Altılı Masa’nın 28 Kasım’da yapılacak toplantısından hemen önce, Anayasal ve Yasal Reform Komisyonu’nun hazırladığı rapor açıklanacak. Anayasanın 100’den fazla maddesinde değişiklik yapılması öngörülüyor. Gelecek Partisi adına komisyon çalışmalarına katılan anayasa hukuku profesörü Serap Yazıcı, komisyon çalışmalarını Medyascope’a anlattı. Yazıcı, “Türkiye’yi yeniden hukuk devletiyle, kuvvetler ayrılığı ilkesiyle, demokrasi ve insan hakları değerleriyle buluşturacak bir metin hazırladık” dedi.
Altılı Masa, sekizinci toplantısını 14 Kasım’da yaptı ve bir sonraki toplantının 28 Kasım’da olacağını duyurdu. İstiklal Caddesi’nde altı kişinin ölmesine neden olan bombalı saldırının öncelikli gündem olduğu toplantı, Altılı Masa’nın en uzun süren toplantısı oldu.
Altı genel başkanın bir araya geldiği 14 Kasım’da, DEVA Partisi Genel Merkezi’nde Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu da toplandı ve çalışmalarını tamamladı. Toplantı sonrası genel başkanların ortak açıklamasında, komisyonun çalışmalarının 28 Kasım’da kamuoyu ile paylaşılacağı duyuruldu. Anayasa hukuku profesörü ve Gelecek Partisi İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Serap Yazıcı, komisyonun çalışmalarını Medyascope’a anlattı.
“Madde gerekçeleri yazıldıktan sonra komisyon raporu matbaaya gidecek“
Yazıcı, Anayasal ve Yasal Reform Komisyonu’nun çalışmalarının geçen hafta tamamlandığını ve 14 Kasım’da önem taşımayan bazı ayrıntıları gözden geçirdiklerini söyledi. Değişiklik öngördükleri anayasa maddelerinin gerekçelerini yazdığını belirten Yazıcı, “Gerekçeleri perşembe akşamı tamamlamış olacağım ve komisyonun diğer üyelerine teslim edeceğim. Onlar öneri ve eleştirilerini sunacaklar ve ona göre tekrar gerekçe metnini gözden geçireceğim ve sonra matbaaya verilecek” diye konuştu.
Çalışmanın başka hukukçuların veya komisyon dışındaki kimsenin değerlendirmesine sunulmayacağını söyleyen Yazıcı, “Biz oldukça etraflı bir biçimde görüştük. Zaten bunları görüşürken, başka ülkelerin anayasalarından, AİHM kararlarından, daha önceki anayasa taslağı çalışmalarından yararlandık” dedi.
“Anayasa çalışmasının çerçevesini mutabakat metni oluşturuyor”
Kısmi bir anayasa değişikliği teklifi üzerine çalıştıklarını vurgulayan Yazıcı, “100 küsür maddeyi değiştirdik ve anayasaya, geçiş sürecine ilişkin dört hüküm ekledik” dedi. Yazıcı, değişikliğin içeriğine dair şunları söyledi:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“28 Şubat 2022’de genel başkanlarımız Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni’ni kamuoyuna açıkladılar ve imzaladılar. Oradaki metinde, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş önerisinde yasama, yürütme, yargı organları ve genel olarak temel haklarla, hürriyetlerle ilgili birtakım hususlar tespit edilmişti. Bizim çerçevemizi o metin oluşturdu. Orada kamuoyuna ne taahhüt edilmişse, onu hayata geçirecek değişiklikleri biz anayasa metni üzerinde gerçekleştirdik. O metnin dışına çıkmadık.”
“Yasama, yürütme ve yargı organlarında köklü değişiklikler yapmak gerekiyor”
Hükümet sistemi değişikliği dendiğinde, yasama ve yürütme organlarının nasıl ortaya çıktıkları ve karşılıklı ilişkilerinin neler olduğunu kast ettiklerini belirten Yazıcı, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçerken zorunlu olarak yasama ve yürütme organlarıyla ilgili köklü değişiklikler yapmak gerektiğine dikkat çekti. Yazıcı, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yargı üzerindeki olumsuz etkilerini vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Türkiye’de artık yargının bağımsız bir güç olduğunu söyleyebilmek mümkün değil. İşte bu sebeple, biz yargıyla ilgili de önemli değişiklikler gerçekleştirdik. Bununla da yetinmedik, anayasanın temel hak ve hürriyetleri düzenleyen maddelerinde de, bütçeye ilişkin hükümlerinde de önemli değişiklikler yaptık. Hazırladığımız metin kısmi fakat köklü bir anayasa değişikliği. Türkiye’yi yeniden hukuk devletiyle, kuvvetler ayrılığı ilkesiyle, demokrasi ve insan hakları değerleriyle buluşturacak, bütün vatandaşlara huzur ve güven verecek bir metin hazırladık.”
“Anayasa çalışmasının tanıtımıyla eşzamanlı olarak yasalar üzerine çalışma sürecek”
Öncelikle anayasa metni üzerinde çalışmaları gerektiğini söyleyen Yazıcı, bu çalışma tamamlandığında, Siyasi Partiler Kanunu, Seçim Kanunu, Meclis İç Tüzüğü gibi metinlerde değişiklikleri gündemlerine alacaklarını belirtti. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni’nde de bunu taahhüt ettiklerini hatırlatan Yazıcı, “Şimdi ilk aşamamız bu anayasa değişikliği teklifini kamuoyuna sunmak, bunun tanıtımını yapmak, bunu yürütürken eşzamanlı olarak bahsettiğim diğer değişiklikleri yapmak olacak” dedi.
Altılı Masa’nın alt komisyonları yoğun tempoyla çalışıyor
Altılı Masa’nın somut adımlar atmamasıyla eleştirilmesini yersiz bulan Yazıcı, komisyonun çalışmasının somut bir ürün olduğuna dikkat çekti:
“Diğer komisyonlarımız çok önemli çalışmalar yapıyorlar. Dokuz ana başlık tespit edildi, bunların altında 60 başlık var. Bu çerçevede Ortak Çalışma Grubu, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu ekonomik, siyasi, sosyal reformları yürütüyor. Bir yandan kamuoyu haklı olarak sabırsızlık içinde çünkü Türkiye’nin uzun yıllardır devam eden birikmiş sorunları var. Vatandaşların artık sabrı tükenmiş durumda, bir an önce çözüme kavuşmak istiyorlar. Diğer yandan da, maalesef bazı basın ve yayın kuruluşlarında Altılı Masa’nın çalışmadığı, bir iş üretmediği, sadece belli periyotlarda genel başkanların bir araya gelip yemek yedikleri, sohbet edip dağıldıkları gibi haberler yayılıyor. Bu doğru değil. Genel başkanlar yemek için bir araya gelmiyorlar.”
24 Nisan 2022’de Demokrat Parti ev sahipliğinde yapılan Altılı Masa toplantısında genel başkanların, alt komisyonların görevlendirilmesine karar verdiğini söyleyen Yazıcı, 6 Haziran’da Seçim Güvenliği Komisyonu’nun ve 13 Haziran’da Kurumsal Reform Komisyonu’nun raporlarını sunduğunu hatırlattı. Yazıcı, kendi komisyonunun çalışmalarının yeni tamamlanması hakkında şunları söyledi:
“Takdir edersiniz ki anayasa hükümlerini, mutabakat metnine uygun olarak değiştirmek zaman alan bir çalışmaydı. Bu ürünlerin ortaya çıkması öyle zannedildiği gibi kolay bir iş değil, çok ciddi bir çalışma, yoğun bir tempo ve fedakârlık gerektiriyor. Biz bunları yapmaktan mutluyuz ama kamuoyuna bunun yanlış yansıtılmasından üzüntü duyuyoruz.”
HABER: Altılı Masa Kurumsal Reformlar Komisyonu: “Ekonomik kurumlar yeniden yapılanacak”
“Ortak Çalışma Grubu’nun çalışması Altılı Masa’nın hükümet programı mahiyetinde”
Ortak Çalışma Grubu’nun dokuz ana başlık ve bunların altındaki 60 başlığa ilişkin çalışmaları tamamlandığında kamuoyuna duyurulacağını söyleyen Yazıcı, “Bu çalışma, aşağı yukarı Altılı Masa’nın hükümet programı mahiyetinde olacak. Böylece seçmenler, Altılı Masa’ya oy verdikleri takdirde hangi tür reformların yapılacağını, günlük hayatlarında nelerin değişeceğini, ekonomiden sosyal hayata, hukuki düzenlemelerden yargının işleyişine kadar her konuda nelerin olacağını görecekler” diye konuştu.
Başörtüsü tartışmasıyla gündeme gelen anayasa değişikliği teklifi komisyonun gündeminde değil
Başörtüsü tartışmasıyla gündeme gelen anayasa değişikliği teklifine dair komisyonda bir değerlendirme veya genel başkanlara tavsiye kararı olmadığını belirten Yazıcı, “Liderlerin masasında belki görüşülmüştür ama o konuda ben bilgi sahibi olmadığımdan bir açıklama yapabilecek durumda değilim” dedi.
