Macaristan’da parlamento, koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) koşullarının belirsiz bir süre için uzatılmasını öngören yasa tasarısını oylamaya hazırlanıyor. Kabul edilmesi halinde sözkonusu tasarı, Başbakan Viktor Orban’a kanun hükmünde kararnamelere imza atarak ülke yönetiminde en yetkili isim olma hakkını tanıyacak. Uzmanlar ve sivil toplum örgütleri ise hukukun üstünlüğü ilkesini çiğnediği gerekçesiyle tasarıya tepki gösteriyor.
Macaristan Parlamentosu’nda 11 Mart Çarşamba günü alınan kararla koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında olağanüstü hal ilan edilmiş, salgının yayılmasını önlemek amacıyla ülke çapında önlemler alındığı, üniversitelerde ve okullarda eğitime ara verildiği duyurulmuştu. OHAL kapsamında alışveriş merkezleri, restoran ve kafelerin saat 15.00’e kadar hizmet vermeleri, yalnızca gıda temin edilen marketler ile eczanelerin saat 15.00’ten sonra da hizmet vermesi kararlaştırılmıştı. Eğlence merkezleri, tiyatro ve sinemaların kapatılması, spor müsabakalarının seyircisiz olarak sürdürülmesi de Macaristan’da devam eden olağanüstü hal kapsamında alınan önlemler arasında yer alıyor.
Başbakan Orban: “Macaristan, koronavirüs ile mücadele kapsamında geniş önlemlerin alınacağı uzun bir sürecin henüz başında”
15 gün süreyle geçerli olması planlanan OHAL süresinin sonuna yaklaşırken Macaristan Parlamentosu bu sürenin uzatılmasını ve Başbakan Viktor Orban’ın belirsiz bir süre için kanun hükmünde kararnamelerle ülke yönetiminde en yetkili isim olmasını öngören yasa tasarısını oylamaya hazırlanıyor. Mecliste yaptığı konuşmada “Macaristan, koronavirüs ile mücadele kapsamında geniş önlemlerin alınacağı, uzun bir sürecin henüz başında” diyen Orban’a destek açıklamaları ise Hükümet Sözcüsü Zoltán Kovács’tan geldi.
“Tasarıyı özgür medyaya tehdit olarak gösterme girişimleri önyargılı ve sorumsuz bir davranış” diyen Kovács, tasarının OHA koşullarını belirsiz bir süre için uzatmasının gerekçesini ise “parlamento üyelerinin sağlık durumunun yeni bir meclis oturumuna engel olması halinde dahi koronavirüs salgını ile mücadelede ülke çapında gerekli önlemlerin alınabilmesi” şeklinde açıkladı.
Orban pandemi tehdidini sınırsız güç elde etmek için mi kullanıyor?
Macaristan parlamentosu belirsiz bir süre için OHAL koşullarının uzatılmasını gündemine alırken, aralarında İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Macar Helsinki Komitesi gibi sivil toplum örgütlerinden temsilcilerin de bulunduğu isimler, sözkonusu yasa tasarısına demokrasiyi ve hukukun üstünlüğü ilkesini tehdit edeceği gerekçesiyle karşı çıkıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Lydia Gall, ülkede tartışılan olağanüstü hal tasarısının kabul edilmesi halinde referandum, yerel seçimler ve genel seçimlerin askıya alınacağını belirtiyor ve bu durumu “demokratik özgürlüklere açık ve net bir tehdit” olarak tanımlıyor.
Gall ayrıca, “Yasa tasarısı yeni suçlar da yaratmaktadır, örneğin ‘yanlış bilgi’ ya da ‘çarpıtılmış haberler’ yayınlayan herkes beş yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir” diyor ve hükümetin bu tasarı ile ülkede halihazırda zedelenmiş olan basın özgürlüğüne daha çok zarar vererek ülkedeki eleştirel sesleri susturmayı amaçladığı ihtimali üzerinde duruyor.
Koronavirüs hakkında yanlış bilgi yayılmasına neden olanların yanı sıra olası karantina kararlarına uymayan bireylerin de bazı durumlarda sekiz yıla varabilecek sürelerle hapis cezasına çarptırılabileceğini belirten Gall, bu tür uygulamaların ceza kanununa kalıcı olarak eklenecek olmasının ve acil durum sona erdiğinde de gelecekte benzer uygulamalara neden olabilecek emsaller oluşturmasının, Macaristan’da demokratik uygulamaları ve yargı bağımsızlığını tehdit edeceğini savunuyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Hükümetin sınırsız yetkiye sahip olmasının “kabul edilemez” olduğunu belirten Macaristan Helsinki Komitesi Eşbaşkanı Márta Pardavi de “Mevcut taslak tam olarak bunu hedefliyor. Temel olarak Macaristan hükümetine ucu açık bir manda yetkisi veriyor” diye konuşuyor.
Macaristan’da hızla artan koronavirüs vakaları olağanüstü hal koşullarının sürdürülmesine ortam hazırlıyor olabilir
Cumartesi 18, Pazar günü ise 28 kişinin daha koronavirüs test sonuçlarının pozitif çıkmasıyla beraber vaka sayısı iki günde 167’ye yükseldi. Ülkede koronavirüs yüzünden ölenlerin sayısı da üçten yediye yükseldi.
Macaristan’da bugüne kadar 5515 kişiden örnek alındı, bunlardan 167’si pozitif sonuç verdi. Hastanelerde karantina altında olan 101 kişinin yanı sıra, yaklaşık 4000 kişinin zorunlu olarak evlerinde karantina altında bulundurulduğu biliniyor.
Gün geçtikçe yükselen vaka ve ölüm sayısına işaret eden hükümet yetkilileri, OHAL koşullarının sürdürülmesinin gerekliliğinin altını çizerken, sivil toplum örgütleri ülkede demokrasinin işleyişinin zarar görmesinden endişe ediyor.
