Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Silahlı Kuvvetleri’nin(TSK) bir sınır birliğinde görev yapan ve tutulan nöbetlerin adaletsizliği ile ilgili üstlerine dilekçe yazan Yüzbaşı Barış Koç’a verilen kınama cezası ile ilgili başvuruda “ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine” karar verdi. Kararda, ihlalin giderilmesi için kararın Milli Savunma Bakanlığı’na gönderilmesine de hükmedildi.
TSK’da bir sınır birliğinde yüzbaşı rütbesiyle görev yapan Barış Koç, nöbet sisteminde yapılan adaletsizliğe karşı 2016 yılında bir dilekçe yazarak alay komutanlığına verdi. Dilekçesindeki ifadeler nedeniyle Yüzbaşı Koç ile ilgili disiplin soruşturması başlatıldı ve savunması istendi. Savunmadan sonra Koç’a, “Yüzbaşı rütbesi ve bölük komutanlığı makamında bulunan personele yakışmayacak üslupla ‘İstek ve taleplerim bunlar, yerine getirilmediği takdirde dedikodu ve husumet olur vb.’ ifadeler kullandığı” gerekçesiyle kınama cezası verildi. Cezaya Tugay Komutanlığı nezdinde itirazda bulunan Koç, bundan bir sonuç alamadı. TSK Disiplin Kanunu uyarınca mahkemeye başvurma hakkı bulunmayan Koç, AYM’ye bireysel başvuru yaptı.
Başvuruyu karara bağlayan AYM, karar gerekçesinde şöyle dedi: “Başvurucu dilekçesinde öncelikle genel olarak nöbet görevinde adaletsizlik oluşturduğunu düşündüğü bazı uygulamalardan bahsetmiştir. Ardından da ‘İstek ve Taleplerim’ şeklinde bir başlık açarak sözünü ettiği adaletsizliklerin yaşanmaması için nasıl bir uygulama benimsenmesi gerektiğine dair önerilerde bulunmuştur. Yine dilekçede yer alan ‘Bu husus düzeltilmediği sürece birliğimizde dedikoduya mahal vereceği ve personel arasında husumet yaratacağı kanaatindeyim’ ifadesinde de başvurucu, adaletsiz olduğunu düşündüğü uygulamanın sürdürülmesi hâlinde kendi kanaatine göre meydana gelmesi muhtemel durumları ve sorunları dile getirmiştir. Başvurucunun şikâyet dilekçesi bir bütün olarak değerlendirildiğinde dilekçede saygısız, sert ve kati bir üsluba yer verilmediği gibi önerilerin ardından sözkonusu önerileri uygulama inisiyatifinin ilgili komutanlıkta olduğunu belirten ‘Komutanlık emirlerine maruzdur’ ifadesini kullandığı görülmüştür.”
AYM’nin kararında, başvurucu hakkında nöbet hizmetlerinde bazı düzenlemeler yapılmasına yönelik önerilerinin ilgili komutanlığa arzına ilişkin dilekçede kullandığı üslubu nedeniyle kınama cezası ile yaptırım uygulanmasının “demokratik toplum düzeninde zorunlu bir ihtiyacı karşılamadığı” değerlendirmesinde bulunuldu.
Yüksek Mahkeme, açıklanan gerekçelerle anayasanın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vererek, ihlalin kaldırılması için kararın Milli Savunma Bakanlığı’na gönderilmesini istedi.
