KONDA Araştırma ve Danışmanlık ile Uluslararası Şeffaflık Derneği, Türkiye kamuoyunun yolsuzluk olgusuna ilişkin düşünce ve deneyimlerini ölçmek için bir araştırma yaptı. Araştırma sonuçları bugün (21 Nisan) gazeteciler ile paylaşıldı. Raporun sunumunu Uluslararası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan yaptı. Araştırmanın sonuçlarına göre AKP seçmeninin yüzde 19’u, MHP seçmeninin yüzde 46’sı hükümeti yolsuzlukla mücadele konusunda başarılı bulmuyor. Muhalefet partilerinin seçmenlerinde ise bu oran yüzde 97’ye kadar yükseliyor.
KONDA Araştırma ve Danışmanlık ile Uluslararası Şeffaflık Derneği araştırmayı 14-17 Ocak 2022 arasında 2 bin 780 kişiyle telefonla yaptı. Araştırmaya katılanların yüzde 49’unu kadınlar, yüzde 51’ini erkekler oluşturdu. Katılımcıların yüzde 3’ünü 15-17 yaş, yüzde 30’unu 18-32 yaş, yüzde 34’ünü 33-48 yaş yüzde 33’ünü ise 49 yaş ve üzerindekiler oluşturdu. Hayat tarzı kümlerine göre ise katılımcıların 35’i kendini “modern”, yüzde 42’ü “geleneksel muhafazakâr”, yüzde 23’ü ise “dindar muhafazakâr” olarak tanımladı.
Dindarlık seviyesi arttıkça yolsuzluk algısı azalıyor
Medyascope’a konuşan Uluslararası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, araştırma sonuçlarına göre dindarlık seviyesinin arttıkça dini kurumlar ve diyanette yolsuzluk yapıldığı algısının azaldığını söyledi. Özarslan, dindar kesimde bu algının zayıf olmasının nedenin ise dindarların eğitim durumu ve devlet kurumlarında daha az görev almalarından dolayı olabileceğini söyledi. Dindar muhafazakârların sadece yüzde 19’u dini kurumlar ve Diyanet’te yolsuzluk yapıldığını düşünürken bu oran geleneksel muhafazakarlarda yüzde 31, modernlerde ise yüzde 57.
Toplumun genelinde son iki yılda yolsuzluğun arttığı fikri hâkim
Raporun sonuçlarına göre, iktidar ve muhalefet partilerinin seçmenleri arasında gözle görülür bir fark var. AKP seçmeninin yüzde 44’ü, MHP seçmeninin yüzde 63’ü Türkiye’de yolsuzluğun arttığını düşünüyor. CHP seçmeleri arasında bu oran yüzde 97, İYİ Parti seçmeleri arasında yüzde 91, HDP seçmenler arasında ise yüzde 92. Kararsızların yüzde 78’i son iki yılda Türkiye’de yolsuzluğun arttığını düşünüyor.
Her üç kişiden ikisi yolsuzluğun artacağını düşünüyor
Katılımcıların yüzde 74’ü yolsuzluğun son iki yılda arttığını düşünürken yalnızca yüzde 16’sı buna katılmıyor. 2016 yılındaki araştırmada toplumun yüzde 55’i yolsuzluğun arttığını düşünürken, beş yıl içinde bu oran yaklaşık yüzde 20 arttığı görülüyor. Muhalefet partlerinin seçmenlerinin neredeyse tamamı yolsuzluğun arttığını düşünürken, AKP seçmenleri yüzde 44 oranında, MHP seçmenleri ise yüzde 63 oranında yolsuzluğun arttığını düşünüyor. Araştırmaya göre her üç kişiden ikisi önümüzdeki iki yılda Türkiye’de yolsuzluğun daha da artacağını düşünüyor.
