma kararı verilmesi gerekmektedir.”

 Büyükerşen, “Yargı kararı öncesi pazarlamak istiyorlar” demişti

Bilirkişi heyetinden Prof. Harun Tanrıvermiş’in dava dosyasını hâlâ bilirkişi heyetinin diğer üyelerine göndermediğinin, mahkemeninse Prof. Tanrıvermiş’e ulaşamadığının anlaşılması üzerine Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen Medyascope.tv’ye açıklamalarda bulunmuştu. Büyükerşen, bilirkişi raporunun geciktirilmesi sayesinde yargı kararı çıkmadan santralın pazarlanmak isteniyor olabileceğini ifade etmişti: “Termik santral projesinin ihalesiz olarak birtakım şirketlere pazarlanmasına dair duyumları işitiyoruz. Santral projesine karşı açılan iptal davasında büyük önem taşıyan bilirkişi raporunun usulsüz biçimde sürüncemede bırakılması da davada karar verilmesini geciktiriyor. Proje yargı tarafından henüz iptal edilmemişken pazarlıkları bitirmeye çalıştıkları, projenin satılması halinde baskı yaratıp yargının iptal kararı vermesinin önüne geçmek istedikleri akla geliyor.”

Alpu Termik Santralı bilirkişi krizinde şimdiye kadar neler oldu?

