ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, beş günlük Avrupa ziyareti kapsamında geçen pazartesi günü Macaristan’a geldi. Sıradaki durakları Brüksel ve İzlanda olan Pompeo, ülkesine dönmeden önce Slovakya ve Polonya’yı da ziyaret edecek. ABD Dışişleri Bakanlığı, Pompeo’nun Orta Avrupa ziyaretini 30 yıl önce “özgürlük ve egemenliklerini geri istemek için Demir Perde’yi yırtıp atan bölgeye bir dönüş” olarak duyurdu.
Washington Post’un haberine göre bakanlık açıklamasında ziyaretin, tam da “Rusya ve Çin’den gelen baskıların arttığı bir dönemde” bölgenin Batı ile ilişkilerini geliştirmeyi amaçladığı belirtildi.
Fakat hesapta başka şeyler de var. Macaristan ve Polonya’da Pompeo, Avrupa Birliği’nin (AB) baş belası olarak gördüğü iki sağcı hükümetle görüşecek.
Pek çoklarına göre Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Polonyalı meslektaşları ve Batı Avrupa’daki diğer aşırı sağcı siyasetçilerle birlikte kıtada, bağnaz milliyetçi akımlara ilham veriyor. Freedom House Demokrasi Endeksi’nde Orban’ın Macaristan’ı, Zimbabve ve Pakistan gibi ülkelerle birlikte “yarı-özgür” kategorisinde bulunuyor.
Pompeo önceden de sık sık Orban liderliğindeki milliyetçi hareket hakkındaki sempatisini dile getirmişti. Geçen aralık ayında Brüksel’de yaptığı bir konuşmada, “egemenlikleri” konusunda yeniden ağırlığını koyan ülkeleri kutladı ve provokatif bir şekilde Avrupa hükümetlerini, vatandaşlarının çıkarlarını “AB bürokratlarının çıkarlarının üzerine koymaları” konusunda uyardı. Bu açıklamalar Avrupa’nın liberal yerleşik düzeninde infial yaratırken, Budapeşte’de muhtemelen memnuniyetle karşılandı.
Pazartesi günü Pompeo ile ortak bir basın toplantısı düzenleyen Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, her iki hükümetin de sınırlarını ve “Hıristiyan geçmişlerini” savunan, İsrail’deki sağcı hükümetin yanında duran, “politikalarında vatansever” hükümetler olduğunu söyledi.
Pompeo da yaptığı açıklamada “Yakın geçmişte ABD, Orta Avrupa’da varlığını hissettirmedi. Bu kabul edilemez. Rakiplerimiz bu boşluğu doldurdular. Bugün bölgede olumlu etkimizi artırmak için kararlılığımızı yeniden ortaya koyuyoruz” dedi.
Bu açıklamalar yapılırken sayılan noktalar, Macar hükümetinin Kremlin’le iyi ilişkilerinin ABD Başkanı Donald Trump hükümetinde yarattığı endişeler, Çinli teknoloji firmalarının Macaristan’da artan nüfuzu ve Orban’ın bağımsız medya ile sivil topluma yönelik sistematik ihlallerine baskın gelmiş gibi görünüyordu.
Polonya’ya vardığında Pompeo yine bir sağcı hükümet tarafından ağırlanacak. İran karşıtı politikasından ötürü Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya’yla ilişkileri gerilen ABD, Ortadoğu’nun geleceği üzerine Polonya’da yapılacak zirvede, kendine istekli bir ortak bulmuş oldu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Netanyahu var, AB yetkilileri yok
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu Varşova’daki zirveye katılırken AB’nin üst düzey dış politika yetkilileri yer almayacak. Fakat zirve, bir uzlaşı ihtimalinden çok, Washington ile Avrupalı geleneksel müttefikleri arasının açılmasının altını çizecek gibi görünüyor.
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in de katılacağı Münih Güvenlik Konferansı öncesinde yayınlanan raporda ABD Başkanı Donald Trump, “dünyada güçlü adamlara ilham vermek” ile suçlandı ve “bu yönetimlerin insan hakları-sonrası dönemde yaşadığı” savunuldu.
Stanford Üniversitesi’nden Joseff Joffe, “Polonya ve Macaristan otoriter milliyetçiliğin ritminde hareket ediyorlar. Brüksel’den milyarlarca teşviki memnuniyetle alacaklar ama Avrupa’nın liberal demokratik değerlerine uymayı reddedecekler” diye yazdı.
