Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) başkanlık yarışının galibi Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden oldu. Resmi olmayan sonuçlara göre ABD’nin 46. başkanı olarak seçilen Biden ve ekibi, Trump yönetiminden devralacakları Oval Ofis’te geçiş sürecinin nasıl görüneceğine ilişkin bazı detayları, hazırladıkları resmi internet sitesi üzerinden paylaştı.
Joe Biden ve yardımcısı Kamala Harris’in ocak ayında Trump yönetiminden görevi devralmaları bekleniyor. Biden ve Harris, Beyaz Saray’daki ilk günlerinden itibaren üzerinde çalışmaya başlayacakları dört temel maddeyi, “koronavirüs salgını, ekonomik iyileşme süreci, ırksal adalet ve iklim değişikliği” olarak açıkladı. İnternet sitesindeki açıklamada, “Temelleri bu geçiş sürecinde atılacak olan Biden-Harris yönetimi, güçlü ve kapsayıcı bir orta sınıfı yeniden inşa eden ve geleceğe yönelik güçlü bir ekonomiyle adil ve eşitlikçi bir iyileşme sürecine öncülük edecek” denildi.
Joe Biden, Beyaz Saray’daki ilk gününde Birleşmiş Milletler’e (BM) hitaben kaleme alacağı bir mektupta, ABD’nin iklim değişikliğiyle mücadelede küresel çabalara yeniden dahil olma talebini dile getireceğini belirtti. Biden, Trump yönetiminin aldığı Paris Anlaşması’ndan çekilme kararını tersine çevirerek ABD’nin yeniden 174’ten fazla imzacı ülkenin arasına katılmasını hedefliyor. Ayrıca Biden, göreve başlar başlamaz atayacağı “ulusal tedarik zinciri komutanı” ve salgının takibi için oluşturacağı “test kurulu” ile koronavirüsle mücadelede etkili adımlar atma sözü verdi.
Biden, ABD’deki hükümet çalışanlarının sendikalaşma haklarını da iade edeceğini söyledi. Biden ayrıca, çok sayıda insanın barınma hakkından mahrum olduğu ülkede evsizlik, sokakta kalma problemleriyle ilgili daha etkili bir mücadele başlatma ve savaştan kaçan daha fazla mülteciyi ABD topraklarına kabul etme sözü verdi. Trump yönetiminin getirdiği, çoğunluğu Müslüman ülkelerden oluşan yabancı ülkelere yönelik seyahat kısıtlamasını kaldıracağını belirten Biden, “en yakın müttefiklerinin ABD’ye duyduğu güveni yeniden tesis etmek için” yabancı liderlerle iletişime geçtiğini sözlerine ekledi.
Cumhuriyetçi Parti’nin üst düzey isimleri Trump’ın “hile” iddialarına farklı tepkiler veriyor
ABD’de Cumhuriyetçi Parti’nin üst düzey isimleri, Donald Trump’ın “başkanlık seçimine hile karıştırıldığı” yolundaki iddialarını ya destekledi ya da sessiz kalmayı tercih etti. Aralarında eski ABD Başkanı George W. Bush’un da bulunduğu az sayıda Cumhuriyetçi ise daha ılımlı bir tepki vererek Biden ve Harris’i tebrik etti.
Trump’ın yakın müttefiki olarak bilinen Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham, Trump’a “Yasal olan ve sandık başında atılan her oy için mücadeleye devam!” mesajı verdi. Graham, Trump ve avukatlarının pazartesi gününden (9 Kasım) itibaren yeni yasal adımlar atacağını belirtti.
Teksas Senatörü Ted Cruz ise “Medya, umutsuzca herkesi Joe Biden’ın ABD’nin bir sonraki başkanı olduğuna ikna etmeye çalışıyor ama işin aslı öyle değil. Kimin başkan olacağına medya değil, Amerikan halkı karar verir. Başkan Trump’ın zafer kazanmak için ilerleyebileceği bir yol olduğuna hâlâ inanıyorum. Bu yol, atılan her yasal oyu saymak ve şüpheli, hileli oyların hiçbirini sayıma karıştırmamaktan geçiyor” dedi.
