Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

BDDK’dan “sermaye kısıtlaması” kararına açıklama: TL kredi kullanımı kıstasları detaylandırıldı, eleştirilere yanıt verildi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 24 Haziran Cuma akşamı piyasalar kapandıktan sonra duyurduğu bankalardan TL kredi kullanımına kısıtlama getiren kararına ilişkin kapsamlı bir açıklama yaptı. 27 Haziran Pazartesi günü piyasaların açılmasıyla birlikte, dövizin izleyeceği seyir ve piyasanın BDDK kararına tepkisi konusunda farklı yorumlar yapılmış ve karar “bir tür sermaye kontrolü” olarak değerlendirilmişti.

BDDK’nın cuma günü aldığı karara göre şirketler TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK’nın getirdiği sınır kadar döviz varlığına sahip olmak zorunda. Sınır ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL’yi aşmaması. Eğer 15 milyon TL’yi aşıyor veya şirketin cirosu ile aktif büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi varsa bu şirketler TL kredi kullanamayacak. 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise sınırı aşmama sözü vererek TL kredi kullanabilecek.

BDDK’nın sekiz sayfalık açıklamasının başlangıcında bu kararın neden alındığına ilişkin olarak bir değerlendirme yapılırken, daha sonra TL kredi kullanımının işleyişine ilişkin bilgilere yer verildi. Kararın neden alındığına ilişkin belirtilen gerekçe şöyle:

“Bilindiği üzere Kurumumuz tarafından daha önce bankalara, kredilerin kullandırım amacına uygun olmayan işlemlerin gerçekleştirilmesinde kullanılmasının engellenmesi için azami özenin gösterilmesi yönünde talimatlar verilmişti. Ancak bazı şirketlerin, döviz borcu ya da döviz yükümlülüğü olmamasına hatta döviz pozisyon fazlası bulunmasına rağmen, TL kredi kullanarak döviz alımı gerçekleştirdikleri ve döviz pozisyonu tuttukları görülmüştür. Yani üretime, istihdama, yatırıma gitmesi gereken uygun koşullu TL ticari kredi kaynakları, gerçek bir ihtiyaç olmadığı halde bazı şirketlerce döviz alımı amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Bu itibarla, finansal istikrarın güçlendirilmesi ve kaynakların daha verimli ve üretken alanlarda kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını ve kredilerin amacına matuf bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla gerekli görülen bir makro ihtiyati tedbir olarak 24.06.2022 tarihli ve 10250 sayılı Kurul Kararı (Karar) alınmıştır.” 

Hesaplamalarda kullanılacak döviz kuru, hesaplama tarihindeki Merkez Bankası “döviz alış kuru” olacak. 

Kararın kapsamı

BDDK, kararın uygulanmasına ilişkin yaşanabilecek tereddütlerin giderilmesi için bu açıklamanın yapıldığını belirterek, “Karar Kapsamına Dahil Olma Şartları ve Kapsama Dahil Olunmayan Haller” başlıklı bölümde şu görüşlere yer verdi:

“1. 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca bağımsız denetime tabi bir şirket(Şirket) olması,  

2. Şirketin YP nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatın) TL karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması,  

3. Şirketin YP nakdi varlıkların TL karşılığının; aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması. 

Herhangi bir şirketin bu Karar kapsamına girebilmesi yukarıdaki her 3 şartın birden sağlanması gerekmektedir. 

1. şartın sağlanmaması halinde, yani bir şirketin ilgili mevzuat uyarınca bağımsız denetime tabi bir Şirket statüsünde olmaması durumunda söz konusu şirket bu Karar kapsamına girmeyecektir.

1.şart sağlanmasına rağmen, 2.şartın sağlanmaması halinde de, yani bir Şirketin YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi geçmemesi durumunda da kredi kullandırılmasına ilişkin herhangi bir kısıtlama olmayacaktır. 

1. ve 2. şart sağlanmasına rağmen, Şirketin YP nakdi varlıklarının TL karşılığının, Şirketin aktif toplamının ya da son 1 yıllık satış hasılatının(büyük olan baz alınacaktır) yüzde 10’unu aşmaması halinde de kredi kullandırılmasına ilişkin herhangi bir kısıtlama olmayacaktır. 

Kredi kullanma halleri

Gerçek kişiler ile gerçek kişi şirket ortaklarının bu karar kapsamına girmediği, açıklamada belirtildi. Ayrıca, yabancı para karşılıkları 15 milyon TL’nin altında kalan ve kredi kullanma imkanına sahip olan şirketlerin neler yapacaklarına ilişkin de açıklamada şu bilgiler yer aldı:

“Kapsama Dahil Olmayan Şirketlerin Durumu: YP (Yabancı Para) nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan Şirketler Karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olmayacaktır. Ancak, bu Şirketlerin kredi başvuru tarihi itibarıyla,  Mevcut YP nakdi varlıkları ile en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmeleri, Kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını ya da aşsa bile aktif toplamından ya da son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde onunu geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmeleri,  Söz konusu beyan ve taahhüdün banka tarafından kontrolünün sağlanmasını teminen Şirketlerin her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmeleri gerekmektedir.”

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.