Lübnan‘ın L’Orient-Le jour gazetesi, İdlib’de faaliyet gösteren insan kaçakçılarının çatışma bölgelerinden çıkmak isteyen sivilleri 3 bin dolar karşılığında Türkiye’ye kaçırdığını iddia etti. “İdlib’de sivillerin zor durumu insan kaçakçılarının yüzünü güldürüyor” başlığıyla verilen habere göre, Türkiye’ye kaçmak isteyen siviller sadece kaçakçılara değil, bölgeyi kontrol eden Hayat Tahrir el-Şam (HTŞ) örgütü üyelerine de rüşvet vermek zorunda kalıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, Suriye ordusunun Rusya desteğiyle aralık ayından bu yana devam ettirdiği İdlib operasyonunda, çatışma bölgelerinden kaçan sivillerin sayısı 900 bine ulaştı. Yerlerinden edilenlerin büyük bölümü, Türkiye sınırına doğru hareket ediyor. Diğer bölgelere gitmek neredeyse imkansız, çünkü İdlib’in neredeyse tamamı Suriye ordusunun kuşatması altında.
Habere göre, savaş bölgesinden kaçmak artık daha da zor. İnsan kaçakçıları da bu durumdan faydalanıyor. 2016’da bir kişiyi Türkiye sınırına götürmek için en fazla 100 dolar isteyen insan kaçakçıları şimdi 3 bin dolar talep ediyor. Gitmek isteyen siviller bu bedeli karşılayabilmek için her şeylerini satmak ya da borçlanmak zorunda.
Dergiye konuşan Zahi isimli bir insani yardım kuruluşu çalışanına göre, kaçmak isteyen siviller Facebook ve başka sosyal medya mecraları üzerinden insan kaçakçılarıyla kolaylıkla temasa geçebiliyor. Ardından pazarlık başlıyor. Kaçış güzergâhının zorluğu, fiyatta belirleyici oluyor. Dergiye konuşan yerel bir gazeteci olan Tarık, fiyatların 2 bin ile 3 bin dolar arasında değiştiğini söyledi. Habere göre insan kaçakçıları, sığınmacıların Türkiye sınırına inşa edilen duvardan tırmanarak geçmelerini de sağlıyor. Siviller insan kaçakçılarının yanı sıra, İdlib’i savunmaya çalışan HTŞ üyelerine de en az 50 dolar rüşvet ödüyor. Habere göre HTŞ, bu ödemeyi “vergi” olarak nitelendiriyor.
İnsan kaçakçıları, tehlike anında sivilleri yarı yolda bırakmaktan da çekinmiyor. Dergiye konuşan Hamza isimli bir İdlib’li, 30 kişilik bir grupla Türkiye sınırına giderken insan kaçakçıları tarafından terk edildiklerini anlattı. Yine de sınıra varmayı başaran grup, sınırı geçemedikten sonra bölgedeki bir mülteci kampına gitmek zorunda kalmış.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi verilerine göre, 2011-2019 arasında 76’sı çocuk, 38’i kadın toplam 422 Suriyeli, sınırı geçmeye çalışırken hayatını kaybetti.
