Avrupa Birliği (AB) liderleri, haftalarca süren zorlu müzakerelerin ardından “dönüm noktası” niteliği taşıyan bir bütçe anlaşmasına vardı. AB üyesi Macaristan ve Polonya, birliğin fona erişim için ilk kez üyelerine hukukun üstünlüğüne saygı ilkesine uymayı şart koşmasının ardından mali yardım paketini veto etmişti. Bir süredir ülkelerinde yargı ve medyanın bağımsızlığını zedeledikleri gerekçesiyle AB soruşturmaları altında olan Budapeşte ve Varşova hükümetleri için bu önkoşul, AB fonlarından milyarlarca dolarlık kayıp anlamına gelebilirdi. Ancak AB dönem başkanlığını yıl sonuna kadar sürdüren Almanya, iki ülkeyi vetolarından vazgeçirecek bir formül buldu. Koronavirüs salgınından fazlasıyla olumsuz etkilenen bazı üye ülkeler için hayati önem taşıyan 2,2 trilyon dolarlık yardım fonunun önündeki engel de böylece kalkmış oldu.
Belçika’nın başkenti Brüksel’de yapılan Avrupa Birliği Liderler Zirvesi’nin ilk gününde tarafların yaptığı anlaşmayı, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel duyurdu. Michel, “Şimdi somut adımlar atmaya başlayabiliriz ve ekonomilerimizi yeniden inşa edebiliriz” dedi.
Bütçe anlaşmasına göre, AB liderleri birliğin sağladığı fonlara erişimin hukukun üstünlüğüne uygunluk bağlamında incelenmesinin ancak ve ancak AB anlaşmalarına uygun ve tarafsız bir şekilde yapılacağına, hedefin AB üyelerini cezalandırmaktan ziyade birliğin bütçesinin doğru kullanımı olduğuna dair bir beyannameye imza atacak.
Polonya ve Macaristan, yeni düzenlemenin pratikte uygulanmasını geciktirmek için Avrupa Adalet Divanı’ndan uygulamanın AB anlaşmalarıyla uyuşup uyuşmadığını incelemesini talep etme hakkına sahip. Böyle bir incelemenin tamamlanması ise iki yılı bulabilir. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, ülkesindeki bir televizyon kanalına konuyla ilgili verdiği demeçte, “Elbette bu hakkımızı kullanacağız. Bu tür yaptırımların anlaşmalara uygun olup olmadığını bilmek hakkımız” diye konuştu.
İngiltere Başbakanı Johnson: “Anlaşmasız Brexit ihtimali çok yüksek”
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, kabinesine Avrupa Birliği (AB) ile anlaşmasız bir Brexit ihtimaline hazırlıklı olmalarını söyledi. Muhafazakâr Parti’nin kıdemli üyeleri, parti lideri Johnson’a AB ile uzlaşma çağrısında bulunurken İngiltere Başbakanı, “ülkenin AB’nin yörüngesinde kilitlenme riski olduğunu” söyledi. Çarşamba akşamı (9 Aralık) Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yaptığı üç saatlik görüşmenin ardından konuşan Johnson, AB liderleriyle yüz yüze görüşmek için daha fazla yol katetmeye, Berlin’e ve Paris’e uçmaya hazır olduğunu ancak AB’nin mevcut teklifinin kabul edilemez olduğunu belirtti.
AB’nin Birleşik Krallık’a “ikizi gibi davrandığını” söyleyen Johnson, “Mesela AB pahalı bir el çantası almaya karar verirse İngiltere de pahalı bir çanta satın almak zorunda yoksa yüksek gümrük tarifeleriyle karşılaşacak” dedi. Ursula von der Leyen ise Johnson ile yaptığı görüşmeyi “canlı ve ilginç” olarak tanımladı ve tarafların pozisyonlarının birbirlerinden çok uzak olduğunu kabul etti. Taraflar olarak hafta sonunun ardından bir karara varacaklarını söyleyen von der Leyen, “Brexit müzakere ekiplerinin bu temel sorunları çözmek için derhal yeniden bir araya gelmeleri konusunda anlaştık” diye ekledi.
31 Aralık’ta tamamlanacak Brexit’in ardından Birleşik Krallık, üç hafta içinde AB’nin ticari yörüngesinden çıkacak. İngiltere’nin ticari faaliyetlerden enerji bağlantılarına varıncaya dek AB ile ilişkilerde yeni kuralları kabul etmemesi, koronavirüs salgınıyla mücadele edilen bu günlerde istenmeyen finansal zorlukları da beraberinde getirebilir.
Öte yandan, İngiltere’de iş dünyası Brexit ile ilgili net bir anlaşmaya varılamaması nedeniyle ve salgının da etkisiyle ülkedeki pek çok şirketin yeni koşullara hazırlıklı olmadığı, 1 Ocak 2021 itibarıyla bunun etkilerinin çok daha net bir şekilde görüleceği konusunda endişeli. İngiltere Parlamentosu’nun İş, Enerji ve Endüstriyel Strateji Komitesi Başkanı Darren Jones, 8 Aralık Salı günü iş dünyasının önemli temsilcileriyle görüştükten sonra yaptığı açıklamada “İngiltere’de işletmeler Brexit’te bir anlaşmaya varılmasını umarken pek çok sektörde şirketler kesintilerle karşılaşacak” dedi.
Jones, iş dünyasından isimlerin Birleşik Krallık’ta potansiyel gıda kıtlığından fiyat artışlarına, otomobil sektöründeki önemli maliyet artışlarından finansal hizmetlerle ilgili sıkıntılara kadar anlaşmasız Brexit’in çeşitli riskleri hakkında kendisini uyardıklarını da belirtti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Birleşik Krallık Küçük İşletmeler Federasyonu Uluslararası İlişkiler Sorumlusu James Sibley, ocak ayından itibaren pek çok sektörde, korkunç denilebilecek boyutlarda bozulmalar ve aksaklıklar beklediklerini söyledi.
Birçok işletme, Brexit’in AB ile anlaşmaya varılmadan gerçekleştirilmesi ihtimaline karşı ürünleri erkenden tedarik etmeye ve stok yapmaya çalışırken bazı işletme sahipleri, koronavirüs salgını kapsamında sınırların kapanacağı beklentisiyle daha fazla miktarda ürün siparişi veriyor. Hafta başında çok sayıda kamyon, İngiltere’nin güney kıyısındaki işlek Dover Boğazı Limanı’na ulaştı ve yaşanan yığılma nedeniyle limanda mahsur kaldı. Pek çok işletme sahibi, hafta sonunun ardından Londra ve Brüksel arasında bir anlaşmaya varılamaması halinde durumun daha da kötüye gitmesinden endişe ediyor.
