The New York Times’ın haberine göre, Hollandalı sanat simsarları Benjamin ve Nathan Katz, sahip oldukları Rembrandt ve Jan Steen’in çalışmaları dahil olmak üzere birçok sanat eserini, 25 Yahudi akrabasının Alman işgali altındaki Hollanda’dan kaçmasına izin veren çıkış vizeleri karşılığında Nazi yetkililerine satmıştı.
Üçüncü kuşak Katz ailesi mensupları, bu satışların Nazilerin baskısı ve tehdidi altında yapıldığını, Nazilerden kurtarılan 140’tan fazla sanat eserinin 2. Dünya Savaşı’ndan sonra müttefikler tarafından Hollanda’ya iade edildiğini söylüyor.
Katz ailesi, bulunan eserlerin Hollanda hükümeti tarafından kendilerine teslim edilmesini istiyor. Hollanda hükümeti ise, eserlerin “istemsiz olarak elden çıkmadığı” iddiasıyla eserleri geri vermeye yanaşmıyor.
Hollanda uzun süredir, Yahudilerin 2. Dünya Savaşı sırasında kaybettikleri veya Naziler tarafından el konulan sanat eserlerinin geri dönüşü için açılan davalarla uğraşıyor. Mirasçılar tarafından bugüne kadar 42 dava açıldı. 9 davada eser hak sahiplerine iade edilirken, 21 dava reddedildi. 12 davada ise eserlerin bir bölümünün hak sahiplerine iadesine hükmedildi.
Yetkililer, özel mülk sahipleri ve sanat galerisi sahipleri veya sanat simsarları arasındaki farkın gözetilmesine dikkat çekiyor. Kültür Bakanlığı yetkilisi Eric Idema “1940 ve 1945 arasındaki satışların istem dışı olduğunu kanıtlamak zorunda olmayan özel mülk sahiplerinin aksine, sanat simsarları yapılan satışların istemsiz olduğunu kanıtlamak zorunda” diyor.
Dava ABD’ye taşındı
ABD’de halen sanat galerisi ve sanat simsarlığı işiyle uğraşan Katz ailesi, 143 eserin kendilerine iade edilmesi noktasında Hollanda hükümetiyle yaşadıkları anlaşmazlığı, ABD mahkemesine taşıdı. Hollanda Kültür Bakanlığı ise davayla ilgili belgeler henüz kendilerine ulaşmadığı için sessizliğini koruyor.
