Formula 1 2024 sezonunun başlamasına az bir süre kala, herkesin merak ettiği bir soru var. Acaba bu sezon pist üstü geçişler kolaylaşacak mı? Medyascope Spor’dan Muhammed Kaya bu soruya cevap arıyor.
Bir umut: Formula 1’de geçişler daha kolay olacak mı?
Formula 1’de teknik regülasyonları ele alan kişiler kuvvetle muhtemel en başta geçişleri daha nasıl kolaylaştırabiliriz diye düşünüyorlardır. Bu tip mücadeleler Formula 1’in izlenilirliği açısından önemli bir noktada. Bir yarışın görece iyi veya kötü olması izlediğimiz mücadeleler ile doğru orantılı.
Yeni kurallardan önceki son yıl olan 2021 yılında araçlar çok miktarda kirli hava üretiyorlardı. Bu kirli hava araçların birbirlerine yaklaşmasını engelliyordu. Yeni lastikler veya pit sırasında geçiş olmadığı sürece pist üzerinde pek fazla mücadele izleyemez olmuştuk.
Yer etkili araçların geldiği 2022 yılında yapılan teknik regülasyonlar ile takip mesafesi 20 metreyi bulunca oluşan yere basma kuvveti kaybının %35’ten %4’e düşmesi gerekiyordu, en azından kağıt üzerinde. Görece bu durum etkisini gösterdi aslında: 2022 yılında geçişler 2021 yılına göre %32 dolaylarında artmıştı.
Peki, bu durum yeterli miydi? Tabii ki değildi. Sürdürülebilir olması gerekiyordu. 2023 yılında ne hikmet ise geçişler tekrar zorlaştı. Sezon başında pilotlar, lastiklerin aşırı ısınmasından şikâyet ederek öndeki aracı takip edemediklerini sıkça pit duvarına bildirdiler. Bu durum, onları aşırı ısınmayı durdurmak ve lastikleri doğru sıcaklık aralığında tutmak için hız düşürmeye yani termal yönetime zorladı; haliyle geçişler de zorlaşmış oldu. Lastik yönetiminin daha rahat olduğu veya pit sayısının fazla olduğu yarışlarda (Las Vegas ve Katar gibi) bu durumun istisnai hallerini yaşadık, sıkça geçiş izledik.
Bu kuralları pilotlar ve takımlar oy birliği ile desteklemişti. 2022 yılında da bunun farklarını gördüler ancak 2023 yılı pek de istenilen gibi olmadı.
Peki, 2024 yılının garantisini kim verecek?
FIA’nın Tek Koltuklu Yarışlar Serisi Direktörü Nikolas Tombazis, verdiği bir röportajda bazı teknik kazanımlardan dolayı araçların bazılarının geçiş konusunda yetkinliklerini kaybettiğini belirtiyor hatta bunun olabileceğini de biliyorduk diye de ekliyor.
Formula 1’in doğası gereği gri noktalar her zaman kullanılacak ancak her teknik boşlukta ana hedef olan geçişlerin zayıflaması da kabul edilebilir bir durum değil. Ön kanat uç plakası bu boşluklardan biriydi ve her takım farklı farklı çalışmalar ile bu boşluğun üzerine gitti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Fren kanalları ve ön tekerlek iç kısmı bu alanlardan başkalarıydı ancak önceki dönemlerde de bu tür boşluklar oluyordu ancak geçişleri etkilemiyordu. FIA, muhtemelen bu sene ve sonraki yıllarda gri alanlara müdahaleyi daha sert hale getirecek hatta izlenme uğruna gerekirse tekilleştirme yoluna gidecek. Bu da kısmen Formula 1’in mühendisliğinin bitmesinin başlangıcı demek.
Lastik yönetimi kolaylaşacak mı?
Pilotların muhtemelen en sevmediği olay lastiklerinin ısı dengesini sağlamaya çalışmasıdır. Herkes daha fazla zorlayabileceği lastikleri ister. FIA, bu gri alanlara müdahale ederek bu sorunu çözebileceğine inanıyor. Biz de öyle umuyoruz.
Formula 1’in lastik tedarikçi markası Pirelli de bu yönde çalışmalar yapıyor hatta FIA çoğunlukla topu Pirelli’ye atıyor. Pirelli sezon içerinde de sürekli olarak iyileştirme çalışmaları yapıyor. Geçtiğimiz sezon hem simülasyonlarda hem de gerçekte araçların gelişiminin zayıfladığı yılın ortasında lastik yapısına bir güncelleme getirdi. FIA, özellikle 2024 yılının Pirelli için termal denge yılı olacağını belirtiyor.
Böyle bir durumda lastiklerin görece fazla enerji koruması yıllarca gördüğümüz lastik savaşlarını da etkileyebilir. Hiç bozunma yaşamayan lastik setlerinde pit mücadelesinin olmayacağı aşikâr ancak FIA durumu biraz da buraya götürmeye çalışıyor.
Geldiğimiz noktada sırf geçişler olsun diye lastikleri güncelleyerek pit mücadelesini bitirmekten de çekinmeyecek bir FIA ve Formula 1 yönetimi var gibi geliyor. Hep beraber bu sene göreceğiz ancak 2026 yılındaki regülasyonlar için bu sezonlar feda edilebilir.
Yazan: Muhammed Kaya
Editör: Doğa Üründül
