Türkiye’deki anayasa değişikliği referandumunu izleyen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcileri, düzenledikleri basın toplantısında, referandumla ilgili ön raporu açıkladı. AGİT temsilcilerine göre Türkiye’de 16 Nisan’da düzenlenen referandum, uluslararası standartların gerisinde kaldı.
AGİT temsilcileri düzenledikleri basın toplantısında, referandum süreciyle ilgili çok sayıda eleştiri dile getirdi. AGİT bünyesindeki “Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti” adına konuşan Tana de Zulueta’nın açıkladığı ön raporda; referandumda iki tarafın eşit şartlarda yarışmadığına dikkat çekilirken, özellikle medyanın büyük kısmının, anayasa değişikliğine “hayır” diyen tarafa çok az yer vermesi ve devlet kaynaklarının “evet” lehine kullanılması eleştirildi. Gözlemcilerin eleştirisini alan diğer konular ise; referandumun OHAL ortamında düzenlenmesi ve “hayır” diyenlerin terörizmle bir tutulmasına yönelik söylem oldu.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), mühürsüz oy pusulalarının geçerli sayılmasına yönelik kararına da AGİT’in ön raporunda yer verildi. YSK’nın söz konusu kararının “kanunlara aykırı” olduğu belirtilirken, kararın önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığına vurgu yapıldı. Ayrıca anayasa değişikliğine konu olan 18 maddenin tek tek değil bütün halinde oylanması da AGİT raporunun eleştirdiği başka bir nokta oldu.
AGİT gözlemcileri sonuç olarak, anayasa değişikliği referandumunun uluslararası standartların gerisinde kaldığı kanısına varırken, hukuki altyapının gerçek bir demokratik yarış için yeterli olmadığı görüşüne yer verildi.