• ÇED süreci hızlıca bitti ve projeye onay çıktı: Alpu Termik Santralı projesini planlayan Elektrik Üretim A.Ş.’nin sunduğu proje tanıtım dosyası üzerine, 11 Eylül 2017’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED süreci başlatıldı. ÇED süreci çok hızlı bir sürede, 177 günde tamamlandı ve 6 Mart 2018’de Alpu Termik Santralı projesi hakkında ÇED Olumlu Kararı verildi.
• İptal davası açıldı: Mart 2018’de, Alpu Termik Santralı projesi hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ÇED Olumlu Kararı’nın iptali için Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Tepebaşı Belediyesi, Odunpazarı Belediyesi, Eskişehir Su ve Kanalizasyon İdaresi (ESKİ) ve Eskişehir Barosu dava açtı. TMMOB ile yurttaşların açtığı davalar bunu takip etti.
• Bilirkişi keşfi tarihi ve bilirkişi heyeti belirlendi: Davayı kabul eden Eskişehir 1. İdare Mahkemesi, 28 Ağustos 2018’de dava kapsamında, santral proje alanında bilirkişi keşfi gerçekleştirileceğini duyurdu. Bilirkişi heyeti de mahkeme tarafından belirlendi.
• Bilirkişi heyetine TMMOB’den itiraz: Davacı TMMOB vekilleri, 26 Temmuz 2018’de, bilirkişi heyetindeki isimlerden Prof. Harun Tanrıvermiş’in uzmanlığının, bilirkişi incelemesinde ihtiyaç duyulan “ziraat bilirkişisi” ihtiyacını karşılamayacağı, Tanrıvermiş’in enerji ve maden şirketleriyle olan ilişkilerinin bilirkişinin tarafsızlığına gölge düşürebileceği gerekçesiyle mahkemeye itirazda bulundu.
• TMMOB’nin bilirkişi itirazına mahkemeden ret: Eskişehir 1. İdare Mahkemesi 3 Ağustos 2018’de, TMMOB’nin itirazını reddetti. Mahkeme, “ileri sürülen iddiaların objektif rapor hazırlanmasına ve tarafsızlığa engel olmadığını” belirterek bilirkişi heyeti hakkındaki itiraza kulak asmadı.
• Bilirkişi keşfi gerçekleştirildi: Alpu Termik Santralı projesinin kurulmak istendiği alandaki bilirkişi keşfi 28 Ağustos 2018’de gerçekleştirildi. Keşifte davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hukuk müşavirleri ile davaya müdahil olan proje sahibi EÜAŞ uzmanlarının birlikte savunma yapmaya çalışması üzerine tartışmalar yaşandı.
• Bilirkişi raporu gecikti: Gerçekleştirilen bilirkişi keşfi sonrasında, raporun hazırlanması için dava dosyası bilirkişi heyetinden Prof. Harun Tanrıvermiş’e teslim edildi. Bilirkişi raporunun hazırlanıp mahkemeye sunulması içinse 30 günlük yasal süre belirlendi. Bu süre dolup bilirkişi heyetinden ses çıkmayınca Eskişehir 1. İdare Mahkemesi, dava dosyasının teslim edildiği Prof. Tanrıvermiş’e ulaşmaya çalıştı. Mahkemenin iletişim girişimleri başarısız oldu. Bu sırada, Prof. Tanrıvermiş’in kendisine verilen dava dosyasını bilirkişi heyetinin diğer üyeleriyle paylaşmadığı, dolayısıyla bilirkişi raporunun yazımına da başlanamadığı anlaşıldı.
• Mahkemeden Ankara Üniversitesine yazı: Dava dosyasının verildiği Prof. Tanrıvermiş’in dosyayı diğer bilirkişi heyeti üyelerine göndermediği anlaşılınca, Eskişehir 1. İdare Mahkemesi ulaşamadığı Prof. Tanrıvermiş’in görev yaptığı Ankara Üniversitesiyle 9 Kasım 2018’de irtibata geçti. Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne gönderilen yazıda, “28 Ağustos 2018 tarihinde yapılan keşfi müteakiben dava dosyasının bilirkişi heyeti adına üniversitenizde görevini sürdüren Prof. Harun Tanrıvermiş’e teslim edildiği, fakat Mahkememizin bilirkişi raporu için 30 günlük bir süre tanımış olmasına rağmen raporun iki ayı aşkın bir süredir Mahkememize gönderilmediği gibi, adı geçen öğretim üyesine herhangi bir iletişim yoluyla da ulaşılamadığı, birlikte görev yaptığı bilirkişi heyetinin diğer üyeleriyle de iletişim kurmadığı ve bu süreçte dosyayı uhdesinde bulundurduğu, bu haliyle davanın niteliği de düşünüldüğünde yargılamanın sürüncemede bırakıldığı anlaşıldığından, üniversiteniz rektörlüğünce adı geçen öğretim üyesiyle irtibat kurularak, söz konusu dosyanın akıbetinin araştırılıp ivedilikle Mahkememiz dosyasına bildirilmesi…” ifadeleri yer aldı.
• Bilirkişi ek süre istedi: Bu gelişme üzerine bilirkişi heyetinden bir başka uzman 12 Kasım 2018 tarihinde, “çoğunluk adına” bilirkişi raporunun henüz hazırlanamadığını belirterek üç aylık ek süre istemiyle mahkemeye başvurdu.
• Prof. Tanrıvermiş’ten ek süre talebi: 16 Kasım 2018’de Prof. Harun Tanrıvermiş mahkemeden bilirkişi raporu için üç aylık ek süre istedi. Prof. Dr. Tanrıvermiş Eskişehir 1. İdare Mahkemesine gönderdiği faksta, “Bilirkişi olarak görevli olduğum dava dosyasında görevli bilirkişilerin farklı illerde ve üniversitelerde çalışmaları, dosyanın kapsamı, detaylı analiz ve inceleme yapma gerekliliği dikkate alınarak üç ay ek süre verilmesi” ifadelerini kullandı.
• Davacılardan bilirkişinin görevine son verilmesi talebi: Bilirkişi heyetinden Prof. Tanrıvermiş’in dava dosyasını bilirkişi heyetinin diğer üyelerine göndermeyerek raporun yazımını engellediği gerekçesiyle davacı TMMOB vekilleri, Prof. Tanrıvermiş’in görevine son verilmesi ve bilirkişi raporu mahkemeye sunulana kadar Alpu Termik Santralı projesi hakkındaki ÇED Olumlu Kararı’nın yürütmesinin durdurulması istemleriyle mahkemeye başvurdu.