Kişisel avukatı Rudolph Giuliani, Trump’ı seçim sonuçlarını reddetme ve yargıya gitme konusunda en çok cesaretlendiren isimlerden biri olarak öne çıkıyor. Trump’ın seçim kampanyasını yürüten ekip, Cumhuriyetçi Parti’nin Georgia Milletvekili Doug Collins’in eyaletteki oyların yeniden sayılmasından sorumlu olacağını duyurdu. Öte yandan, bazı Beyaz Saray kaynaklarına göre Trump’ın yakın çevresi ve danışmanları, seçim sonuçlarını mahkeme yoluyla değiştirmenin neredeyse imkânsız olduğunu düşünüyor.
Eski Başkan Bush’tan Biden-Harris ikilisine kutlama
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Eski ABD Başkanı George W. Bush, pazar günü (8 Kasım) seçimle ilgili sessizliğini bozarak, Joe Biden ve yardımcısı Kamala Harris’i tebrik etti. Bush, 2000 yılında Cumhuriyetçiler’in başkan adayı olarak katıldığı yarıştan Florida’da nihai kararı ABD Yüksek Mahkemesi’nin verdiği çekişmeli bir oylamanın galibi olarak çıkmıştı. Trump’ın birçok destekçisi, 2000 yılındaki bu seçimi örnek göstererek Trump’ın hâlâ kazanma şansı olduğunu öne sürüyor.
Ancak 2000’deki seçimde yalnızca bir eyalette 537 oy farkı sözkonusuydu. 3 Kasım Salı günü gerçekleştirilen seçimin resmi olmayan sonuçları ise Biden’ın Pensilvanya, Nevada ve Arizona ve Georgia’da binlerce hatta on binlerce oyla önde olduğuna, ülke çapında da dört buçuk milyonluk oy farkıyla liderliği koruduğuna işaret ediyor.
George W Bush, yaptığı açıklamada, Biden’ı arayarak ona “içten tebriklerini sunduğunu ve dün gece paylaştığı vatansever mesaj için teşekkür ettiğini” belirtti. Bush açıklamasında ayrıca, “Kamala Harris’i de aradım ve başkan yardımcılığına seçilerek kazandığı tarihi başarıdan dolayı kendisini tebrik ettim. Siyasi farklılıklarımıza rağmen Joe Biden’ın ülkemize liderlik etme ve insanlarımızı birleştirme fırsatını elde eden, iyi bir adam olduğunu biliyorum. ABD’nin seçilmiş başkanı, Demokrat Parti’nin adayı olarak girdiği yarıştan başkan olarak çıkarsa Amerikan halkının tamamının başkanı olacağını defalarca söyledi” dedi.
Şimdiye kadar, görevdeki Cumhuriyetçi senatörlerden yalnızca ikisi seçilmiş ABD başkanı olarak Biden’ı tebrik etti. Alaska Senatörü Lisa Murkowski, “Amerikalılar’ın bizi kimin yöneteceğine dair kararlarına saygı duymak bizi tanımlayan özelliklerimizden biri ve aynı zamanda bizi diğer ülkelerden ayırıyor. Bu mirası korumalıyız” diye konuştu. Utah Senatörü Mitt Romney de NBC ekranında pek çok Cumhuriyetçi Partili’nin kullanmaktan kaçındığı bir ifadeyi kullandı ve Biden için “seçilmiş başkan” dedi.
Romney ayrıca, “Trump’ı seçimi kazandığı fikrinden vazgeçirmeyi denemeye bile kalkışmayacağını” belirtti: “Görünüşe göre, başkanlığının son günlerinde Donald Trump’ın doğasını değiştiremeyiz. Gerçeklerle nispeten gevşek bir ilişkisi var ve bu yüzden sonuna kadar mücadele edecektir.”
