Trump yönetimi, İsrail’in işgali altındaki Filistin topraklarında inşa edilen Yahudi yerleşimleriyle ilgili tutum değişikliğine giderek, bu yerleşimlerin statüsünü uluslararası hukuka aykırı bulmadığını duyurdu.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından açıklanan karar, Batı Şeria’daki yerleşimleri “uluslararası hukukun açık ihlali” olarak değerlendiren ve Obama yönetiminin veto etmeyerek kabulünü sağladığı 2016 tarihli Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararının reddi anlamına geliyor.
“Bugüne dek sivil yerleşimler kurulmasının uluslararası yasalarla çeliştiğini söylemek barışa katkı sağlamadı” diyen Pompeo sözlerini şöyle sürdürdü: “Acı gerçek şu ki çatışmanın hiçbir zaman hukuki bir çözümü olmayacak ve kim haklı, kim haksız tartışmasını uluslararası hukuk meselesi gibi ele almak barış getirmeyecek.”
Amerikan Dışişleri Bakanı, bu adımın Batı Şeria’nın statüsü konusunda bir karara vardıkları anlamına gelmediğini, konuyu İsrailliler ile Filistinliler’in müzakere etmeleri gerektiğini söyledi.
Trump yönetimi daha önce de, yine pozisyon değiştirerek, önce Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımış, ardında da İsrail’in 1967 yılında Suriye’den ilhak ettiği Golan Tepeleri’nde İsrail’in egemenliğini tanımıştı. İsrail Batı Şeria’yı da 1967’de işgal etmişti.
Uluslararası hukuk, silahlı kuvvete başvurarak toprak elde etmeyi ve ilhakı yasaklıyor. Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi’ne göre meşru müdafaa saikiyle de olsa ele geçirilen topraklar üzerinde egemenlik tesis etmek hukuk dışı sayılıyor. BM Sözleşmesi ve Güvenlik Konseyi kararları, İsrail’in 1967 yılından itibaren zapt ettiği Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da işgalci olduğunu teyit ediyor.
“İki devletli çözümün sonu”
İsrail, ABD’nin kararını memnuniyetle karşıladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da kararı “sahadaki gerçekliğin tanınması” olarak niteleyerek “tarihsel bir hata”nın düzeltildiğini savundu.
Filistin lideri Mahmud Abbas’ın sözcüsü ise ABD’nin bu kararının da tıpkı Yahudi yerleşimleri gibi uluslararası hukuka tamamen aykırı olduğunu söyledi. Filistinli üst düzey yetkili Saeb Erakat da kararın “küresel istikrar, güvenlik ve barışa tehdit oluşturduğunu” vurguladı.
Ürdün’den de ABD’nin kararına tepki geldi. Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi kararın Ortadoğu’da barış sürecini yeniden canlandırma olasılığı konusunda tehlikeli sonuçları olacağını belirtti. Safadi Twitter’dan paylaştığı mesajında, bu bölgedeki Yahudi yerleşimlerinin hukuk dışı olduğunu ve ABD’nin bu kararının iki devletli çözümün sonu anlamına geldiğini yazdı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da bu sabah (19 Kasım) sosyal medyadan ABD ya da İsrail’in adını anmadan şöyle bir beyanda bulundu:
