Altı muhalefet partisi arasındaki güçlendirilmiş parlamenter sistem görüşmelerinin yedincisi dün (9 Kasım) Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) yapılırken parti temsilcilerinin yargı ayağıyla ilgili çalışmaları devam ediyor. Partiler, yedinci toplantıda, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) üye sayısının artırılması ve mahkemeye tüzel kişilerin de başvurabilmesi konusunda uzlaşma sağlandı. Ayrıca AYM kararlarına uymayan hâkimlere cezai işlem uygulanmasında da mutabakata varıldı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ve Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) yetkilileri, güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışması için yedinci kez bir araya geldi. Medyascope’un edindiği bilgilere göre yargı ile ilgili kararlar alan partiler, AYM ve Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) yapısında değişikliğe gitme konusunda uzlaştı.
Tüzel kişiler de AYM’ye başvuru yapabilecek
Altı muhalefet partisinin sürdürdüğü güçlendirilmiş parlamenter sistem görüşmelerinin yargı ayağında en önemli gündem maddelerinden biri AYM oldu. Partiler, AYM’nin üye sayısını artırma konusunda da uzlaştı. Medyascope’a bilgi veren bir yetkili, AYM’nin üstündeki iş yükü nedeniyle bu karara vardıklarını belirtti. Yine AYM’ye bireysel başvuru hakkı da genişletiliyor. Buna göre, tüzel kişilerin de AYM’ye başvuru yolu açılıyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve AYM kararlarına uymayan hâkimlere yönelik yasal işlem başlatılacak ve ilgili hâkimlere cezai işlem uygulanacak. AYM üyelerinin ağırlıklı olarak Meclis tarafından seçilmesi konusunda da uzlaşı sağlandı. Partilerin uzlaşısına göre AYM’de oluşan her boş koltuk için Danıştay, Sayıştay, Yargıtay ve Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından önerilen adaylar Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) nitelikli çoğunluk ile seçilecek.
YSK’nın yapısı “yargısal kurul ve idari kurul” adı altında düzenlenecek
Partiler, YSK’nın yapısında da değişikliğe gitme konusunda uzlaştı. Uzlaşıya göre YSK, yüksek yargı organı olarak görev görecek. Yine YSK’nin yapısı idari ve yargısal kurul olarak yeniden düzenlenecek. YSK’nin 2017’deki anayasa referandumu oylaması sırasında mühürsüz oyları geçerli sayma kararını hatırlatan yetkili, YSK’ya siyasi müdahaleyi en aza indirecek bir formül üzerinde çalıştıklarını belirtti. Muhalefetin, üzerinde uzlaştığı maddeye göre YSK’nın idari kurulu tarafından verilen bir kararını, yargısal kurul denetleyecek ve böylelikle kararı veren ve denetleyen organ ayrı olacak. Muhalefet, YSK’nın kendi kendini denetlemesini hedefliyor.
Çoklu baro kaldırılıyor
Muhalefet, Temmuz 2020’de yasalaşan ve tam adı Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi olan ve kamuoyunda “çoklu baro” olarak bilinen değişikliği kaldırma konusunda da uzlaştı. Çoklu baro yasasına göre avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde en az 2 bin avukatın imzasıyla yeni bir baro kurulabiliyor. Avukat sayısına bakıldığı zaman birden fazla baro, sadece Ankara, İstanbul ve İzmir’de kurulabiliyor. Çoklu baro sistemini kaldırma konusunda uzlaşan muhalefet, Türkiye Barolar Birliği (TBB) yönetiminde ise temsilde adaleti sağlamayı hedefliyor. Muhalefet, TBB yönetiminde farklı düşünceye sahip avukatların bulunmasına yönelik bir çalışma yapacak.
Hâkimler Kurulu’nun yapısı
Önceki toplantıda Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) yapısının değiştirilmesine karar verilmiş ve HSK’nın, Hâkimler Kurulu ve Savcılar Kurulu diye ikiye ayrılmasına karar verilmişti. Kurulacak olan Hâkimler Kurulu’nda adalet bakanı ve bakanlık müsteşarı olmayacak. Bu hafta yapılan görüşmede, Hakimler Kurulu’na seçilecek kişilerin yarısının TBMM tarafından, diğer yarısının ise Yargıtay, Danıştay ve TBB’nin önerdiği kişiler arasından seçilmesinde karar kılındı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
