Avrupa’da koronavirüsün neden olduğu ölümlerin yarısı yaşlı bakımevlerinde gerçekleşiyor. 113 yaşındaki Maria Branyas, koronavirüsten en çok etkilenen Avrupa ülkeleri arasında yer alan, virüsün 230 binin üzerinde ölüme neden olduğu İspanya’da bir bakımevinde yaşıyor. İspanya’da yaşayan en yaşlı birey olan Branyas, aynı zamanda koronavirüsü atlatan en yaşlı insan. “Yaşlılar toplumun unutulmuş kesimi” diyor ve yaşlılara karşı tutumun değişmesi gerektiğini savunuyor.
İspanya’nın kuzeydoğusunda bir bakımevinde kalan Maria Branyas, 113. yaşını kutladıktan birkaç hafta sonra kendini kaldığı bakımevinde bir odaya kapatılmış, koronavirüsle mücadele ederken buldu. Tamamen iyileşen Branyas, bugüne kadar koronavirüsü atlatan en yaşlı insan olarak biliniyor ve yaşlıların toplumun unutulan kesimi olmaktan çıktığı, “yeni bir dünya düzeni” talep ediyor.
Koronavirüs, İspanya’da 5 binden fazla yaşlı bakımevine yayıldı. Tahminler, virüsün bu bakımevlerinde kalan 17 bin 500 kişinin ölümüne yol açtığı yönünde. Avrupa kıtasının genelinde de durum çok farklı değil. Mevcut veriler; Belçika, Fransa, İrlanda ve İtalya’da da koronavirüs kaynaklı ölümlerin yarısının yaşlı bakımevlerinde gerçekleştiğine işaret ediyor.
Maria Branyas’ın kaldığı bakımevi İspanya’nın kuzeyinde, Barselona’ya yaklaşık 120 kilometre uzaklıktaki Olot şehrinde bulunuyor. Mart ayının sonuna doğru, dünyanın her yerine yayılan koronavirüs, duvarları sarıya boyanmış bu bakımevine de ulaşmıştı. Korkularını, endişelerini bir kenara bırakan bakımevi çalışanları görevlerine devam etti. Ancak tablo korkutucuydu, virüs bakımevinde kalan 133 kişiden 17’sinin ölümüne sebep olmuştu.
Koronavirüs, 1918’deki İspanyol gribi salgını, iki dünya savaşı ve İspanya İç Savaşı gibi zorlu dönemleri görüp geçirmiş Branyas üzerinde ancak birkaç gün etkili olabildi. Ancak koronavirüs salgınının onda bıraktığı duygusal izler çok daha sarsıcıydı, çünkü yaşlıların toplumun bir köşesine itildiğini gözlemlemişti.
Kızının yardımıyla gazeteci Ashifa Kassam’ın sorularını yanıtladığı söyleşide Branyas, “Yaşlıların toplumun unutulan kesimi olduğu bu salgın sürecinde daha belirgin hale geldi. Bu insanlar hayatları boyunca mücadele ettiler. Bugün kaliteli bir hayat yaşayabilmek için hayallerinden vazgeçtiler. Bu dünyadan ayrılırken gördükleri muameleyi hak etmiyorlar” dedi.
İspanya’daki yaşlı bakımevlerinin durumu koronavirüs salgınından önce de parlak değildi
İspanya’da yaşlılara saygı göstermek gurur duyulacak bir davranış olarak kabul ediliyor. Ancak koronavirüs salgını İspanya’daki herkesi, personel ve parasal kaynak sıkıntılarının arkasına sığınan yaşlı bakımevlerindeki sorunlarla yüzleşmeye zorladı.
Koronavirüs salgınından önce, İspanya’da bazı bakımevlerinde kalan yaşlıların tuvalete gitmek ya da bir yudum su içebilmek için saatlerce beklemek zorunda kaldığını gösteren görüntüler kamuoyu ile paylaşılmıştı. Bazı bakımevi sakinleri hamamböceği ya da karınca istilasıyla boğuşurken, bazıları da sabun gibi temel temizlik maddelerinin bulunmamasından şikayet ediyordu.
Yaşlıların bakımevlerinde gördükleri kötü muameleyi bölge meclisinin gündemine taşıyan İspanyol siyasetçi Pablo Gómez Perpinyà, “Yalnızca salgın sırasında değil, son on yıldır yaşlılarımızın maruz kaldığı muamele bu. Yaşlılarımız virüsle de bu koşullar altında yüzleşmek zorunda kalıyor” diye konuştu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
İspanya genelindeki yaşlı bakımevlerinde durumun ne kadar kötü olduğu mart ayında ortaya çıktı. Ordu, bakımevlerini dezenfekte etmekle görevlendirildi ve İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, Telecinco kanalına yaptığı açıklamada, “Ordumuz, (bu dezenfekte çalışmaları sırasında) odalarında kaderine terk edilmiş, bazıları hayatını kaybetmiş yaşlılar buldu” dedi.
İspanya’da savcılar, bazı aile bireyleri ve akrabaların taleplerine kulak vererek, yalnızca bu ay içerisinde yaşlı bakımevlerine yönelik 140 soruşturma dosyası açtı. İspanya’daki yaşlı bakımevlerini temsil eden Federación Empresarial de la Dependencia Birliği, İspanyol esRadio kanalında bir açıklama yaparak, bakımevlerinin salgın süresince kapasiteleri dolan hastanelere destek olmak için koronavirüs hastalarını kabul ettiğini belirtti.
“Yaşlıyım, çok yaşlıyım, ama aptal değilim”
Neredeyse yirmi yıldır yaşadığı bakımevinde konuşan Maria Branyas, “Bir bakımevinde yaşamayı seçenler toplumdan kopmuş, uzaklaşmış olsa da hükümetler yaşlı bakımevlerine daha çok kaynak ve personel ayırmalı. Hepsinden önce hükümetler, yaşlılara evde bakım hizmetlerinde daha iyi standartlar sağlamalı” dedi.
Geçen yıl kızının yardımıyla oluşturduğu Twitter hesabıyla Branyas, sosyal medya kullanıcıları arasına katıldı. Branyas’ın profilinin açıklama kısmında “Yaşlıyım, çok yaşlıyım, ama aptal değilim” yazıyor. Branyas’ın profili, Gerontoloji Araştırma Grubu’nun da dikkatini çekti. Branyas’ın İspanya’da bilinen en yaşlı birey olduğu ve aynı zamanda dünya üzerindeki en yaşlı otuz insandan biri olduğu tespit edildi. Araştırma grubunun tuttuğu kayıtlar Branyas’ın bugüne kadar koronavirüsü atlatan en yaşlı insan olduğunu gösteriyor.
