Gürcistan’da iktidar partisi Gürcü Rüyası’nın yüzde 54 aldığı seçimlere hile karıştığı iddiaları ülkeyi karıştırdı. Batı ülkeleri seçimlerin yenilenmesi için baskı yaparken, halk sokaklara döküldü.
Gürcistan’da seçim: Ne oldu?
1991 yılında Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazanan Gürcistan’da 26 Ekim’de yapılan seçim kriz yarattı. Seçim komisyonu iktidar partisi Gürcü Rüyası’nın yüzde 54 ile birinci parti olduğunu duyurdu. Bu sonuca göre Gürcü Rüyası tek başına iktidarını sürdürecek.
Ancak muhalefetin bağımsız şirketlere yaptırdığı sandık çıkış anketleri farklı bir tablo ortaya koydu. Bu anketlerde iktidar partisinin oy oranı yüzde 40’ta kaldı.
Seçimleri bin 500 gözlemciyle izleyen My Vote grubu da ciddi usulsüzlükler tespit ettiğini açıkladı. My Vote’a göre seçimde yoksul ailelerden oy karşılığı kimlik toplama ve oy satın alma vakaları yaşandı. Seçim günü bazı seçmenlerin aynı kimlikle 10-15 kez oy kullandığı gözlendi. My Vote grubu, 196 sandıkta çıkan 300 bin oyun şaibeli olduğunu açıkladı.
Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili seçimlerde kapsamlı bir Rus operasyonu yürütüldüğünü iddia etti.
İktidarın tutumu ve Orban ziyareti
İktidar partisi Gürcü Rüyası tüm usulsüzlük iddialarını reddetti. Başbakan Kobakhidze sadece birkaç sandıkta sorun yaşandığını öne sürdü.
Öte yandan Macaristan Başbakanı Viktor Orban seçimleri tebrik eden ilk Batılı lider oldu.
Orban’ın ziyareti AB’yi rahatsız etti. Orban muhafazakarların kazandığı seçimlerin demokrasi dışı gösterilmek istendiğini söyledi.
AB yetkilileri Orban’ın birliği temsil etmediğini açıkladı.
İktidardaki “Gürcü Rüyası Partisi” Rus yanlısı olmakla itham ediliyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İddialara Rusya tarafı ne diyor?
Gürcistan’da seçim krizi: Rusya’nın tutumu
Gürcistan, Sovyetler Birliği’nden koparak 1991 yılında bağımsızlığını elde etti. 2008’de çıkan Rusya-Gürcistan savaşında Gürcistan topraklarının yüzde 20’sini Rusya’ya kaybetti. Rusya bu bölgelerde Abhazya ve Güney Osetya adında iki defacto devlet kurdu. Gürcistan’ın AB ve NATO’ya katılma isteğine Rusya her seferinde sert tehditlerle yanıt verdi.
Bu sebeple Gürcistan’daki parlamento seçimleri Rusya için de önemli.
Fakat Rusya hakkındaki suçlamaları reddediyor.
Tartışmaların alevlenmesiyle Rusya, Gürcü halkının tercihine saygı duyduğunu açıkladı ve seçim sonuçlarının bölgede istikrarı güçlendireceğini iddia etti. Kremlin, seçimlere müdahale iddialarını kesin bir dille reddetti. Moskova, Gürcü Cumhurbaşkanı Zurabişvili’nin Rus müdahalesi iddialarını gülünç bulduğunu belirtti.
Rus yönetimi, Batı’nın seçim sonuçlarını tanımama çabasını ise sert dille eleştirdi. Peskov Batılı ülkeleri Gürcistan’da istikrarı bozmaya çalışmakla suçladı.
Rus Federasyon Konseyi Başkanı Karasin ise seçimlerin demokratik bir ortamda geçtiğini savundu. Yüzde 58’lik katılım oranını sivil bilincin göstergesi olarak yorumladı.
Rus senatör Puşkov ise Batı’nın Gürcistan’ı çok cinsiyetli Avrupa ailesine katma planının tutmadığını öne sürdü. Bazı DUMA üyesi vekiller de Gürcistan’ın yeniden bir “renkli devrim” yaşayabileceği uyarısı yaptı.
Gürcistan’da seçim krizi: Sokaklar hareketli, halk endişeli
Seçimlere hile karıştığı iddiasıyla on binlerce Gürcü, parlamento binası önünde seçimlerin yenilenmesi için gösteri düzenledi. Protestolarda bol bol AB ve Gürcistan bayrakları yer aldı. Göstericiler “Rusya’ya benzemek istemiyoruz” sloganları attı.
Gürcistan’da halk AB’ye katılım sürecinin tehlikeye girmesinden endişe ediyor.
Cumhurbaşkanı Zurabişvili protestoların barışçıl devam edeceğini söyledi. Muhalefet ise yeni seçim yapılana kadar mücadeleye devam edeceğini açıkladı
Protestoların yoğunlaştığı meydanlarda Gürcistan’ın son dönemde aldığı yeni TOMA’lar dikkat çekti. İçişleri Bakanlığı gerektiğinde bu araçları kullanacağını duyurdu.
Gürcistan’da seçim krizi: Gözlemcilerin tespitleri
My Vote gözlem grubu seçimlerde sistematik usulsüzlükler yaşandığını belirledi. My Vote’a göre gözlemciler sandıklarda baskı gördü. Seçmen mürekkebinin düzgün kullanılmadığı ortaya çıktı. Seçmenlerin başka kişilerin kimlik numaralarıyla oy kullanmasına göz yumuldu. Seçim görevlileri yaşanan usulsüzlüklere müdahale etmedi.
Grup hazırladığı raporda seçim sonuçlarının halkın iradesini yansıtmadığını açıkladı.
Uluslararası tepkiler
- AGİT gözlemcileri seçim sürecinde yaygın usulsüzlükler yaşandığını raporladı.
- AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Gürcü halkının seçim usulsüzlüklerinin soruşturulmasını isteme hakkı olduğunu vurguladı.
- ABD Başkanı Joe Biden seçimlerdeki usulsüzlüklerden derin endişe duyduğunu açıkladı. Biden Rus tarzı anti LGBTİ+ yasaların iptal edilmesini istedi.
- Kanada ve İsveç, Tiflis yönetimiyle ilişkilerini gözden geçireceğini duyurdu.
- AB’nin 13 dışişleri bakanı Gürcistan’ın yanında olduklarını duyurdu. Bakanlar seçim hilelerinin AB standartlarıyla bağdaşmadığını belirtti.
- Litvanya Devlet Başkanı Gitanas Nausėda da seçimleri tanımayacaklarını ve Rusya’nın AB’ye komşu ülkelere hibrit müdahalelerde bulunduğunu söyledi.
Batı’dan yaptırım sinyalleri
ABD ve AB seçimlerdeki usulsüzlüklerin kapsamlı soruşturulmasını istiyor. Biden yönetimi Gürcistan’a yaptırım uygulayabileceğinin sinyallerini verdi.
AB ülkelerinin de çoğu seçimleri tanımıyor. Bazı AB yetkililerine göre Gürcistan’ın birliğe üyelik süreci tehlikeye girebilir.