Katılımcılara göre en az yolsuzluk yapılan kurum ordu
Rapora göre kendini “dindar muhafazakâr”, “geleneksel muhafazakârlar” ve “modern” olarak tanımlayanların tamamına göre en az yolsuzluk yapılan kurumu ordu. Başka bir çarpıcı veri ise dindarlık seviyesinin artmasıyla dini kurumlar ve diyanette yolsuzluk yapıldığı algısının azalması. Buna göre, dindar muhafazakârların sadece yüzde 19’u dini kurumlar ve Diyanet’te yolsuzluk yapıldığını düşünürken, bu oran geleneksel muhafazakarlarda yüzde 31, modernlerde ise yüzde 57.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Yolsulzuk iddiaları gençlerin oyunu belirliyor
Raporun sonuçlarına göre 15-17 yaş arasındaki henüz oy vermek için sandığa gitmemiş gençlerin yüzde 88’i ve 18-32 yaş arasındaki gençlerin ise yüzde 83’ü oy verecekleri parti hakkında çıkacak olası bir yolsuzluk iddiasının sandıkta verecekleri karar üzerinde etkili olacağını söylüyor. Yine 18-32 yaş aralığındaki gençlerin yüzde 76’sı son iki yılda yolsuzluğun arttığını, yüzde 67’si önümüzdeki iki yıl içinde artacağını düşünürken, yüzde 62’si de hükümeti başarısız buluyor.
Her 10 kişiden 8’i yerel yönetimlerde yolsuzluk olduğunu düşünüyor
Yerel yönetimler/belediyelerde yolsuzluk olup olduğu algısına dair en dikkat çeken durum yaş gruplarında ortaya çıkıyor. 15-17 yaş arasındaki her iki kişiden biri yerel yönetimler/ belediyelerde yolsuzluk olduğunu veya çok yolsuzluk olduğunu düşünürken, 18 yaş ve üzeri tüm yaş kümelerinde bulunan her 10 kişiden 8’i bu algıya sahip. HDP seçmeninde bu oran yüzde 95 iken, diğer muhalefet partilerinin seçmelerinde yüzde 80’ler seviyesinde. AKP seçmeninde bu oran yüzde 64 iken, MHP’de yüzde 75 civarında. Kararsız seçmenin yüzde 83’ünde de belediyelerde yolsuzluk olduğuna dair inanç yüksek.
Araştırmaya göre en çok yolsuzluk yapılan alan ihaleler
Araştırmaya göre toplumun yüzde 82 gibi büyük bir çoğunluğu siyasi partilerin yolsuzluğa bulaşmış olduğunu düşünüyor. Katılımcıların yüzde 57’si gümrük ve dış ticareti, yüzde 53’ü vergi daireleri, yüzde 53’ü ise ruhsat ve imar işlemi yapan kurumları kamuda en çok yolsuzluk yapılan alanlar olarak görüyor. Bu üç alanı yüzde 47 ile tapu daireleri, yüzde 44 ile yargı, yüzde 43 ile hazine ve para politikaları, yüzde 40 ile eğitim takip ediyor.
Katılımcıların görece daha çok güvendiği alanlar ise dini kurumlar, Diyanet, sağlık, emniyet ve iç güvenlik. Toplumun üçte bir bu kurumlar ve alanlarda yolsuzluk yapıldığını düşünüyor. Katılımcıların sadece yüzde 17’si orduyu kamuda en az yolsuzluk yapılan alanlardan biri olarak görüyor. Yüzde 85’i ihaleleri en çok yolsuzluk yapılan alan olarak görürken, bunu yüzde 83 ile gümrük işlemleri ve yüzde 82’i ile imar ve ruhsat işlemleri takip ediyor.
Muhalefet partilerinin seçmenleri hükümeti yolsuzlukla mücadelede başarılı bulmuyor
Araştırmaya göre AKP seçmeninin yolsuzluk algısı diğer partilere göre oldukça farklı bir eğilim gösteriyor. AKP seçmeninin yüzde 19’u hükümeti yolsuzlukla mücadele konusunda başarısız bulurken, MHP seçmeninin yüzde 46’sı böyle düşünüyor. Muhalefet partilerinin seçmenlerinde ise hükümeti yolsuzlukla mücadele konusunda başarılı bulanların oranı oldukça az. CHP seçmeninin yüzde 86’sı, HDP seçmeninin yüzde 85’i, İYİ Parti seçmeninin ise yüzde 91’i hükümeti yolsuzlukla mücadele konusunda başarısız buluyor. Kararsızlar arasında ise bu oran yüzde 60.
