Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te iki gün sürecek olan G-20 Liderler Zirvesi cuma günü başlıyor. Zirveye Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman da katılacak. Ülkesindeki muhalif kadrolara tavrı, Yemen İç Savaşı’ndaki rolü ve en son Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayları sebebiyle Salman’ın zirveye katılması ve diğer liderlerle yapacağı görüşmeler tartışma yaratırken, Arjantinli savcıları Prens Salman hakkında “savaş suçları” ve “işkenceden” soruşturma açıp açmama gibi zor bir karar bekliyor.
The Guardian’da yer alan habere göre, Arjantinli savcıların olası hamlesi İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) savcıya ilettiği şikayet niteliğindeki bildiri sonrasında ortaya çıktı. Federal savcının, yargının Arjantin Anayasası’nın da tanıdığı evrensel hukuku işletmesi gerektiği görüşünü taşıdığı iddia edildi. Arjantin Savcılar Birliği Başkanı Carlos Rívolo da, geçen pazartesi Salman hakkında bir şikâyette bulundu. Şimdi savcıların resmi soruşturma açıp açmama kararı vermesi bekleniyor.
Salman hakkında Arjantin’de soruşturma açılması ihtimali ile ilgili New York Times’ta yer alan haberde ise, Arjantin hukukunun evrensel yargının geniş bir yorumunu benimsediği vurgulandı. Bu doktrine göre, insanlığa karşı gerçekleştirilen hak ihlalleri her yerde soruşturmaların konusu olabilir. Şu anda savcıların Arjantin Anayasası’nda benimsenen evrensel yargı prensiplerinin bu konuyu soruşturma kapsamına alıp almadığının kararını vermeleri gerekiyor.
Öte yandan, Kaşıkçı cinayetini insan haklarına karşı bir suç olarak sınıflandırmanın mümkün olup olmadığı tartışmalı bir konu. Bununla birlikte HRW’un işkence kapsamına nelerin alınabileceğiyle ilgili geniş bir tanımı mevcut ve bu tanım Suudi Arabistan liderliğinde Yemen’e yapılan operasyonları da kapsıyor. HRW, 2015’ten beri Riyad’ın öncülük ettiği koalisyon güçlerinin Yemen’deki hava operasyonları sebebiyle yaşanan sivil ölümlerini olası bir savaş suçu olarak tanımlıyor. Hava operasyonları sonucu sivil ölümlerin yanı sıra, bölgenin en yoksul ülkelerinden biri olan Yemen’de milyonlarca insan açlık ve hastalık tehlikesi ile de karşı karşıya.
Haberde belirtildiği üzere, Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri’nin ofisinden bir kaynak, Veliaht Prens Salman’ın Arjantin topraklarına geldiğinde tutuklanma ihtimalinin olup olmadığıyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı: “Bu konu hakkında yorum yapamıyoruz. Bütün söyleyebileceğimiz; Salman zirveye hâlâ katılabilir ve henüz buna karşı bir karar alınmış değil.”
HRW: “Salman’ın Yemen’deki sivil ölümlerinde oynadığı rol incelenmeli”
HRW Yönetim Kurulu Başkanı Kenneth Roth yazılı açıklamasında, “Arjantin savcılık yetkilileri, Muhammed bin Salman’ın 2015’ten beri Suudi Arabistan liderliğinde koalisyon güçlerinin de içerisinde bulunduğu Yemen İç Savaşı’nda olası savaş suçlarındaki rolünü ayrıntılı bir biçimde incelemelidir” dedi. Roth ayrıca, “G-20 Zirvesi’ne Salman’ın katılımı Arjantin mahkemelerini Yemen’de ya da Suudi Arabistan’da adalet arayışında olan mağdurlar için çözüm bulabilecekleri bir alan haline getirebilir” yorumunu da yaptı.
Zirve sırasında ABD Başkanı Donald Trump da dahil bazı liderlerin Veliaht Prens Salman’la ikili görüşmeler gerçekleştireceği açıklanmıştı.
