Kamuoyunda tartışmaya neden olan ötanazi maddesiyle, sokaktaki sahipsiz hayvanların öldürülmesinin önünü açan “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” toplumun farklı kesimlerinden gelen itirazlara rağmen TBMM’ye sunuldu. Teklifin 17 Temmuz’dan itibaren Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor. Süreç devam ederken teklife karşı çıkanlar Türkiye’nin dört bir yanında protesto eylemlerini sürdürüyor.
31 Mart Yerel Seçimleri sonrası gündeme gelen ve sokak hayvanlarına ötanazi yolunu açan “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) tarafından TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu’na sevk edilen yasa teklifindeki maddeler, 17 Temmuz 2024’te komisyonda tek tek ele alınacak ve komisyondan geçerse TBMM Genel Kurulu’na sunulacak.
Teklifte sağlıklı hayvanlara da ötanazi yapma yetkisi veriliyor
Sokakta sahipsiz kalan hayvanların öldürülmesinin önünü açan maddenin de aralarında olduğu 17 maddelik teklifin geri çekilmesini talep eden, hayvan hakları savunucuları, ve sivil toplum kuruluşları protestolarını sürdürürken, hafta sonu da CHP’li belediye başkanları ve milletvekilleri sosyal medya üzerinden protestolara destek verdi.
Yetkiler belediyeye bırakılacak
AKP’li milletvekillerinin hazırladığı teklif, sahipsiz hayvanlar ile ilgili önemli değişiklikler öngörüyor. Teklifin en tartışmalı maddesi ise kuduz, bulaşıcı hastalık veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan sahipsiz hayvanlara belirli şartlar altında “ötanazi” uygulanmasının yasal hale getirilmesi.
TBMM AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, yapılan değişiklikle sokak hayvanlarıyla ilgili yetkilerin belediyelere bırakıldığını söyledi:
“Bakım, beslenme noktasında iyi örnekleri olan belediyeler olduğu gibi kanunun açık emrine rağmen maalesef bütçeyi kullanmayan, yeterli çalışma yapmayan mahalli idarelerimiz var. Bu uygulamayı yapmayanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis yaptırımı öngörüyoruz.”
Komisyon kimlerden oluşuyor, başkanı kim?
Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda toplam 27 üyeden oluşuyor. Eski Tarım Bakanı Vahit Kirişçi’nin başkanlığındaki komisyonda büyük çoğunluk 13 üyeyle AKP’de. Kalan 14 üyenin ise 6’sı CHP’li, 3’ü DEM Partili, 2’si MHP’li, 2’si İYİ Partili. Saadet Partisi komisyonde 1 üye ile temsil ediliyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
- AKP’li üyeler: Adem Korkmaz, Ruken Kilerci, Abdullah Doğru, Hasan Çilez, Cantürk Alagöz, Mehmet Baykan, Faruk Kılıç, Yakup Otgöz, Süleyman Özgün, Lütfü Bayraktar, Hikmet Başak, Mestan Özcan
- CHP’li üyeler: Ayhan Barut, Orhan Sarıbal, Bekir Başevirgen, Ömer Fethi Gürer, Barış Karadeniz, İlhami Özcan,
- MHP’li üyeler: Muharrem Varlı, Hilmi Durgun
- DEM Partili üyeler: Sinan Çiftyürek, Ferit Şenyaşar, Nejla Demir
- İYİ Partili üyeler: Ünal Karaman, Turan Yaldır
- Saadet Partili üyeler: Şerafettin Kılıç
Muhalefet partileri yasa teklifine “hayır” diyecek
Başta CHP olmak üzere DEM Parti, İYİ Parti ve Saadet Partili üyelerin, teklife “hayır” demesi bekleniyor.
CHP Niğde Milletvekili ve komisyon üyesi Ömer Fethi Gürer, iktidarın sahipsiz sokak hayvanlarının uyutulmasına yönelik getirmek istediği düzenlemeye karşı olduklarını söyledi.
Öncelikle 2004 yılında çıkarılan kanundaki “kısırlaştır-aşıla-yerine bırak” düzenlemesinin 20 yıldır uygulanmadığına dikkat çeken Gürer, bin 393 belediyeden bin 200’de bakımevi olmadığına vurgu yaptı.
DEM Parti de söz konusu yasal düzenleme teklifine karşı komisyonda “hayır” diyecek. Kurulduğu günden bu yana parti geleneklerinin “yaşa-yaşat” üzerine inşa edildiğini belirten DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Ferit Şenyaşar, sokak hayvanlarının öldürülmesini öngören bir düzenlemeye “evet” demeyeceklerini söyledi.
Saadet Partisi Antalya Milletvekili ve komisyon üyesi Şerafettin Kılıç, komisyon görüşmeleri öncesinde kendilerinin de bir çalışma hazırladığını, bu çalışmayı komisyonda önerge olarak sunacaklarını söyledi.
Yasa teklifinde neler var?
Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacak yasa teklifinde yer alan önemli düzenlemeler şöyle:
- Hayvanları Koruma Yasası’ndaki “öldürülme” ifadesi, “hayvanların ötanazisi” şeklinde değiştiriliyor.
- Bakımevine alınan hayvanlardan saldırgan olan, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara yerel yönetimlerce ötanazi yapılacak.
- Ancak sahipsiz hayvan popülasyonunun, kamu güvenliği açısından tehlike oluşturması veya hayvandan hayvana ya da hayvandan insana bulaşan hastalıkların görülmesine, su kaynaklarının, yaban hayatının ve biyolojik çeşitliliğin zarara uğramamasına sebebiyet vermesi halinde belediyeler, ötanazi yapabilecek.
- Hayvanları Koruma Yasası’nda yer alan, “tıbbi gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç, yumurtalarına zarar verebilecek suni müdahaleler yapma, yabancı madde verme” yasağı da kaldırılıyor. Böylece, hayvan popülasyonunu azaltmak için sağlıklı hayvanlara da “ötanazi” yapılmasının yolu açılıyor
- Mevcut yasadaki “yakala-kısırlaştır-sal” yöntemi terk edilerek “yakala-kısırlaştır-tut-sahiplendir” metoduna geçiliyor.
- Bakımevlerine alınan hayvanlar, Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek, rehabilite edilenler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılacak.
- Sahipli hayvanını sokağa terk edenlere yönelik idari para cezaları artırılırken, bakımevlerindeki hayvanları başka bir yere bırakan belediyelere de yaptırım uygulanacak. Bu çerçevede hayvanını sokağa terk edenlere 60 bin lira, barındırılan hayvanı sokağa terk eden belediyelere de hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek.
- Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.
- Sokak köpekleri için gerekli kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile hayvanlar için ayrılan kaynağı başka amaçlarla kullanan belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.
- Belediyeler bütçeden kaynak ayıracak
- Yasa teklifi uyarınca belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.
