Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

İnternet kullanıcılarının bilgilerini istismar eden Cambridge Analytica, Data Propria ismiyle küllerinden doğdu

Le Monde’da Yves Eudes imzasıyla yayımlanan yazıya göre; geçen yıl kişisel veri güvenliği ve Donald Trump’ın başkanlık seçim kampanyasına veri aktarımı skandallarına imza atan Cambridge Analytica şirketinin sistemi hâlâ aktif. Mayıs 2018’de kapatılan şirketin başkanı ve yöneticisi, en az üç çalışanıyla birlikte Data Propria adında yeni bir şirket kurdu. Şirket, 2020’de Trump’ı yeniden başkan seçtirmeyi hedefliyor.

Facebook kullanıcılarının verilerini analiz ederek analiz sonuçlarını Donald Trump’ın seçim kampanyasına ve Brexit taraftarlarına sattığı açığa çıktıktan sonra, Cambridge Analytica şirketi geçen mayıs ayında kapanmıştı. 87 milyon kullanıcının verilerini suistimal eden siyasal danışmanlık şirketi, yeni ismi altında algoritmalarını ve veri tabanını tekrar hizmete soktu. Kısa vadedeki hedefinin 6 Kasım’daki ABD ara seçimleri olduğu bildirilen şirket, Trump’ın 2020’de yeniden seçilmesi çalışmalarına çoktan başladı.

Şirketin yöneticisi 42 yaşındaki bekar, Teksas’lı web tasarımcısı Brad Parscale. Parscale, 2011’de Trump’ın emlak şirketi için internet sitesi tasarlamıştı ve o tarihten itibaren Trump’ın yakın halkasına dahil oldu.

“Trump Facebook sayesinde kazandı”

2015’te milyarder iş adamının başkanlık seçim kampanyasının başına getirilen Parscale, iki yıl sonra CBS televizyonuna şöyle konuşmuştu: “Trump’ın Facebook sayesinde kazanacağını önceden anlamıştım. İnsanlara Twitter’dan konuşuyordu fakat Facebook’la kazanacaktı… Facebook onun yöntemi, aracını süreceği otoyoldu.” Seçim kampanyası süresince Parscale’ın ekibi Facebook çalışanlarının doğrudan yardımını almıştı.

Cambridge Analytica’nın bu süreçte kullandığı teknik “psikografi”ydi. “Ruh yazımı” anlamına gelen bu sözcük, Facebook kullanıcılarının profillerinden ve paylaşımlarından yola çıkarak onların karakterleri ve kişilikleri üzerine analiz yapmayı sağlıyor ve böylece her bir kullanıcı, teker teker hedeflenerek kendilerine özgü siyasal mesajlara veya reklamlara maruz bırakılıyordu.

Brad Parscale’ın yanındaki diğer önemli isim Matt Oczkowski. Data Propria’nın bugünkü başkanı Oczkowski; Parscale New York’ta Trump’la seçim sürecini izlerken Teksas’taki ekibin başında duruyordu. Cambridge Analytica öncesinde tüketicilerin ve seçmenlerin “motivasyon analizi”ne göre işleyen bir pazarlama ajansı kurmuş ve Cumhuriyetçi valilerden birinin üç yıllığına “dijital yöneticisi” olmuştu. Trump’ın zaferi sonrasında Parscale, ekibini Beyaz Saray’ın yakınlarına taşıdı. Başkan’ın ortanca oğlu Eric’in eşi Lara Trump da bu sıralarda ekibe dahil olmuştu.

Siyaset bilimi, büyük veri ve psikoloji 

Şubat 2018’de Parscale, “Donald Trump’ın 2020’de tekrar seçilmesi kampanyası”nın yöneticisi oldu. Bu arada, Parscale’ın kurmuş olduğu çatı şirket CloudCommerce, “Data Propria” ismiyle yeni bir alt dijital pazarlama ajansı ortaya çıkardı. Data Propria, ABD’nin batıdaki Nevada eyaletinde tescil ettirildi, adresi Kaliforniya’da gösterildi ve San Antonio, Teksas’ta aktif şekilde çalışmaya başladı. Yeni şirketin başına Oczkowsky getirildi ve Cambridge Analytica’nın pek çok eski çalışanı yeniden işe alındı.

Ancak çatı şirket CloudCommerce’le ilgili bir sıkıntı daha çıktı: Şirketin resmiyetteki patronu, 36 yaşındaki Andrew Van Noy, gençliğinde emlak sahteciliği ve şüpheli alacaklar meselesinden defalarca hüküm giymiş; 1999’dan bu yana dört kez de ismini değiştirmişti.

Tüm bu şüpheli durumların ortasında Data Propria’nın yükselişi gözlerden kaçmadı. Haziran 2018 sonunda Temsilciler Meclisi üyesi üç demokrat, Oczkowsky’yi komisyona gelerek ifade vermeye çağırdı. Cambridge Analytica’nın hileli veri tabanı, Facebook’la ilişkileri soruşturulmak istendi; fakat hiçbir Cumhuriyetçi üye bu girişime dahil olmadı. Demokratlarsa Oczkowsky’nin davete icabet edip etmediğini henüz belirtmedi.

Sessiz kalan Oczkowski, daha önceden “siyaset bilimi, büyük veri ve davranışçı psikolojiyi bir potada eriterek seçmenleri etkilemeyi” bildiğini söylemiş, büyük özel şirketler ve sigorta şirketleriyle birlikte çalıştığını itiraf etmişti.

Data Propria “Orta Amerika”yı hedefliyor

Stratejistlere göre Data Propria’nın hedefi “Orta Amerika” olarak kalmaya devam edecek: Trump’a 2016 seçimlerini kazandıran, ABD’nin ortasında yaşayan ve orta sınıfa mensup bu topluluk, Başkan’ın 2020’de de makamını korumasını sağlayabilir.

Ancak pazarlama stratejistleri Facebook’un yakın zamanda uygulamaya soktuğu düzenlemelere sistemini uyarlamak zorunda. Klasik “veri simsarları”nın ele geçirildiği Facebook verileri kullanılamayacak. Facebook, Amerikan Kongresi ve Avrupa Komisyonu’yla anlaşıp yurttaşların kişisel verilerini koruma yönünde adımlar atmaya zaten başlamıştı. Ayrıca sosyal medyada ırk, din, memleket, cinsel yönelim, engellilik ve askerlik durumu gibi bilgiler aşırı ve özgül bulunarak kaldırıldı. Dahası, siteye erişim isteyen siyasal propagandacılar; Facebook’a isim ve adres bilgileri ile finansal kaynaklarını belirtmek durumundalar.

Sosyal medya devinin imza attığı bu değişiklikler, Data Propria için engel oluşturacak gibi gözükmüyor. Ülke genelinde pek çok muhafazakâr aday ve Cumhuriyetçi Parti’yle anlaşan şirket, Associated Press’e göre, 2018 başından bu yana 1 milyon ABD doları gelir elde etti.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.