AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararıyla Kastamonu, Manisa, Mersin ve Ankara’daki bazı alanlar orman sınırları dışına çıkarıldı. Ormanlık alanların, orman sınırı dışına çıkarılmasını Medyascope’a değerlendiren İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay, “Bu kararlar ormanların giderek daha da parçalanmasına, küçülmesine yol açacak ve özellikle biyolojik çeşitliliği riske atacak” dedi.
Resmi Gazete’de 5 Ocak 2022 tarihinde yayımlanan cumhurbaşkanı kararına göre, Kastamonu ve Manisa’da 611 bin 848 metrekare orman alanı, Orman Kanunu’nun Ek 16. Maddesi gereğince orman sınırları dışına çıkarıldı. 6 Ocak 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kararda ise Ankara ve Mersin‘de 376 bin 494 metrekare büyüklüğündeki orman alanı, orman sınırları dışında bırakıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla orman sınırı dışına çıkarılan orman alanlarına ilişkin Medyascope’a konuşan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay, Türkiye’de ormanlık alanının orman sınırı dışına çıkarılması için yanmasına gerek olmadığını belirterek, “Orman Kanunu’nun 16 ve 17. maddeleri, zaruret ve kamu yararı olması, maden, enerji ve diğer bazı uygulamalar için ormanlık alanların orman sınırı dışına çıkarılmasına izin veriyor” dedi.
Son dört yılda toplam 684 hektar alan orman sınırı dışına çıkarıldı
Resmi Gazete’de yayımlanan son iki kararın yanan ormanlık alanlar için olmadığını vurgulayan Tolunay, bu kararların 2018 yılında Orman Kanunu’na eklenen ek 16. maddeyle ilişkili olduğunu aktardı. 6 Ocak 2021 tarihinde yayımlanan “Orman Sınırları Dışına Çıkarma İşlemlerine İlişkin Yönetmelik” ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın belirlediği alanların orman sınırları dışına çıkarılması konusunda cumhurbaşkanına yetki verildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu yetkiyi beş kez kullandı ve toplam 684 hektar alan orman sınırı dışına çıkarıldı.
“Bu kararlar anayasaya aykırı”
Öte yandan üzerinde ağaç bulunmayan, taş ve kayadan oluşan orman alanlarının, yerleşime uygun olduğu gerekçesiyle orman sınırı dışına çıkarıldığı aktaran Prof. Dr. Tolunay, “Bugüne kadar beş cumhurbaşkanı kararı, bir kere de Bakanlar Kurulu kararıyla toplam altı kere Orman Kanunu’nun ek 16. maddesiyle orman dışına çıkarma uygulamaları yapıldı. Ancak bu kararlarda riskler var. Birincisi, orman sınırı dışına çıkarılan alanların gerçekten orman niteliğini kaybedip kaybetmediği belli değil. Cumhurbaşkanı kararında, orman vasfını kaybettiği gerekçesiyle mi çıkarılıyor yoksa taşlık, kayalık alanlar mı orman sınırı dışına çıkarılıyor, belli değil. İster yerleşime uygun alanlar çıkarılsın, isterse orman vasfını kaybetmiş alanlar çıkarılsın bu durum anayasanın 169. maddesine aykırı” diye konuştu.
“Ormanlık alanların neden orman sınırı dışına çıkarıldığı belli değil”
Orman alanlarının kendiliğinden orman vasfını kaybetmediğini, anayasaya göre bir şekilde orman vasfı kaybettirildiyse, ormanlık alanları tahrip eden kişilere ceza verilmesi gerektiğini vurgulayan Tolunay, 2018 yılında getirilen ek 16. maddeyle bu alanların ormanlık sınırı dışına çıkarıldığını belirterek, mevcut kararlardaki riskleri şöyle anlattı: “Cumhurbaşkanı kararıyla orman dışına çıkarılan bu alanlar, işgal alanları mı, yoksa işgal edilmemiş -ki bu daha tehlikeli- yerleşime uygun olarak nitelendirilen alanlar mı? Bir yerin orman olması için üzerinde ağaç olup olmadığına bakılmaz, orman içinde açıklıklar, taşlık, kayalık alanlar özellikle biyolojik çeşitlilik için oldukça önemlidir.”
Kararlarda eksiklikler var
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Cumhurbaşkanı kararlarındaki diğer bir eksikliğin ise ek 16. madde de yer alan, “Orman alanları dışına çıkarılan miktarın iki katı kadar alan Hazine’den Orman Bakanlığı’na devredilir. Buralarda da yeni ormanlar kurulur” hükmünün uygulanmaması olduğunu aktaran Tolunay, şunları söyledi: “Bu hüküm cumhurbaşkanı kararlarında yok. Bugüne kadar yapılan uygulamalarda da orman sınırı dışına çıkarılan alanların iki katı kadar alan tahsis edilip edilmediği de belli değil. Bu duruma zaten 2019-2020 Sayıştay raporlarında da değinilmiş.”
“Yerleşim alanları ile ormanlık alanların iç içe olmaması gerekiyor”
Orman sınırı dışına çıkarılan alanların yerleşim alanı ilan edilmesinin çok büyük riskler oluşturduğunu vurgulayan Tolunay, Türkiye’nin geçen yaz yaşadığı orman yangınlarını hatırlattı: “Ormanla yerleşim alanlarının iç içe olmaması gerekiyor. Buna hiç dikkat edilmiyor. Bu durum orman sınırından çıkarılan alanlarla kalmaz. İlerleyen zamanlarda yerleşim alanları için elektrik nakli, doğalgaz boru hatları gibi altyapı çalışmaları için kamu yararı ve zaruret var denilerek ormanlarda altyapı çalışmalarına izin verilebilir. Bu gibi kararlar ormanların giderek daha da parçalanmasına, daha da küçülmesine ve özellikle de biyolojik çeşitliliği riske atacak türde çalışmalardır.”
