El Pais’in haberinden alıntıdır.
Polonya’da yaklaşık 3 bin kadar Müslüman Tatar, yüz yıllardır toplumla iç içe yaşıyor. Fakat aşırı sağın yükselişiyle birlikte, İslamofobi onları da es geçmiyor.
Dzemil Gembicki sabah erkenden camiye geliyor, arabasını park edip misafirleri selamlıyor: “Dzien dobry!” Gembicki hem imam hem de tur rehberi olduğu için her gün insan ağırlamaya alışkın ve Polonya’nın kuzeydoğusundaki bu uzak köye gelenlere, aynı zamanda Tatarların da tarihi olan Kruszyniany’nin tarihini anlatmaya bayılıyor:
“Burada sekiz Tatar aileyiz. Bu topraklar yüz yıllardan beri bizim.”
Osmanlıları Viyana’dan püskürtünce ödüllendirildiler
Tatarlar Polonya’ya 14. yüzyılda gelmiş. Polonya Kralı 3. Jan Sebieski, 1683’te İkinci Viyana Kuşatması’ndan sonra, Osmanlıların yenilgiye uğratılmasındaki hizmetleri karşılığında onlara bu toprakları vermiş. Tatar atlıları, Osmanlı ordusunun Viyana’dan püskürtülmesinde kilit rol oynamış.
Yükselen yabancı düşmanlığının pençesinde
Tatarlar topluma o kadar entegre olmuşlar ki değişmeyen tek bir şeyleri kalmış: Dini inançları. Fakat 38 milyonluk Polonya nüfusunun içinde Tatarlar, sadece 3 bin kişi ile çok küçük bir oranı temsil ediyor. Gembicki, köye gelen turistlerin Polonya’da cami olduğuna inanamadıklarını söylüyor: “Kültürümüzü tanımıyorlar ve tüm sorunlar da buradan kaynaklanıyor.”
Son yıllarda yükselişe geçen Müslüman karşıtı söylemden Tatarlar da nasibini almış. Gembicki korkmadığını söylese de yine de endişeli: “Yapabileceğim tek şey Polonyalılara bizim kültürümüzün, onların da kültürü olduğunu göstermek.”
Gembicki Katolik bir kadınla evli ve çift, iki çocuk sahibi. “Oğlum Müslüman, kızım Katolik. Onlar doğmadan önce böyle karar vermiştik ve herhangi bir sorunumuz yok.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
20. yüzyılın başında Polonya’da 50 bin Tatar varmış fakat İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Ukrayna ve Belarus’la sınırların yeniden çizilmesiyle bunların pek çoğu sınırın öte yanında kalmış. Artık Tatar bir eş bulmanın imkansız hale geldiğini söyleyen Polonya Müftüsü Tomasz Miskewicz şunları ekliyor: “Kimliğimizi kaybettik. Kimi Tatarlar, özellikle şehirlerde, yabancı düşmanlığının artması yüzünden etnik kimliklerini açık açık söyleyemiyor.”
66 yaşındaki Bronislaw Talkowski, göçmen krizi ve cihadcıların saldırılarından sonra aşırı milliyetçilerin kendisini telefonla arayıp tehdit ettiğini, buradan gitmesini istediklerini belirtiyor.
Yabancı düşmanı saldırılar
2014’te köydeki caminin duvarında ve Müslüman mezarlığında yabancı düşmanı yazılamalar yapılmış. Bir yıl sonra kuzeydeki Gdansk şehrinde bir cami ateşe verilmiş. Miskewicz “Bunlar nadir olaylar, Polonyalıların bize aynı memleketli gibi davranacağından eminim” diyor.
Miskewicz’in Suriye’den gelen göçmenler hakkındaki görüşleri ise Katolik hemşehrilerinden pek de farklı değil: “O kardeşler [Suriyeliler] ülkelerine yakın bir ülkede kalsalar daha iyi olurdu. Biz çok farklıyız, ortak olan tek şey din. Biz, her şeyden önce, Polonyalıyız.”
