Kömürlü iki termik santralin çalıştığı, beş kömürlü termik santralin daha kurulması planlanan Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde, Diler Holding’e ait Diler Elbistan Termik Santrali projesi hakkındaki ÇED Olumlu Kararı iptal edildi
Türkiye haftalardır kömürlü termik santralleri tartışıyor. Baca filtresi bulunmayan termik santrallere 2,5 yıl daha çalışma izni verilmesini öngören 50. madde, TBMM’ye sunulan torba yasa tasarısıyla birlikte kabul edildi ama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tasarıyı veto etti. Sonrasında kömürlü termik santrallerle ilgili madde TBMM Genel Kurulu’nda yeniden görüşülecek torba yasa tasarısından çıkarıldı. Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi’ye göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın veto kararı almasında etkili olan faktörlerden biri de Kahramanmaraş’taki termik santrallerin durumuydu. Selvi 4 Aralık tarihli yazısında Erdoğan’ın Kahramanmaraş’taki santrallerin filtresiz çalıştığını gösteren fotoğrafları görmüş, sonrasında Afşin-Elbistan Termik Santrali’ni işleten Çelikler Holding’in sahibi Tahir Çelik’e baca filtreleri konusunu sormuş ve tatmin edici bir yanıt alamamıştı.
50. madde tartışmaları sırasında sıklıkla anılan Kahramanmaraş’taki kömürlü termik santral projelerinden biri hakkında yargıdan iptal kararı geldi. Diler Holding tarafından Elbistan’da kurulması planlanan Elbistan (Akbayır) 400 MW Kömürlü Termik Santrali projesi (Diler Elbistan Termik Santrali adıyla da biliniyor) hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 29 Haziran 2018 tarihinde verdiği ÇED Olumlu Kararı, aralarında Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu’ndan yurttaşlar ile TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’nın da bulunduğu 88 davacı tarafından açılan davaya bakan Kahramanmaraş İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi.
Mahkeme bilirkişi raporunu esas aldı ve iptal kararı verdi
Kahramanmaraş İdare Mahkemesi’nde görülen dava kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda da projede kamu yararı bulunmadığı değerlendirmesi yer almıştı. Diler Elbistan Termik Santrali projesi hakkında bilirkişi heyetinin yaptığı en önemli tespit, santralin doğaya ve topluma etkileri değerlendirilirken, bölgede halihazırda çalışan kömüre dayalı termik santral projelerinin hesaba katılmadığını yönündeydi. Bilirkişi raporuna göre, Diler Elbistan Termik Santrali projesinin hava kirliliği etkileri değerlendirilirken, bütüncül etki analizi adı altında yalnızca bölgede kurulması planlanan bir başka termik santral projesi olan Elbistan Enerji Santrali’nin olası etkileri hesaba katılmıştı. Bir başka deyişle, hava kirliliği etkileri incelenirken 1984’ten beri faal olan Afşin-Elbistan A ve 2006’dan beri elektrik üreten Afşin-Elbistan B termik santrallerinin yarattığı kirlilik görmezden gelinmişti.
Santral projesinin bölgedeki sulama kooperatiflerine ait 16 su kuyusunu yutarak köyleri ve tarım alanlarını susuz bırakacağı da bilirkişi raporuna girmişti. Bilirkişi raporunda tüm bu sebeplerden ötürü, “Elbistan (Akbayır) 400 MW TES Entegre Projesine ait ÇED Raporu bir bütün olarak değerlendirildiğinde ÇED Olumlu Kararının üstün kamu yararı, yöre halkının bireysel menfaatleri, ekoloji ve sürdürülebilirlik açısından yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır” ifadeleri yer almıştı.
Bilirkişi raporunda aktarılanları dikkate alan Kahramanmaraş İdare Mahkemesi, 29 Haziran 2018 tarihli ÇED Olumlu Kararını, 1 Kasım 2019 tarihli kararıyla iptal etti.
Afşin C Termik Santrali projesinin ÇED süreci Ekim 2019’da durdurulmuştu
Elbistan (Akbayır) Kömürlü Termik Santrali projesine ait ÇED Olumlu Kararının iptali sonrasında, Kahramanmaraş’ın Afşin ilçesinde kurulması planlanan santrallerin sayısı dörde düştü. EÜAŞ tarafından kurulmak istenen Afşin C Termik Santrali hakkındaki ÇED süreci, 24 Ekim 2019’da düzenlenen İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) Toplantısı’nda proje hakkındaki itirazların ardından durdurulmuştu. Anadolu Enerji tarafından planlanan termik santral projesinde de ÇED süreci durdurulmuştu.
Böylelikle iki termik santralin faal olduğu Afşin’de, geriye planlama safhası süren dört yeni santral projesi kaldı. Ancak ÇED Olumlu Kararı iptal edilen projelerin yeni süreç başlatarak tekrar planlama safhasına geçebileceği, İDK aşamasında durdurulan ÇED süreçlerinin ise revizyonların ardından yeniden başlayabileceği unutulmamalı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Halihazırdaki santrallerden 17 bin erken ölüm
Greenpeace tarafından Mart 2019’da yayınlanan rapora göre, Afşin-Elbistan bölgesinde faal kömüre dayalı termik santrallerden kaynaklanan PM2.5 (2,5 mikrometre çapından daha küçük olan partiküller) ve NO2 (nitrojen dioksit) emisyonları yüzünden 1984’ten bugüne 17 bin erken ölüm meydana geldi. Greenpeace, aralarında Diler Holding’in planladığı termik santral projesi ile EÜAŞ’ın planladığı Afşin C Termik Santrali’nin de bulunduğu altı yeni santral projesinin Afşin’de faaliyete geçmesi halinde, santrallerin işletme ömrü sonuna kadar meydana gelecek erken ölüm sayısının 32 binin üzerine çıkacağını belirtmişti.