Biden’ı tebrik eden Avrupalı liderler temkinli, Rusya ve Çin sessizliğini koruyor
Donald Trump’ın “Önce Amerika” (America First) yaklaşımı, Joe Biden’ın transatlantik ilişkilere verdiği önemi demode ve romantik buluyordu. Biden’ın önümüzdeki dönem ABD’de başkanlık koltuğuna oturacak olması Avrupalı liderlerin bir nebze rahatlamasına yol açtı. Daha önce Fransa’nın Vaşington büyükelçisi olarak görev yapmış olan Gérard Araud, “Avrupalı liderlerin her biri Trump ile korkunç denebilecek diyaloglara girdi” dedi. Araud, Almanya ve eski İngiltere başbakanlarına atıfta bulunarak, “Trump Angela Merkel’e ve Theresa May’e hakaret etti. Gerçek olamayacak kadar kötüydü, korkunçtu. Artık sona erdi” dedi.
Avrupa ülkelerinin öne çıkan siyasi isimlerinin pek çoğu, Trump’ın seçim sonuçlarına itirazının gölgesinde Biden’a tebrik mesajlarını iletirken temkinli davranmayı seçti. Avrupa Birliği’nin (AB) en güçlü üyelerinden Almanya’nın Dışişleri Bakanı Heiko Maas, resmi bir tebrik açıklamasından kaçınırken Twitter hesabı üzerinden, “Joe Biden’ı seçimdeki galibiyetinden ötürü kutluyoruz ve önümüzdeki dönem ABD yönetimiyle işbirliği içinde olmayı dört gözle bekliyoruz. Transatlantik ilişkilerde yeni bir başlangıç teklifimiz hâlâ geçerli” mesajını paylaştı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, seçim sürecinin devam ettiğini hatırlatarak Biden’ı tebrik etti. Raab tebrik mesajında, “Seçim süreci hâlâ devam ederken Joe Biden’ın galibiyeti artık açık ve net. Yeni seçilen ABD Başkanı Joe Biden ve Kamala Harris’i tarihi zaferlerinden dolayı tebrik ederim” ifadelerine yer verdi. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise Twitter üzerinden bir tebrik mesajı yayımladı.
Öte yandan, Rusya ve Çin sessizliğini koruyor. Rus muhalif Aleksey Navalni, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den ya da Kremlin’den herhangi bir açıklama gelmeden, pazar günü (8 Kasım) Twitter üzerinden paylaştığı bir mesajla Biden’ı tebrik etti. “Joe Biden’ı ve Kamala Harris’i kazandıkları zaferden dolayı, Amerikan halkını ise özgür ve adil seçimle görev başına gelecek yeni liderlerini belirledikleri için tebrik ederim” diyen Navalni, mesajında “Bu, her ülkenin sahip olmadığı bir ayrıcalık. Rusya ve ABD arasındaki işbirliğinin geleceği yeni noktayı görmek için sabırsızlanıyorum” ifadelerine yer verdi.
Pazartesi günü Çin’in başkenti Pekin’de düzenlenen haftalık basın toplantısında konuşan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, “Çin’in Biden’ın zafer ilanını dikkate aldığını” belirtti. Wang, “Seçimin resmi sonucunun ABD yasalarına göre belirleneceğini ve sürecin buna göre işleyeceğini anlıyoruz. Tebrik bildirimi konusunda uluslararası usule uygun hareket edeceğiz” dedi.
Görev süresi önümüzdeki yaz dolacak İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, bu süreçte Biden ve Trump yönetimi arasında ciddi farklar olup olmadığına karar vermeden önce gözlem yapacağını söyledi. Ruhani, “Amerikan halkı Trump’ın yıpratıcı politikalarına karşı çıktı. Bir sonraki yönetim, geçmiş hatalarını telafi etmek için bu fırsatı değerlendirmeli” diye konuştu.
Trump’ın yakın müttefiklerinden biri olarak bilinen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Biden’ı “seçilmiş başkan” olarak adlandırmadı ama resmi bir tebrik mesajı yayımladı. İsrail, ABD’den İran üzerinde kurduğu baskıyı sürdürmesini ve Arap devletleriyle İsrail ilişkilerinin normalleşmesi için attığı adımların devamını getirmesini bekliyor.
